|
Miền Tây Nam TQ có hơn 20 dân tộc thiểu số , là vùng tập trung cư trú dân tộc thiểu số đông nhất TQ . Trong các dân tộc thiểu số đó , dân tộc Di và dân tộc Mèo với dân số đông nhất , trên 5 triệu người , dân số của các dân tộc như Bu-y , Động , Bạch , Ha-ni , Tạng v.v đều trên 1 triệu người , dân số của các dân tộc thiểu số khác thì tương đối ít , nói chung từ vài chục nghìn đến vài trăm nghìn người , dân số của một số dân tộc thiểu số cá biệt thì càng ít hơn , thí dụ như dân tộc Tu-lung chỉ có vài nghìn người .
Các dân tộc thiểu số của tỉnh Tứ Xuyên chủ yếu phân bố tại vùng núi Hoành Đoạn Xuyên Tây . Dân tộc Xeng và dân tộc Di tập trung cư trú trong vùng lòng chảo núi Hoành Đoạn , dân tộc Tạng thì sinh sống trên cao nguyên Xuyên Tây , tập quán sinh hoạt cơ bản giống như dân tộc Tạng trên cao nguyên Thanh Tạng .
Sự phân bố của các dân tộc thiểu số ở hai tỉnh Vân Nam và Quý Châu có đặc điểm “ nhìn chung là ở tạp cư , nhưng mỗi dân tộc lại tập trung ở riêng với nhau hoặc ở xen kẽ nhau ” . Theo thống kê , khoảng 2/3 xã ở tỉnh Vân Nam và tỉnh Quý Châu là các dân tộc ở xen kẽ nhau , nhưng trong khu xen kẽ lại tách ra những điểm cư trú một cách quy luật và tương đối độc lập , xây dựng theo lối sống của mỗi dân tộc khác nhau . Trong đó có dân tộc ở trên bãi đất bằng phẳng , có dân tộc ở trên sườn núi , có dân tộc thì ở trên miền núi cao , hình thành bố cục cư trú kiểu “ bậc thang ” .
Các dân tộc thiểu số trên cao nguyên Vân Nam Quý Châu đều có lịch sử lâu đời , và nền văn hóa dân tộc độc đáo . Nếu đi du lịch tại cao nguyên Vân Nam Quý Châu , thì bạn sẽ thấy đâu đâu cũng đậm đà phong tục tập quán dân tộc .
Dân tộc Mèo và dân tộc Bu-y chủ yếu tập trung cư trú ở miền Nam tỉnh Quý Châu , có tố chất văn hóa khá cao . Nghệ thuật thêu thuà của dân tộc Mèo và nghệ thuật nhuộm sáp của dân tộc Bu-y là nghề thủ công truyền thống mà chị em phụ nữ địa phương đều phải nắm vững , nghệ thuật thêu và nhuộm sáp có trình độ nghệ thuật khá cao , nổi tiếng trong và ngoài nước .
Dân tộc thiểu số của tỉnh Vân Nam đa phần là các dân tộc Na-xi , Bạch , Ha-ni và Thái . Dân tộc Na-xi tập trung cư trú dọc sông Lệ Giang tỉnh Vân Nam , có ngôn ngữ và văn tự riêng , “ Kinh Đông-pa ” gồm nhiều tập viết bằng chữ Na-xi có giá trị văn học và sử học rất cao . Trong lịch sử của dân tộc Na-xi từng xuất hiện nhiều chuyên gia học giả nổi tiếng .
Người Mô-sô sinh sống bên bờ hồ Lư Cô nằm trong rừng sâu núi thẳm ở phía Bắc tỉnhVân Nam là một chi nhánh của dân tộc Na-xi , cũng là một dân tộc vẫn duy trì truyền thống xã hội mẫu hệ duy nhất ở TQ hiện nay . Tại đây , hôn nhân của thanh niên nam nữ hết sức tự do , miễn là nam có tình , nữ có ý thì có thể ở chung với nhau , hôn nhân của họ cũng không ổn định , có thể hủy bỏ quan hệ hôn nhân trong bất cứ lúc nào . Quan hệ hôn nhân này gọi là “ hôn nhân A-trú ” . Con cái của cuộc hôn nhân này thuộc về bên nữ , bên nam không gánh chịu bất cứ nghĩa vụ gì cả . Sự di tồn xã hội mẫu hệ của người Mô-sô đã được các học giả trong và ngoài nước chú ý rộng khắp .
Dân tộc Bạch cư trú ở khu vực dưới chân núi và bên bờ hồ Nhĩ Hải tỉnh Vân Nam , cách đây hơn 1000 năm , Nam Chiếu Quốc và Đại Lý Quốc đã được thành lập tại đây và tồn tại trong suốt hàng trăm năm , chính di chỉ Thái Hòa Thành , Tam Tháp chùa Sùng Thánh và bia Đức Hóa Nam Chiếu ở gần Đại Lý hiện nay là biểu tượng văn hóa phát triển cao của dân tộc Bạch . “ Phố tháng ba ” là ngày lễ hội truyền thống của dân tộc Bạch , cứ đến ngày 3 tháng 3 âm lịch hàng năm , thì ngoài đường phố Đại Lý nằm dưới chân núi Thương Sơn và hồ Nhĩ Hải trong vắt , người đông như nước chảy , đồng bào nam nữ dân tộc Bạch vừa hát vừa múa, tưng bừng nhộn nhịp trong những bộ quần áo dân tộc đẹp mắt .
Dân tộc Thái sinh sống tại Síp-soỏng-bản-na thuộc vùng biên giới Tây Nam tỉnh Vân Nam , cư trú bên bờ sông Lan Thương địa hình tương đối thấp , dân tộc Thái nổi tiếng về những điệu múa đẹp mắt và sắc thái dân tộc giàu sức hấp dẫn . Nơi đây là vùng nhiệt đới , vườn cao su , vườn cà-phe và nhà sàn xen kẽ lẫn nhau , tô điểm cho nhau , đâu đâu cũng là quang cảnh đậm đà mầu sắc nhiệt đới . Dân tộc Thái theo phái Tiểu thừa phật giáo , trẻ em phải đi tu ngay từ thuở bé .
Tháp phật dân tộc Thái hình tròn nóc nhọn là biểu tượng nổi bật nhất của dân tộc Thái . Năm mới lịch Thái , đồng bào Thái sẽ chung vui “ tết té nước” truyền thống và lý thú , để cầu chúc nhau sống lâu trăm tuổi , mùa màng bội thu .
Dân tộc Ha-ni chủ yếu tập trung cư trú trên miền núi Ai Lao và hai bên bờ sông Hồng . Nghề trồng trọt của dân tộc Ha-ni phát triển , đồng bào Ha-ni đã xây ruộng bậc thang trên dốc cao của núi Ai Lao và trở thành cảnh quan nhân văn nổi tiếng .
|
