Bốn món báu trong"ẩm thực của người Tây Tạng

Vài nét về CRI

Ban tiếng Việt Nam

2008-03-24 20:38:05 cri

Bơ, trà, chan-pa và thịt bò thịt cừu được coi là "Bốn món báu" trong ẩm thực của Người Tây Tạng, ngoài ra con có rượu lúa mì thanh khoa và những món ăn được chế biến bằng sữa.

Bơ được lọc từ sữa bò và sữa cừu. Phương pháp lọc bơ của người Tây Tạng rất đơn giản, họ đun cho sữa ấm lên, sau đó đổ vào chiếc thùng gỗ, rồi khuấy đi khuấy lại hằng trăm lần, cho đến khi mỡ và nước tách rời nhau, rồi gạt lớp mỡ màu vàng nhạt ở trên múc vào chiếc túi da, sau khi để nguội sẽ thành bơ. Bơ là món ăn có giá trị dinh dưỡng rất cao, có nhiều cách ăn , nhưng chủ yếu là dùng để chế biến trà bơ.

Trà bơ là đồ uống rất được nhân dân Tây Tạng ưa thích , dân tộc Tạng được coi là dân tộc ham thích uống trà bơ. Cá không thể lìa được nước, đồng bào Tạng không rời được trà bơ, đây chính là cách ví chân thật và sâu xa về hiện tượng bà con dân tộc Tạng không rời được trà bơ, càng minh chứng uống trà có địa vị đặc biệt trong đời sống của đồng bào Tạng. Tại Tây Tạng, trà được gia công thành nhiều đồ uống khác nhau, thường thấy nhất là: trà bơ, trà ngọt và trà pha không. Trên nóc nhà thế giới, bất kể là khi bạn bụng đói cồn cào, hay là đã mệt mỏi rã rời, chỉ cần bạn uống một bát trà bơ, sẽ cảm thấy khắp thân mình tiếp thêm sức mạnh, và bỗng chốc bạn cảm thấy tinh lực dồi dào. Thế nhưng uống trà như thế nào? Trong đó có rất nhiều học vấn và nghi lễ:

Khách đến thăm vừa bước chân vào nhà, trước hết chủ nhà bưng đến trước mặt khách là một bát trà bơ thơm phức. Chủ nhà lấy từ trong tủ Tạng màu sắc sặc sỡ ra chiếc bát sứ sạch nhất rồi đặt lên kỷ trà trước mặt khách, sau đó bưng một chiếc ấm hay cái phích trong đựng đầy trà bơ, để thấp xuống, lắc nhẹ vài cái, rồi mới rót vào chiếc bát để trước mặt bạn, rồi hai tay bưng bát lên lại đặt xuống trước mặt bạn. Khi khách uống trà, chủ nhà thường cung kính đứng bên cạnh, khách uống xong một lượt thì chủ nhà lại rót thêm một lượt, làm thế nào để bát luôn đầy mà trà vẫn ấm, như vậy mới gọi là tròn trách nhiệm của chủ nhà.

Trước khi uống trà, khách phải dùng ngón tay phải áp út nhúng một ít nước trà trong bát, rồi giơ ngón tay lên, búng búng ba cái trên không để bày tỏ hiến dâng cho thần, cho rồng và cho đất. Khi uống trà, không được uống vội, uống quá nhanh, mà phải thổi nhẹ lớp bơ nổi trên mặt nước trà, uống mấy hớp, còn lại khoảng nửa bát, chờ cho chủ nhà rót thêm rồi mới uống tiếp. Khi uống, không được phát ra tiếng, mà phải uống nhẹ nhàng từng ngụm một. Nếu uống quá vội, sẽ bị chủ nhà cho là không có gia giáo. Uống trà không được nốc cạn một hơi, càng không được uống xong một bát là rời bỏ đi ngay, thường thì uống ba bát là tốt lành nhất, tại La-sa có câu ngạn ngữ là: Uống một bát trở thành kẻ thù.

1 2