Nghe Online

Làng Tang-đôi là một làng mạc nhỏ cách phố huyện San-gri-la tỉnh Vân Nam 30 cây số, làng Tang-đôi thuộc xã Ni-xi huyện San-gri-la, nằm trên con đường Trà mã cổ đạo tức Đường mòn cổ ngựa thồ chở chè. Làng Tang-đôi không những giữ được thuần phong mỹ tục và ca múa cổ truyền của dân tộc Tạng, mà còn kế thừa công nghệ chế biến gốm đen có lịch sử hơn 2000 năm. Nếu nói xã Ni-xi ở San-gri-la nổi tiếng vì gốm đen, thì gốm đen làng Tang-đôi là nổi tiếng nhất trong xã Ni-xi.

Là một biểu tượng văn hóa Tạng, gốm đen được sử dụng rộng rãi tại khu tập trung cư trú của dân tộc Tạng. Các nhà khảo cổ phát hiện, tại lưu vực sông Kim Sa, sông Lan Thương cách đây hơn hai nghìn năm trước đã khai quật ra gốm đen. Hơn hai nghìn năm nay, nghệ nhân dân gian dân tộc Tạng vẫn cần mẫn làm gốm đen bằng đôi bàn tay khéo léo, kế thừa văn hóa gốm đen dân tộc có lịch sử lâu đời này.

Bước vào làng nghề gốm đen Tang-đôi, những chàng trai dân tộc Tạng đang ngồi làm gốm đen. Tiếng nhạc êm dịu hòa vào tiếng đập đất của các công cụ như ván gỗ, búa gỗ, nạo gỗ vv, quang cảnh hết sức thanh bình, êm ả. Những đôi bàn tay dính màu đen đỏ, những chiếc đồ gốm đen đỏ, những gương mặt nhem nhuốc màu đen đỏ đã tạo một bức tranh mang theo hơi thở mạnh mẽ đàn ông tràn đầy sức sống.

Nghệ nhân gốm đen Ra-chi Chu-cheng và những người thợ đang chăm chú làm việc, tư thế an nhàn và trang trọng. Anh nói, trong khi làm những động tác gõ, đập, cắt, gọt những miếng đất, trong lòng người thợ chỉ nghĩ đến làm sao cho ra những tác phẩm tốt nhất, chứ không nghĩ đến gì khác. Anh đã kế thừa tay nghề làm gốm đen này từ ông nội, và đã làm nghề này 13 năm. Anh nói, anh coi mỗi một tác phẩm như đứa con của mình, nhìn những miếng đất trở thành những chiếc gốm tinh xảo, anh cảm thấy rất hạnh phúc và tự hào. Anh nói:

"Tôi là học trò của ông nội tôi, tôi rất thích nghề làm gốm. Tay nghề khắc hoa trên mặt gốm kế thừa từ đời này sang đời khác, khắc hoa rất khó. Trong lòng luôn nghĩ làm sao để ra được sản phẩm gốm đẹp nhất."

Anh nói, hiện nay, nghệ nhân thủ công của làng Tang-đôi vẫn áp dụng công nghệ chế tác và phương pháp nung gốm đen truyền thống. Từ khâu chọn đất cho đến khi sản phẩm ra lò, cần thời gian khoảng một tháng. Trước hết phải đi tìm đất gốm chất lượng cao trên núi cách làng vài cây số, làm phôi gốm; nghệ nhân dùng các công cụ gỗ để gõ, cắt, gọt các loại phôi gốm, đồng thời khắc hoa văn trên mặt phôi. Phôi gốm được hoàn thành để ở trong nhà cho khô tự nhiên, sau đó được nung trong lò gỗ tùng của địa phương. Quá trình nung gốm hoàn toàn phải dựa vào kinh nghiệm của nghệ nhân, điều chỉnh nhiệt độ cao thấp, ngọn lửa to nhỏ, thêm bớt chất hữu cơ như vỏ mạch vv đều phải đúng mức mới có thể cho ra lò những sản phẩm gốm đen thuần túy, đẹp mắt. Khâu cuối cùng là làm sạch, đánh bóng cho gốm đen, như vậy sản phẩm gốm đen đẹp mắt mới chính thức ra mắt mọi người.