TQ là một trong những nước có nhiều đới khí hậu trên thế giới. 6 đới khí hậu được phân bố -- phía bắc có hàn ôn đới tại miền bắc tỉnh Hắc Long Giang; phía nam theo thứ tự là ôn đới, noãn ôn đới, á nhiệt đới, nhiệt đới và đới xích đạo. Điều này có nghĩa là, ngoài đới rong tảo và đới đất đóng băng lâu năm ra, các đới khí hậu khác trên trái đất TQ đều có. Nhất là ôn đới, noãn ôn đới và á nhiệt đới đã chiếm một phần lớn lãnh thổ TQ, khí hậu ôn hòa, 4 mùa rõ rệt, là nơi lý tưởng cho sự sinh sôi nẩy nở của loài người.

Lãnh thổ rộng lớn cũng đã tạo ra sự chênh lệnh to lớn cho điều kiện nước. Nhiều năm qua, lượng mưa bình quân hàng năm của TQ là 629 mi-li-mét, tổng lượng mưa trong một năm là trên 6000 tỷ mét khối. Song, do sự khác biệt của thời gian ngắn dài cũng như mức độ ảnh hưởng của gió mùa tại các nơi có phần khác nhau, nên đã gây ra việc phân phối trong thời điểm và điều kiện nước không đồng đều cũng như có xu hướng giảm dần từ đông nam đến tây bắc. Tại các vùng miền nam TQ, do bị ảnh hưởng nhiều của gió mùa, nên lượng mưa khá phong phú, nhất là ở vùng ven biển đông nam, lượng mưa hàng năm đạt trên 1000 mi-li-mét. Hỏa Thiêu Liêu nằm ở phía đông bắc Đài Loan từng lập kỷ lục cao nhất TQ với lượng mưa hàng năm là 8408 mi-li-mét. Vùng tây bắc TQ nằm ở giữa địa lục Á Âu, bị ảnh hưởng ít của gió mùa, nên nước mưa cũng ít, ngoài một số núi cao ra, nói chung lượng mưa hàng năm của vùng này chưa tới 200 mi-li-mét, phần lớn là các bãi sa mạc và nửa sa mạc. Yô-yang trong vùng bồn địa Ta-li-mu của Tân Cương với lượng mưa bình quân trong nhiều năm lại chưa tới 10 mi-li-mét, là nơi khô hạn nhất của TQ.

Gió mùa Đông Á có ảnh hưởng sâu xa đến khí hậu TQ. Mùa hè thổi gió đông nam, nóng nực mưa nhiều, nhiệt độ cao hơn các khu vực khác trong cùng một vĩ độ trên thế giới; mùa đông nổi cơn gió bấc, khô hanh giá lạnh, nhiệt độ lại thấp hơn các khu vực khác cùng vĩ độ. Nhiệt độ cao trong mùa hè khiến phần lớn miền nam TQ đều có thể trồng trọt các loại cây nông nghiệp chịu nóng như lúa, bông v v..., hơn nữa mưa và nóng cùng xuất hiện, có thể đáp ứng nhu cầu về nước và nhiệt độ của loại cây nông nghiệp này.