Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 10 diễn ra tháng 11-2004 tại Viêng-chăn Lào đã thông qua "Chương trình hành động Viêng-chăn" với kỳ hạn 6 năm nhằm đẩy mạnh hơn nữa xây dựng nhất thể hóa, và quyết định thành lập "Qũi phát triển ASEAN" để bảo đảm cho việc thực thi chương trình hành động nói trên. Hội nghị đã ký kết và công bố "Hiệp nghị khung về các lĩnh vực trọng điểm xây dựng nhất thể hóa ASEAN", "Chương trình hành động về cộng đồng an ninh ASEAN", "Chương trình hành động về cộng đồng xã hội và văn hóa ASEAN", "Tuyên bố ASEAN về chống buôn người, đặc biệt là buôn bán phụ nữ và trẻ em". Hội nghị còn quyết định khởi thảo "Hiến chương ASEAN" để tăng cường xây dựng cơ chế ASEAN.

Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 11 diễn ra tháng 12-2005 tại Cu-a-la Lăm-pơ Ma-lai-xi-a đánh giá cao các cơ chế hợp tác tiểu vùng như khu tăng trưởng miền đông ASEAN, vùng tam giác In-đô-nê-xi-a---Ma-lai-xi-a và Thái lan, hợp tác 4 nước Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia và Mi-an-ma, hợp tác tiểu vùng sông Mê-công mở rộng, hợp tác kinh tế lưu vực ba con sông. Hội nghị cho rằng "Chương trình hành động Viêng-chăn" đang được thực hiện vững chắc, hoan nghênh việc thành lập Qũi phát triển ASEAN và kêu gọi các nước thành viên ASEAN và các nước đối thoại ủng hộ tài chính cho Qũi này.

Những năm gần đây ASEAN tích cực triển khai ngoại giao đa phương hóa, đa dạng hóa. Tháng 7-1994, ASEAN đưa ra sáng kiến thành lập Diễn đàn khu vực ASEAN, chủ yếu trao đổi ý kiến về vấn đề chính trị và an ninh của Khu vực Châu Á-Thái bình dương. Tháng 10-1994, ASEAN đưa ra sáng kiến triệu tập Hội nghị Á-Âu , thúc đẩy đối thoại chính trị và hợp tác kinh tế giữa Đông Á và Liên minh Châu Âu. Tháng 9-1999, theo sáng kiến của ASEAN, Diễn đàn hợp tác Đông Á--Mỹ la tinh được thành lập . ASEAN từ ngày thành lập đến nay đã lần lượt công bố một loạt văn kiện quan trọng, có ảnh hưởng quan trọng cho sự phát triển của ASEAN.