Trung tuần tháng 6 , Bộ thương mại Mỹ tuyên bố kết quả phán quyết sơ bộ về một vụ kiện chống bán phá giá ,đánh thuế chống bán phá giá từ 4,9% đến 198% đối với đồ gỗ nội thất Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ . Đây là vụ kiện lớn nhất trong hơn 100 vụ kiện chống bán phá giá đối với hàng hóa Trung Quốc , tổng kim ngạch liên quan đạt 1,2 tỷ đô la .

Về kết quả phán quyết này , chủ tịch hội đồng Hiệp hội đồ gỗ nội thất Trung Quốc Giả Văn Thanh cho rằng :

" Tôi cho rằng , phán quyết này không hợp lý . Ngành sản xuất đồ gỗ nội thất Trung Quốc là một ngành nghề hoàn toàn thị trường hóa , trong các mặt hàng đồ gỗ xuất khẩu sang Mỹ , có 70% do những doanh nghiệp có vốn nước ngoài chế tạo , vì vậy , chúng tôi làm theo quy luật kinh tế thị trường . Chúng tôi không chấp nhận cách làm của Bộ thương mại Mỹ xác định giá thành sản phẩm của chúng tôi theo tình hình của nước thứ ba . "

Xác định giá thành sản phẩm của Trung Quốc theo tình hình của nước thứ ba mà ông Giả Thanh Văn nói , có nghĩa là Mỹ vẫn chưa công nhận Trung Quốc là nền kinh tế thị trường , cho nên khi triển khai cuộc điều tra về chống bán phá giá đối với mặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc , thường căn cứ giá thành mặt hàng cùng loại của nước thứ ba như Hàn Quốc , Xin-ga-po để tính toán , giá thành sức lao động của những nước này đều cao hơn của Trung Quốc , cho nên rất dễ áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc với lý do giá thành cao .

Những nhà kinh tế học và quan chức Trung Quốc cho rằng , Mỹ , EU và những nước khác không công nhận Trung Quốc là nền kinh tế thị trường , nhiều lần áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc là không công bằng , cũng không phù hợp với tình hình phát triển kinh tế ở Trung Quốc .

Các nước châu Âu , Mỹ và Ca-na-đa có 5 tiêu chuẩu đánh giá một nước có phải là nền kinh tế thị trường hay không . Đó là : tài nguôn chủ yếu do chính phủ phân phối hay do thị trường phân phối ; Doanh nghiệp có thể tự chủ quyết định hay không ; Giá cả của các yếu tố đầu vào có phải do thị trường quyết định hay không ; Tài chính tiền tệ có vận hành theo quy luật kinh tế thị trường hay không ; Môi trường thương mại có công bằng hay không .

Giáo sư Lý Hiểu Tây , giám đốc Sở nghiên cứu kinh tế và quản lý tài nguyên Trường đại học Sư Phạm Bắc Kinh cho rằng , hiện nay , Trung Quốc đã đủ điều kiện trở thành một nền kinh tế thị trường . Ông nói :

" Trải qua nhiều năm cải cách như thế này , cho dù nhiều mặt chúng ta vẫn chưa đạt tới trình độ Âu Mỹ , nhưng nói chúng , Trung Quốc đã cơ bản đạt tiêu chuẩn nền kinh tế thị trường ."

Ông Lý Hiểu Tây nói , căn cứ tiêu chuẩn của các nước Âu Mỹ , hiện nay Trung Quốc đã đủ điều kiện trở thành nền kinh tế thị trường về mọi mặt như chính phủ vận hành , doanh nghiệp kinh doanh, giá cả các sản phẩm đầu vào , thể chế tài chính tiền tệ , môi trường thương mại cũng như công tác xây dựng khung pháp lý v v...

Được biết , trong tình hình chưa phải là nền kinh tế thị trường hiện nay , nhiều doanh nghiệp Trung Quốc bị đối xử không công bằng khi buôn bán với nước ngoài . Vì vậy , để cộng đồng quốc tế công nhận Trung Quốc là một nền kinh tế thị trường , từ đầu năm đến nay , chính phủ Trung Quốc , các cơ quan trung gian và doanh nghiệp đã tăng cường hơn nữa giao lưu với các nước và khu vực liên quan .

Gần đây , trong buổi tiếp bộ trưởng thương mại Mỹ Evans , bộ trưởng thương mại Trung Quốc Bạc Hi Lai nói :

" Chúng tôi sẽ giới thiệu với giới kinh tế Mỹ , các nhà doanh nghiệp Mỹ rằng , hệ thống kinh tế thị trường của Trung Quốc đã có bước phát triển rất lớn , và thể hiện sức sống của nó trong đời sống kinh tế , bằng không , kinh tế thị trường Trung Quốc sẽ không thể tăng 1000% trong 25 năm qua , đó là một kỳ tích trên thế giới ."

Bộ trưởng thương mại Mỹ Evans đã có sự phản ứng tích cực ông nói :

" Tôi rất vui mừng hai nước chúng ta đã thành lập Nhóm công tác liên hợp để tăng cường hợp tác nghiên cứu vấn đề kinh tế thị trường ở Trung Quốc ."

Được biết , hiện nay , các nước Niu Di-lơn , Xin-ga-po , Ma-lai-xi-a và Thái Lan đã lần lượt công nhận Trung Quốc là một nước có nền kinh tế thị trường . Đầu tháng 6 , Mỹ đã mở cuộc điều trần về vấn đề này ; EU tuy chưa công nhận Trung Quốc là nền kinh tế thị trường , nhưng trong thời gian vừa qua , thủ tướng Ôn Gia Bảo thăm châu Âu tháng 5, các nước Anh , Bỉ và Đức đều đã bày tỏ thái độ tích cực trong việc công nhận Trung Quốc là nền kinh tế thị trường .

Giáo sư Lý Hiểu Tây cho rằng , cùng với việc mậu dịch đối ngoại , đặc biệt là nhập khẩu không ngừng tăng trưởng , dù đối với Trung Quốc hay nước khác , việc công nhận Trung Quốc là nền kinh tế thị trường đều mang lại lợi ích cho cả hai bên .