china radio international

Vài nét về Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc	Ban tiếng Việt Nam

Dự Báo Thời Tiết


China Radio International


	Thời sự Trung Quốc

	Thời sự Quốc Tế

	Đời sống kinh tế

	Đời sống xã hội

	Hộp thư Ngọc Ánh

Khoa học-Đời sống

Thế giới phụ nữ

Vườn văn hóa

Câu chuyện cuối tuần

Truyện thành ngữ Trung Quốc

(GMT+08:00) 2004-04-05 20:09:47

Comment

Khổng Tử: nhà tư tưởng và nhà giáo dục vĩ đại thời cổ TQ

cri

Khổng Tử tên Khưu , tự Trọng Ni , sinh vào năm 551 trước công nguyên , mất vào năm 479 trước công nguyên , hưởng thọ 73 tuổi . Thời trung niên , Khổng Tử từng làm quan Tư Khấu nước Lỗ ba tháng , tương đương với cục trưởng cảnh sát hiện nay . Nhưng trong phần lớn trong cuộc đời , Không Tử làm giáo dục , dầy dỗ nhiều học sinh có trí thức và tài hoa . Khổng Tử là nhà tư tưởng , nhà giáo dục sớm nhất và có ảnh hưởng nhất của Trung Quốc , trong 2000 năm qua , người ta tôn sùng Khổng Tử là Thánh nhân .

Xét về mặt một nhà tư tưởng nổi tiếng , chúng ta có thể gọi học thuyết của Khổng Tử là "Nhân học ". Khái niệm Nhân là trọng tâm của hệ thống tư tưởng Khổng Tử , là căn cứ cơ bản cho quan niệm đạo đức luân lý , là lý lẽ căn bản làm người , cũng là đỉnh cao đạo đức mà người ta theo đuổi . Theo tài liệu lịch sử hiện còn , trước Khổng Tử , chưa ai coi Nhân là một khái niệm triết học tối cao .

Học trò của Khổng Tử từng hỏi Khổng Tử : Cái gì là Nhân . Khổng Tử trả lời : Nhân là "yêu con người" . Câu trả lời của Khổng Tử tuy chỉ vẻn vẹn vài ba chữ , nhưng nó bao hàm một ý nghĩa hết sức to lớn . Đối với người lao động mà nói , yêu con người chính là để kẻ thống trị phải coi người lao động là con người để đối xử và yêu mến . Đối với việc điều chỉnh quan hệ nội bộ kẻ thống trị mà nói , chính là phải "khắc kỷ phục lễ" , nghĩa là trước hết phải yêu cầu bản thân mình đã , sau đó mới yêu cầu người khác ; mặt khác , Khổng Tử cho rằng , thi hành Nhân cần phải có một quy phạm , tức cần phải ràng buộc lời nói và hành vi bằng "lễ".

Học trò của Khổng Tử từng hỏi Khổng Tử : Làm như thế nào mới là Nhân ? Khổng Tử trả lời : cần phải có 5 phẩm chất , mới là Nhân . 5 phẩm chất là : cung , khoan , tín , mẫn , huệ , nghĩa là cung kính mọi sự vật sẽ không bị coi nhẹ , hành sự rộng bụng sẽ được nhân dân ủng hộ , làm việc thật thà sẽ được người ta tin tưởng , cần mẫn tiến thủ dễ đạt thành công , làm ơn với dân sẽ được lòng dân .

Nhân học của Khổng Tử còn có một nội dung rất quan trọng là thượng hiền . Thượng hiền là phải coi trọng đạo đức , học vấn và tài năng của một con người , chứ không suy xét xuất thân cao thấp của người đó . Khổng Tử cho rằng , muốn làm quan thì phải có trí thức , có học vấn . Nhận xét này có ảnh hưởng sâu xa đối với xã hội Trung Quốc . Nhìn về mặt tích cực , nó đã phá vỡ quyền lực lũng đoạn quan trường của bọn qúy tộc . Nhưng nhìn về mặt tiêu cực , nó trở thành căn cứ của thuyết "học để làm quan ".

Khổng Tử không những là nhà tư tưởng vĩ đại , mà còn là nhà giáo dục vĩ đại , Khổng Tử đã tổng kết nhiều phương pháp giáo dục , cho đến nay vẫn có ý nghĩa quan trọng .

Trải qua 2000 năm , hiện nay , khi nghiên cứu tư tưởng của Khổng Tử, chúng tôi không thể không thừa nhận rằng , nền văn hóa Trung Quốc chịu ảnh hưởng của Khổng Tử trên nhiều mặt . Khổng Tử rõ ràng là nhà tư tưởng và nhà giáo dục vĩ đại trong lịch sử văn hóa Trung Quốc .