 Hi-đê-ki Tô-giô sinh năm 1884 trong một gia đình đại quân phiệt Nhật Bản. Thời thanh niên Y tiếp thụ giáo dục chủ nghĩa quân phiệt một cách hệ thống. Năm 1935, Hi-đê-ki Tô-giô tới vùng đông bắc Trung Quốc trên cương vị Tư lệnh hiến binh quân Quan đông Nhật Bản, đàn áp dã man cuộc đấu tranh chống Nhật của Nhân dân đông bắc Trung Quốc, là thủ phạm chính trong các vụ thảm sát quân nghĩa dũng chống Nhật ở vùng đông bắc.
 Tháng 10-1941, nội các cận vệ ở Nhật sụp đổ, Hi-đê-ki Tô-giô ra làm thủ tướng kiêm bộ trưởng lục quân Nhật, sau lại kiêm các chức vụ quan trọng như bộ trưởng Nội vụ, bộ trưởng Quân nhu và Tổng tham mưu trưởng, ra sức thúc đẩy "sự độc tài Hi-đê-ki Tô-giô". Trong thời gian làm thủ tướng, Y không những tích cực vạch chính sách và tiếp tục thi hành chính sách xâm lược Trung Quốc, mà còn mở rộng chiến tranh xâm lược từ Trung Quốc ra tới Thái bình dương và khu vực đông nam Á. Ngày 8-12-1941, Quân Nhật đã tấn công bất ngờ Chân Châu Cảng của quân Mỹ, Hi-đê-ki Tô-giô đã ngang nhiên phát động cuộc chiến tranh Thái bình dương.
 Cùng với việc này Y còn thành lập Hội chính trị ở Nhật để thay thế quốc hội, tăng cường ách thống trị phát xít. Y ra sức bán rao thuyết "Đại đông Á cùng phồn thịnh" và tổ chức sắp đặt thành lập tỉnh đại Đông Á, tiến hành cướp bóc điên cuồng đối với các vùng bị chúng chiếm đóng. Trong thời gian cuộc chiến tranh Thái bình dương, Y lại kiêm các chức vụ bộ trưởng ngoại giao, bộ trưởng giáo dục và bộ trưởng công thương. Mãi đến năm 1944, Y buộc phải từ chức trong tình hình cuộc chiến tranh Thái bình dương đã không thể tránh khỏi thất bại và mâu thuẫn trong nước gay gắt. Thế nhưng sau khi từ chức Y vẫn là thành viên trong nhóm các bộ trưởng quan trọng, làm đại tướng lục lục quân dự bị.
 Cuộc chiến tranh do Nhật Bản phát động không những đã mang lại tai hoạ cho nhân dân Nhật mà còn mang lại thảm hoạ to lớn cho nhân dân các nước Châu Á. Cuộc chiến tranh xâm lược Trung Quốc của Nhật đã mang tại thảm hoạ và tổn thất hơn bao giờ hết cho Nhân dân Trung Quốc. Theo thống kê chưa đầy đủ, Trung Quốc có tới 35 triệu người thương vong dưới lưỡi dao của quân xâm lược Nhật, chỉ riêng vụ thảm sát ở Nam Kinh đã có trên 300 nghìn người chết. Những lao công Trung Quốc bị chúng bắt tới vùng đông bắc lao động lên tới 2 triệu. Ngoài ra còn chúng còn tiến hành các cuộc chiến tranh vi trùng, chiến tranh hóa học khiến mọi người kinh tởm. Nếu tính theo trị giá năm 1937, Nhật xâm lược Trung Quốc đã gây thiệt hại kinh tế trực tiếp cho Trung Quốc lên tới 100 tỷ USD, thiệt hại gián tiếp lên tới 500 tỷ USD.
Sau khi Nhật đầu hàng, Hi-đê-ki Tô-giô tự xát hụt, tháng 9-1945, là tên đầu sỏ trong số tội phạm chiến tranh, Hi-đê-ki Tô-giô bị bắt. Ngày 23-12-1948, Y bị toà án quân sự Quốc tế viễn đông xử án treo cổ.
|
