Núi Thanh Thành Sơn và đê Đô Giang Yển

Vài nét về CRI

Ban tiếng Việt Nam

2005-10-11 16:13:46 cri

Đê Đô Giang Yển là một công trình thủy nông thời cổ nổi tiếng, nằm trên sông Mân Giang của phía tây Đồng bằng Thành Đô thuộc tỉnh Tứ Xuyên. Trước khi khánh thành đê Đô Giang Yển, nước sông Mân Giang thường tràn lan thành nạn lũ. Năm 256 trước Công nguyên, Lý Băng – chuyên gia thủy nông cùng con trai rút kinh nghiệm trị thủy của người đời trước, dẫn dắt nhân dân địa phương xây dựng công trình thủy nông. Sau khi xây xong, Đồng bằng Thành Đô mầu mỡ thẳng cánh cò bay và trở thành "Vương Quốc Thiên Phủ", cho đến nay Công trình đê Đô Giang Yển này vẫn còn phát huy vai trò.

Công trình đê Đô Giang Yển gồm 3 phần chính: Ngư Chủy, Phi Sa Yển và Bảo Bình Khẩu. Ngư Chủy là đê chia dòng nằm ở giữa sông Mân Giang, hình dáng như con cá lớn nằm giữa sông, chia Mân Giang thành sông trong và sông ngoài, sông trong dùng tưới nước, sông ngoài dùng thoát lũ. Phi Sa Yển là đập tràn được xây trên đoạn giữa của đê chia dòng, mỗi khi mùa lũ, nước chảy qua đập tràn, sử dụng nước xoáy khi qua Phi Sa Yển chảy vào sông ngoài, có thể giảm bớt một cách hữu hiệu đất cát ứ đọng tại trước và sau Bảo Bình Khẩu. Bảo Bình Khẩu là cống nước vào của sông trong, hình như cái lọ bình. Ngoài dẫn nước, Bảo Bình Khẩu còn có tác dụng khống chế lượng nước chảy.

Nghệ thuật kiến trúc độc đáo của Công trình Thủy nông đê Đô Giang Yển đã tạo ra một hình thức thủy lợi phối hợp hài hòa giữa con người với thiên nhiên. Điều vĩ đại nhất ở chỗ từ hơn 2250 năm nay, đê Đô Giang Yển vẫn phát huy hiệu quả ngày càng lớn. Sự sáng tạo của đê Đô Giang Yển là không những không phá hoại tài nguyên thiên nhiên, mà còn tận dụng tài nguyên thiên nhiên phục vụ cho loài người, biến thủy hại thành thủy lợi, phối hợp thống nhất hài hòa giữa con người và thiên nhiên, đã viết nên một trang rực rỡ trên lịch sử thủy lợi thế giới. Năm 1872, Nhà Địa lý học Đức Rích-thô-phen (1833 – 1905) khen ngợi rằng: "phương pháp tưới nước hoàn thiện của đê Đô Giang Yển là không có nơi nào trên thế giới có thể sánh kịp".

Trên đây, các bạn vừa nghe bài nhan đề: "Núi Thanh Thành Sơn và đê Đô Giang Yển – Di sản Thế giới thứ 19 của TQ". Tiết mục "Di Sản Thế Giới" hôm nay đến đây tạm ngừng. ./.

1 2