Những năm gần đây, cùng với nhịp bước toàn cầu hóa kinh tế tăng nhanh, nhất thể hóa kinh tế khu vực nổi bật, toàn cầu từng bước hình thành 3 khu vực lớn là Liên minh châu Âu, khu tự do thương mại Bắc Mỹ và hợp tác kinh tế Châu Á, nhất là sự hợp tác kinh tế khu vực châu Á tuy cất bước muộn nhưng có đà phát triển vượt bậc trong năm nay, trở thành một điểm sáng trong quá trình phát triển kinh tế thế giới.

Tôn chỉ của nhất thể hóa kinh tế khu vực là hợp tác cùng giành thắng lợi, cùng có lợi và ưu đãi lẫn nhau, đóng vai trò tích cực trong việc thúc đẩy kinh tế khu vực phát triển. Và là một biện pháp quan trọng và bộ phận cấu thành của toàn cầu hoá kinh tế, đồng thời cũng là sự lựa chọn tất yếu của các nước trong việc ứng đối với toàn cầu hóa kinh tế. Tăng cường hợp tác khu vực và nhất thể hóa kinh tế khu vực, dựa vào ưu thế khu vực để nâng cao sức cạnh tranh quốc tế đã trở thành một xu thế quan trọng trong lĩnh vực kinh tế thế giới hiện nay.

Năm 2004, sự hợp tác kinh tế khu vực và nhất thể hóa kinh tế khu vực thể hiện lên 2 đặc điểm lớn. Một là: sự mở rộng ra ngoài khu vực và hợp tác nội khối tăng nhanh; Hai là, sự hợp tác kinh tế khu vực châu Á bước lên "sa lộ". Ngoài ra sự hợp tác giữa các khu vực cũng không ngừng được tăng cường.

Ngày 1-5 năm nay, Liên minh Châu Âu-tổ chức hợp tác tế khu vực được thành lập sớm nhất và trình độ nhất thể hóa cao nhất đã thực hiện tiến trình mở rộng lần thứ 5 và cũng là lần lớn nhất trong lịch sử. Do có thêm 10 nước trung đông Âu gia nhập, xét về khía cạnh kinh tế Liên minh Châu Âu đã che phủ 450 triệu dân, GDP vượt quá 10 nghìn tỷ USD, chiếm 30% GDP thế giới, có thể sánh vai với Mỹ. Việc này nói lên thực lực kinh tế của Liên minh Châu Âu được củng bố và nâng cấp rất lớn.

Trong khi đó khu tự do thương mại bắc Mỹ không có động thái gì lớn, nhất là việc Mỹ đề xướng tiến hành đàm phán vê xây dựng khu tự do thương mại châu Mỹ do một số nước Mỹ la tinh tẩy chay nên hầu như không có tiến triển gì. Nhưng sự hợp tác kinh tế của khu vực nam Mỹ lại rất sôi động. Ngày 18-10 năm nay, khối thị trường chung Mê-cô-xu và khối cộng đồng An-đét ký hiệp nghị xây dựng khu tự do thương mại. Việc này nói lên hai tổ chức nhất thể hóa lớn ở nam Mỹ cất một bước đi quan trọng hướng tới mục tiêu xây dựng khu tự do thương mại nam Mỹ.