Nghe Online

Tại Khu tự trị Vây Ua Tân Cương có một ngôi thành nhỏ tên là Hơ Điên. Bởi nó là một thị trấn quan trọng trên "Con đường tơ lụa" và sản xuất nhiều đá ngọc đẹp mà trở nên nổi tiếng trên thế giới.

Hơ Điên nằm ở phía nam Tân Cương, thời cổ được gọi Di Điên. Hiện nay, trong thành phần lớn là dân tộc Vây Ua theo đạo I xlam, nhưng thời xưa nơi đây là trung tâm phật giáo sớm nhất của TQ, và cũng là trạm đầu tiên khi phận giáo Ấn Độ truyền vào TQ. Phật giáo Ấn Độ được truền vào Di Điên từ khoảng thế kỷ 1 công nguyên, theo đà phật giáo ngày càng phát triển rầm rộ tại địa phương, Di Điên thậm trí từng một thời toàn dân theo đạo phật, và trở thành mảnh đất thu hút được nhiều nhà sư nổi tiếng đến du học thuyết đạo, có rất nhiều phật điển dịch ra tiếng Hán quan trọng tại nội địa TQ đều ra đời tại đây.

Hiện nay, Hơ Điên vẫn còn giữ được khá nhiều di tích kiến trúc phật giáo, những tác phẩm văn hóa nghệ thuật phật giáo được khai quật lên tuy đã bị bụi cát che phủ nghìn năm, những vẫn khiến ta vô cùng thán phục. Khi nói về những di tích ghi chép lại đoạn lịch sử lâu đời của Hơ Điên này, người Hơ Điên không khỏi cảm thấy rất tự hào về nó. Bà Đoàn Ly sinh sống tại Hơ Điên đã nhiều năm có mối cảm tình đặc biệt với thành cổ Ni Da nằm sát gần với Hơ Điên.

"Trong sử sách triều nhà Hán cách đây khoảng 2200 năm đã có ghi chép về ngôi thành cổ này, người Vây Ua địa phương vẫn gọi nó Ni Da. Vào những năm 30 của thế kỷ trước, nhà thám hiểm Anh Stê in khi đến thám hiểm tại sa mạc Ta cla ma can đã phát hiện thành cổ Ni Da, bấy giờ ngôi thành này còn giữ được tương đối hoàn chỉnh, có những nhà cửa còn rất tốt, ngoài ra còn có một số tháp phật".

Di chỉ thành cổ Ni Da chạy từ nam lên bắc dài khoảng 30 km, từ đông sang tây rộng khoảng 5 km, trong rải rác hàng trăm di chỉ như tháp phật, chùa chiền, mộ địa, nhà dân v v. Vào 2000 năm trước, nơi đây từng một thời hết sức phồn vinh, nhưng không hiểu lẽ tại sao ngôi thành cổ này bỗng chìm đắm xuống biển cát của sa mạc Ta cla ma can, và lặng lẽ nằm im dưới lòng đất đến hàng nghìn năm. Cho mãi tới năm 1901 Stê in cướp đi những cùa báu ở đây đã làm kinh động cả thế giới, ngôi thành cổ mới gây nên sự chú ý của mọi người