Trung Quốc và các nước ASEAN là láng giềng gần gũi của nhau, hai bên có lịch sử giao lưu lâu đời. Từ khi ASEAN thành lập tháng 8-1967 đến năm 1991 Trung Quốc và ASEAN chính thức thiết lập quan hệ, quan hệ song phương đã trải qua chặng đường phát triển từ đối lập, hoài nghi đến quan hệ đối tác chiến lược đối thoại và hợp tác lấy bình đẳng, láng giềng hữu nghị, tin cậy lẫn nhau làm nền tảng.
Tháng 7-1991, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tiền Kỳ Tham đã dự lễ khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 24, có cuộc gập không chính thức lần đầu tiên với ngoại trưởng các nước ASEAN. Nhận lời mời của Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Đường Gia Triền, Tổng thư ký ASEAN Xinh đã dẫn đoàn đại biểu ASEAN thăm Bắc Kinh tháng 9-1993. Hai bên đã thảo luận về tăng cường quan hệ kinh tế-thương mại và hợp tác khoa học-kỹ thuật, đạt được nhận thức chung rộng rãi. Trung Quốc năm 1993 đã trở thành đối tác đối thoại của ASEAN.
Tháng 7-1994, Trung Quốc và ASEAN đồng ý tổ chức thương lượng chính trị quan chức cấp cao. Cuộc thương lượng chính trị quan chức cấp cao Trung Quốc-ASEAN lần thứ nhất diễn ra tại Hàng Châu Trung Quốc tháng 4-1995. Ngày 25-7-1994, Trung Quốc tham gia Diễn đàn khu vực ASEAN lần thứ nhất với tư cách là đối tác thương lượng của ASEAN.
Năm 1996, Trung Quốc lần đầu tiên tham gia Hội nghị ngoại trưởng ASEAN lần thứ 29 và Hội nghị ASEAN với các nước đối thoại diễn ra tại Gia-các-ta với tư cách là đối tác đối thoại đầy đủ của ASEAN. Trung Quốc và ASEAN đã thành lập Ủy ban hợp tác liên hợp Trung Quốc-ASEAN, hỡ trợ quản lý quan hệ đối thoại, và tháng 2-1997 thành lập cơ chế hội nghị tại Bắc Kinh. Ngoài ra, hai bên còn thành lập Qũi hợp tác Trung Quốc-ASEAN để ủng hộ hai bên phát triển hợp tác.
Cuộc khủng hoảng tài chính-tiền tệ Châu Á năm 1997 là bước ngoặt quan trọng trong quan hệ đối tác Trung Quốc-ASEAN. Trung Quốc đã khắc phục khó khăn, không phá giá đồng Nhân dân tệ và viện trợ cho các nước ASEAN bị tác động của cuộc khủng hoảng. ASEAN bắt đầu ghi nhận và tin tưởng rằng: nền kinh tế Trung Quốc ngày càng lớn mạnh là cực kỳ quan trọng đối với Đông Nam Á, Trung Quốc sẵn sàng viện trợ cho ASEAN trong giờ phút then chốt.
Tháng 12-1997, ASEAN đưa ra sáng kiến tổ chức Hội nghị các nhà lãnh đạo ASEAN với ba nước Trung Quốc, Nhật và Hàn Quốc "10+3" và cuộc gặp không chính thức giữa lãnh đạo Trung Quốc và ASEAN. Từ đó, lãnh đạo Trung Quốc và ASEAN đã xây dựng cơ chế hội nghị cấp cao thường niên. Lãnh đạo hai bên đã ra tuyên bố chung, tuyên bố xây dựng quan hệ đối tác láng giềng hữu nghi, tin cậy hướng tới thế kỷ 21, đã chỉ rõ phương hướng phát triển của quan hệ song phương.
1 2 |