 
Ngành dệt tơ lụa của Trung Quốc từ xưa đã rất phát triển. Ngay từ 3000 năm trước, hàng tơ lụa Trung Quốc đã bán ra các nước trên thế giới và nổi tiếng trong và ngoài trước. Trong rất nhiều hàng tơ lụa, gấm Vân thành phố Nam Kinh tỉnh Giang Tô, miền đông Trung Quốc đạt thành tựu công nghệ cao nhất và mang tính tiêu biểu nhất. Gấm Vân Nam Kinh cùng gấm Thục Thành Đô, gấm Tống Tô Châu là ba loại gấm nổi tiếng nhất Trung Quốc. Trong đó, gấm Vân được xếp vị trí hàng đầu trong 3 loại gấm nổi tiếng Trung Quốc này.
Gấm Vân bắt nguồn từ "gấm Sở" xuất hiện vào đời nhà Tần cách đây hơn 2000 năm, sau đó những thợ dệt may ở vùng duyên hải miền đông Trung Quốc đã phát triển công nghệ dệt gấm này, sản xuất gấm Vân hiện nay. Kể từ đời nhà Nguyên cách đây 700 năm, gấm Vân đã là mặt hàng dành riêng cho hoàng gia may trang phục, từ long bào của vua, áo của hoàng hậu và cung phi, đến màn che trong cung, cho đến áo ngắn lồng ngoài áo dài của nam giới, xường xám, đệm ngồi, gối dựa, đều làm bằng gấm Vân. Đến thời kỳ nhà Minh và nhà Thanh, gấm Vân phát triển tới đỉnh cao. Giám đốc Viện Nghiên cứu gấm Vân, Nam Kinh Vương Bảo Lâm đã miêu tả tình hình phát triển phồn thịnh thời đó:
"Theo ghi chép, lúc đó chỉ riêng ở thành phố Nam Kinh có hơn 30 nghìn chiếc máy dệt, và hơn 200 nghìn người làm trong ngành dệt may liên quan như nhuộm vải, giặt và hồ vải, tô màu v.v, sự phân công lao động rất tỷ mỉ."
Gấm Vân có chủng loại rất nhiều, chủ yếu có 4 loại chính là "Chức Kim", "Khố Cẩm", "Khố Đoạn" và "Trang Hoa". Khố Cẩm và Khố Đoạn là chỉ gấm vóc dệt xong được đưa vào "Kho gấm vóc" của Nội Vụ Phủ đời nhà Thanh. Gấm "Trang Hoa" là loại gấm đặc biệt thể hiện đặc sắc và phong cách công nghệ gấm Vân, đồ án được bố cục chặt chẽ, tạo hình hoa văn đơn giản, phần lớn là đồ án hoa văn bố cục theo hàng, cũng có gấm "Trang Hoa" khổ lớn với hoa văn duy nhất trên cả tấm. Gấm "Trang Hoa" có màu đậm, thường viền kim tuyến, hoặc dùng kim tuyến trang điểm hoa văn, dùng đầu thoi dệt rất nhỏ dệt ra hoa văn, rồi tô màu. Gấm "Trang Hoa" tao nhã, đẹp, màu vàng óng ánh, đây là đặc điểm quan trọng của gấm Vân khác biệt với gấm Thục và gấm Tống. Sau khi nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa thành lập năm 1949, gấm Vân Nam Kinh đã có chủng loại đổi mới trên cơ sở các chủng loại truyền thống, chẳng hạn gấm Vũ Hoa, gấm Đôn Hoàng, gấm Kim Ngân Trang, gấm Lăng, gấm trang trí, thảm trải sàn, gối dựa v.v, cũng như cung cấp vật liệu cho may quần áo, bồi tranh và làm quà lưu niệm cho du khách v.v.
1 2 |
Di sản văn hóa phi vật thể: Gấm Vân Nam Kinh tỉnh Giang Tô
