 CRI : Cựu tổng thống I-rắc Xát-đam Hút-xen cùng 7 quan chức cấp cao chính quyền trước đây và các thành viên Đảng xã hội phục hưng ngày 28 đã đưa ra xét xử tại phiên toà thứ 2 của toà án cấp cao I-rắc. Cùng với việc toà án cấp cao đưa ra các bằng chứng lời nói và ghi hình quan trọng tại phiên toà lần này, việc xét xử cựu tổng thống Xát-đam đã bước vào giai đoạn thực chất.
Ông Xát-đam bị tố cáo về 6 tội chính tại phiên toà lần này, trọng điểm vẫn là vụ thảm sát ở làng Đu-giai. Tháng 7-1982, Đoàn xe của ông Xát-đam bị tấn công ở làng Đu-giai cách Bát-đa 60 km về phía bắc, ông Xát-đam may mắn thoát nạn. Sau đó lực lượng an ninh I-rắc đã giết hại 143 dân làng Đu-giai. Ông Xát-đam và 7 quan chức cấp cao trong chính phủ trước đây bị tố cáo đã ra lệnh và đích thân giám sát vụ thảm sát này.
Phiên toà đã cho phát một cuốn băng ghi hình về ông Xát-đam bị tình nghi đã ra lệnh và giám sát vụ thảm sát ở làng Đu-giai, đưa ra lời làm chứng của cứu quan chức tình báo I-rắc Xây-khơ. Và cho phát cuốn băng ghi hình làm chứng của Xây-khơ, một cựu quan chức tình báo, nhân vật then chốt từng tham gia vụ thảm sát ở làng Đu-giai. Còn lời làm chứng do thẩm phán A-min tuyên đọc, đây là lần đầu tiên dẫn lời làm chứng trong phiên toà xét xử ông Xát-đam. Thế nhưng, 10 người làm chứng dự định ra toà đã không có mặt trong phiên toà cùng ngày.
Việc xét xử ông Xát-đam lại một lần nữa dẫn đến các cuộc biểu tình và làn sóng tấn công ở I-rắc. Kể từ ngày 26, trung tâm thủ đô Bát-đa và thành phố Na-giáp, thánh địa của dòng Si-ít ở vùng miền nam I-rắc dồn dập xảy ra các cuộc biểu tình đòi xử tử ông Xát-đam. Trong ngày 28 mở phiên toà, nhân dân Ti-cơ-rít, quê hương của ông Xát-đam đã xuống đường bày tỏ sự đoàn kết với ông Xát-đam. Bên cạnh đó, cảnh sát I-rắc ngày 27 đã bắt 8 phần tử mạng lưới An Kê-đa âm mưu giết hại công tố viên của vụ án này Du-hi tại vùng miền bắc. Vài giờ trước khi mở phiên toà, các tay súng đã tấn công một chiếc xe buýt ở phía nam Bát-đa, làm hai người Anh thiệt mạng. Ngoài ra, nơi sở tại của toà án cấp cao trong "Khu xanh" cũng bị pháo kích nhưng không gây thương vong.
Thẩm phán toà án cấp cao I-rắc A-min tuyên bố phiên toà sẽ mở lại vào ngày 5-12.
Các nhà phân tích chỉ rõ: việc xét xử ông Xát-đam đã bước vào giai đoạn thực chất, nhà cầm quyền Mỹ và I-rắc mong đánh nhanh thắng nhanh, sớm xác định tội đối với ông Xát-đam để tránh làm cho tình hình xấu đi, tạo ra môi trường an ninh cho cuộc tổng tuyển cử diễn ra vào ngày 15-12. Nhưng cũng có nhà phân tích cho rằng: việc xét xử có khả năng sẽ phải gián đoạn một thời gian để nhường đường cho cuộc tổng tuyển cử. Ngoài ra, phiên toà xét xử thứ 2 cho thấy trong và ngoài nước I-rắc đều bày tỏ sự hoài nghi đối với tính hợp pháp và công bằng của "phiên toà xét xử thế kỷ" này. Hai bên công tố và biện hộ đều bị đe dọa về an toàn thân thể, người làm chứng của hai bên rất khó có mặt tại toà, cho dù có mặt cũng không giám công khai trả lời chất vấn, đoàn luật sư bào chữa cho ông Xát-đam cũng không có đủ điều kiện và thời gian để thu tập tư liệu, khiến cho việc xét xử thiếu sự bảo đảm về trình tự tư pháp cơ bản. Tất cả những điều này đều khiến cho phiên toà xét xử này để lại nhiều điều nghi vấn.
|
