Cùng ngày , một số chính đảng Nhật đã lần lượt phát biểu hoặc ra tuyên bố , nhận thức và phản tỉnh sâu sắc trước lịch sử xâm lược năm xưa của Nhật .

Đảng Minsyu , một đảng đối lập lớn nhất của Nhật nêu rõ , Nhật từng lựa chọn con đường chiến tranh , hành vi thống trị và xâm lược của họ đã gây phương hại và đau đớn trầm trọng cho tính mạng của nhân dân Châu Á . Đảng này bày tỏ quyết không thể quên sự phản tỉnh thẳng thắn trước lịch sử xâm lược năm xưa , đồng thời bày tỏ xin lỗi với nhân dân các nước Châu Á .

Đảng cộng sản , một đảng đối lập của Nhật nói , cuộc chiến tranh đó là cuộc chiến tranh xâm lược của Nhật nhằm thống trị lãnh thổ và chi phối tài nguyên của các nước Châu Á cũng như cướp đoạt tính mạng của nhân dân Châu Á . Nếu chính phủ Nhật toan áp dụng hành động chính đáng hóa cuộc chiến tranh xâm lược đó , thì Nhật sẽ mất con đường sinh tồn tại Châu Á .

Đảng Syamin cũng là đảng đối lập của Nhật nói ,nếu không nhìn thẳng vào sự thật lịch sử , tiến hành sự phản tỉnh chân thật , thì Nhật khó mà nhận được sự tín nhiệm của nhân dân Châu Á .

Trong khi đó , cuộc mít tinh biểu tình hòa bình "phản đối thủ tướng Nhật Koizumi viếng đền Yasukuni" do Hội liên hiệp cả nước di tộc hòa bình Nhật tổ chức đã diễn ra tại xung quanh đền Yasukuni sáng 15 , đại biểu của cộng đồng di tộc , nghị sĩ quốc hội và người Hàn Quốc cả thẩy gồm 1000 người đã tham gia mít tinh . Ngoài ra , "ủy ban tổ chức cuộc triển lãm chiến tranh hòa bình" của đoàn thể dân gian Nhật bắt đầu từ ngày 12 đã tổ chức các cuộc triển lãm tranh ảnh nhìn lại chiến tranh , vạch trần những tội ác do bọn xâm lược Nhật trong thế chiến thứ hai .

Sáng 15 ,chính phủ Nhật đã triệu tập hội nghị nội các ,sau hội nghị , thủ tướng Nhật Koizumi ra tuyên bố bày tỏ , ách thống trị thực dân và chiến tranh xâm lược năm xưa của Nhật đã gây phương hại và khổ đau trầm trọng cho nhiều nước , nhất là nhân dân các nước Châu Á . Nhật xin chấp nhận khiêm tốn những sự thật lịch sử đó , một lần nữa bày tỏ phản tỉnh và xin lỗi chân thành trước việc này , đồng thời bày tỏ tưởng niệm thống thiết tất cả những người bị nạn trong chiến tranh đó .

Tuyên bố nhấn mạnh , Nhật sẽ nhìn thẳng vào quá khứ và nhìn nhận đúng đắn về lịch sử , thiết lập quan hệ hợp tác hướng tới tương lại với các nước Châu Á trên cơ sở thông cảm và tin cậy lẫn nhau .

Song , trong tuyên bố , ông Koizumi chưa dứt khoát bày tỏ sau này ông có đi viếng đền Yasukuni thờ cúng 14 tội phạm chiến tranh hạng A hay không . Theo cuộc điều tra của hãng thông tin Mainichi Shimbun , mặc dù 51o/o quốc dân Nhật phản đối ông Koizumi viếng đền Yasukuni, song tỷ lệ ủng hộ ông viếng đền Yasukuni trong nội bộ đảng Jimin lại cao tới 62 o/o .

Sáng 14 , ông Nakagawa Syouichi , bộ trưởng bộ công nghiệp kinh tế , thành viên trong nội các của thủ tướng Koizumi đã viếng đền Yasukuni. Trưa 15 , bộ trưởng môi trường Nhật Koike Yuriko và bộ trưởng y tế và lao động Otsuji Hidahisa đã viếng đền Yasukuni với danh nghĩa cá nhân .Ngoài ra , ông Shinzo Bbe , quyền tổng cán sự đảng Jimin và hai nghị sĩ quốc hội khác cũng đã viếng đền Yasukuni .

Qua đó có thể thấy , quan điểm lịch sử khác nhau phản ánh trong lúc kỷ niệm cuộc chiến tranh xâm lược do Nhật phát động bị thất bại tròn 60 năm đã xẩy ra sự va chạm dữ dội . Điều này nói lên , Nhật một lần nữa đứng trước đường ngã tư lịch sử cũng như phải đối mặt với sự lựa chọn quan trọng là đi con đường hòa bình hay là đi con đường của chủ nghĩa quân phiệt .