 Tháng 9-1992 Trung Quốc chính thức phê chuẩn công trình đưa người vào vũ trụ, công trình này bao gồm 7 hệ thống lớn như nhà du hành vũ trụ, tàu vũ trụ, phóng tàu vũ trụ, giám sát và điều khiển, v.v, trong đó một trong những nhân tố then chốt là nhà du hành vũ trụ.
Nhà du hành vũ trụ phải có giác ngộ chính trị cao, có kỹ năng hàng không vũ trụ thành thạo, có sức khoẻ và tố chất tâm lý tốt. Do đó việc tuyển chọn là một bước đi then chốt. Việc tuyển chọn các nhà du hành vũ trụ của Trung Quốc rất nghiêm ngặt, phải trải qua nhiều năm. Tháng 1-1998, Trung Quốc đã tuyển chọn được 12 nhà du hành vũ trụ trong số hơn 1500 phi công của lực lượng không quân. Họ đã cùng với hai nhà du hành kiêm huấn luyện viên được đào tạo tại Nga trở thành đại đội hàng không vũ trụ đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc, gánh vác sứ mệnh cao cả.
Toàn bộ những nhà du hành này đều sinh vào đầu thập niên 60 của thế kỷ 20, phần lớn là sinh ra ở nông thôn, có chiều cao khoảng một mét 7, độ tuổi bình quân 32,8 tuổi, về bề ngoài không có gì khác so với mọi người bình thường. Họ đều là những phi công xuất sắc của lực lượng không quân, đều có trên 800 giờ bay, nhiều nhất lên tới hơn 2000 giờ bay, từng nhiều lần lập công trong lực lượng không quân.
Các nhà du hành phải luyện tập 58 chuyên mục thuộc 8 ngành, và được gọi là 58 bậc thang, sau khi hoàn thành mỗi chuyên mục có nghĩa là họ đã cất bước đi tới gần vũ trụ.
Ví dụ như tập luyện về sức dẻo dai, đòi hỏi các nhà du hành phải chịu đựng được sức dẻo dai cao gấp 5 lần so với thể trọng và kéo dài trong 3 giây trong máy tăng gia tốc. Thế nhưng các nhà du hành Trung Quốc như Dương Lợi Vĩ, Phí Tuấn Long, Nhiếp Hải Thắng, v.v có thể chịu đựng sức dẻo dai cao gấp 8 lần thể trọng và kéo dài trong 40 giây trên máy tăng gia tốc. Trong luyện tập, các bắp cơ của họ bị biến dạng nghiêm trọng, thể lực cũng tiêu hao rất lớn.
Ngoài ra còn rất nhiều chuyên mục tập luyện như trong điều kiện áp suất thấp và thiếu ô-xy, luyện tập tính thích ứng với sự dồn máu trong cơ thể, thí nghiệm trên ghế quay, v.v được mệnh danh là "Luyện tập theo mô hình qủi", tuy vậy nhưng các nhà du hành đều đã vượt qua được.
Ngoài những luyện tập nói trên ra học còn phải học hơn 30 môn như kiến thức cơ bản của công trình hàng không vũ trụ có người lái, y học hàng không vũ trụ, toán học cấp cao, thiên văn học, Anh văn, v.v. Để học tốt những môn học mà trước kia chưa từng tiếp cận này, anh Dương Lợi Vĩ đã học uống chè đặc để không buồn ngủ. Còn anh Nhiếp Hải Thắng thì kết duyên với điện thoại để hỏi thầy giáo dạy tiếng Anh.
 Tháng 2003, trải qua 5 năm lẻ 6 tháng miệt mài luyện tập, 14 nhà du hành đều đạt tiêu chuẩn nhà du hành vũ trụ cấp 3, có đủ năng lực thi hành các chuyến bay vào vũ trụ.
Trong lần phóng Tàu Thần Châu 6 lần này có ba cặp phi công vũ trụ chuẩn bị sẵn sàng thi hành nhiệm vụ.
Các chuyên gia cho biết các phi công vũ trụ của tàu Thần Châu 6 lần này cần phải có 5 năng lực lớn:
Một là phải điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể. Bởi vì khi con tàu bay cách mặt đất 400 km, thời gian của một ngày và đêm chỉ có một tiếng rưỡi đồng hồ, cũng tức là con tàu phải bay 16 vòng ngày và đêm mới là một ngày ở trái đất. Trong 5 ngày bay trên vũ trụ lần nay, các nhà du hành phải trải qua 80 ngày đêm trên vũ trụ, để thân thể thích hợp với môi trường như vậy, các phi công vũ trụ cần phải trải qua sự tập luyện trong 5 năm.
Hai là phải điều tiết nhịp đập của tim. Nhịp đập tiêu chuẩn của phi công vũ trụ là khoảng 70 lần/phút, bất kể căng thẳng đến máy, nhịp tim đều không được có sự dao động.
Ba là phải kiêm nhiệm nhiều chức vụ. Tàu Thần Châu 6 sẽ tiến hành một loạt các thí nghiệm khoa học trên vũ trụ.
Bốn là phải làm nhiệm vụ một lực lượng đặc nhiệm. Các phi công vũ trụ trên tàu Thần Châu 6 lần này có mang theo một số trang bị gồm một con dao găm, một khẩu súng ngắn và một bình nước màu. Bởi vì khi con tàu trở về mặt đất rất có thể sẽ hạ cánh xuống một nơi cách xa nơi dự định, ví dụ tàu Liên hợp TM của Nga đã hạ cách xuống nơi cách xa nơi dự định tới 400 km, và ở trong rừng nguyên sinh. Do đó trước khi các nhân viên cứu hộ có mặt, các phi công vũ trụ phải biết cách tự sinh sống ở dã ngoại.
Năm là không bị say xe.
Nhìn chung các điều kiện này đều rất khắt khe, hai phi công vũ trụ Phí Tuấn Long và Nhiếp Hải Thắng đều được đánh giá là rất xuất sắc trong các mặt này.
Anh Phí Tuấn Long sinh ra ở Côn Sơn tỉnh Giang Tô, lúc 10 tuổi anh mới cắp sách đến trường và giúp gia đình làm việc đồng áng. Năm lên cấp ba, thầy giáo chủ nhiệm của Phí Tuấn Long đánh giá anh là người ít nói, nhưng thành tích học tập luôn xếp ở 5 ngôi đầu trong lớp, anh yêu thích thư pháp, viết chữ rất đẹp và thường là người viết báo tường.
Anh Phí Tuấn Long năm 1982 được tuyển làm phi công, lúc đó anh mới 17 tuổi.
Năm 1991 anh kết hôn với người vợ cùng tốt nghiệp ở trường hàng không. Năm 1998 anh trở thành phi công vũ trụ đợt đầu của Trung Quốc. Hiện nay gia đình anh gồm 3 khẩu đang sinh sống ở Bắc Kinh, cậu con trai 14 tuổi đang theo học tại trường ngoại ngữ.
Khí biết bình sẽ điều khiển tàu Thần Châu 6, anh Phí Tuấn Long vô cùng phấn khởi. Anh nói dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Trung ương, quốc vụ viện và quân ủy trung ương, có sự đoàn kết phấn đấu của tập thể cán bộ khoa học kỹ thuật hàng không vũ trụ và sự ủng hộ mạnh mẽ của nhân dân các dân tộc trong cả nước, tôi có lòng tin và có năng lực hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang được Đảng, nhà nước và nhân dân giao phó này.
Anh Nhiếp Hải Thắng sinh tháng 9-1964 trong một gia đình nông dân nghèo khó ở vùng miền núi thuộc thành phố Tảo Dương tỉnh Hồ Bắc, nhà có 8 anh chị em, anh xếp thứ 6, là cậu bé rất chăm chỉ học tập. Năm 1982, anh được tuyển chọn làm phi không. Ngày 12-6-1989 anh chính thức là phi công lái máy bay tiềm kích của một đơn vị không quân và sau đó được tuyển chọn là phi công vũ trụ của tàu Thần Châu 5.
Hiện nay gia đình anh Thắng sinh sống tại Bắc Kinh, vợ anh cũng là một cán bộ trong quân đội, nghiên cứu y học và cùng đơn vị với anh. Cô con gái của anh là Nhiếp Thiên Tường năm nay 11 tuổi.
|
