Ý của câu thành ngữ này là gieo vạ cho kẻ khác.
Câu thành ngữ này có xuất xứ từ "Sử ký - Triệu thế gia".
Thời Xuân thu chiến quốc, tướng quân nước Hàn là Phùng Đình đang trấn giữ ở Thượng Đảng đã sai sứ giả đến nói với vua nước Triệu là Hiếu Thành Vương rằng: "Chúng tôi không thể nào trấn giữ được Thượng Đảng, nó sẽ nhanh chóng trở thành đất đai của nước Tần. Nhưng các quan lại và dân chúng Thượng Đảng đều chỉ muốn quy thuận nước Triệu, chứ không muốn lệ thuộc nước Tần. Vậy mong đại vương hãy nhanh chóng tiếp quản 17 ngôi thành trì ở Thượng Đảng".
Hiếu Thành Vương nghe vậy mừng lắm, bèn lập 0tức triệu gặp Bình dương quân Triệu Báo, hỏi ông có ý kiến gì về việc này. Triệu Báo trả lời rằng: "Thánh nhân đều coi mối lợi không đâu là một tai họa tày trời". Hiếu Thành vương nghe vậy bèn hỏi lại: "Người ta đã bị cảm hóa bởi ân đức của ta, làm sao lại có thể nói là một mối lợi vô duyên vô cớ ?"
Triệu Báo đáp rằng: "Nước Tần luôn luôn thôn tính đất đai của nước Hàn, và tin rằng thế nào cũng sẽ nhanh chóng chiếm được Trượng Đảng. Nay sở dĩ nước Hàn không muốn giao Thượng Đảng cho nước Tần, mà lại dâng cho nước Triệu, là vì họ muốn gieo vạ cho nước Triệu ta. Bởi lẽ nước Tần đã từng bỏ ra rất nhiều công sức, mà vẫn chưa chiếm được Thượng Đảng. Đằng này thì nước Triệu ta lại được không, thì làm sao lại không thể nói là vô cớ bắt được của? Đại vương chớ nên chấp nhận".
Hiếu Thành Vương nghe xong tức giận nói: "Nếu hiện nay ta cử hàng triệu quân tiến đánh, thì dù nửa năm hay một năm cũng chưa chắc đã chiếm được một ngôi thành trì. Nay người ta đã hai tay dâng 17 thành trì cho ta, đây quả là của trời cho". Sau đó, Hiếu Thành Vương đồng ý nhận đất Thượng Đảng, do đó dẫn đến cuộc đại chiến giữa hai nước Tần Triệu.
Hiện nay, người ta vẫn thường dùng câu thành ngữ: "Giá họa vu nhân" để ví về việc gieo tai họa cho người khác.
|