Hai nước Trung Quốc---Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 18-1-1950. Giữa hai nước và Nhân dân hai nước Trung Quốc-Việt Nam có tình hữu nghị truyền thống lâu đời. Trong cuộc cách mạng trường kỳ, Chính phủ và Nhân dân Trung Quốc đã dốc sức ủng hộ cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ của Việt Nam, dành cho Việt Nam sự viện trợ to lớn về quân sự và kinh tế; Việt Nam coi Trung Quốc là hậu thuẫn vững chắc, hai nước đã tiến hành hợp tác rộng rãi trong các lĩnh vực chính trị, quân sự, kinh tế...Cuối thập niên 70 của thế kỷ trước, quan hệ hai nước xấu đi. Tháng 11-1991, nhận lời mời của tổng bí thư Giang Trạch Dân và thủ tướng Lý Bằng, tổng bí thư ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam Đỗ Mười và chủ tịch Hội đồng bộ trưởng Võ Văn Kiệt đã dẫn đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sang thăm Trung Quốc, hai bên tuyên bố khép lại quá khứ, mở ra tương lai, quan hệ hai đảng, hai nước thực hiện bình thường hoá. Từ đó quan hệ giữa hai đảng và hai nước đã được khôi phục toàn diện và phát triển vào chiều sâu. Lãnh đạo hai nước thường xuyên có các cuộc thăm viếng lẫn nhau và tiếp xúc, giao lưu hữu nghị và hợp tác cùng có lợi trong các lĩnh vực giữa hai nước không ngừng được tăng cường. Đầu năm 1999, Tổng bí thư hai Đảng xác định khuôn khổ phát triển quan hệ hai nước trong thế kỷ mới là "láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai". Năm 2000, hai nước ra "Tuyên bố chung" về hợp tác toàn diện trong thế kỷ mới, đề ra qui hoạch cụ thể về phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác hai nước.
Tổng bí thư, chủ tịch nước Trung Quốc Giang Trạch Dân đã thăm hữu nghị chính thức Việt Nam từ ngày 27-2 đến ngày 1-3-2002. Hai bên đã trao đổi ý kiến sâu rộng và đạt được nhận thức chung quan trọng về tăng cường quan hệ hai đảng, hai nước trong thế kỷ mới, tức : duy trì sự giao lưu cấp cao; mở rộng và sâu sắc quan hệ hợp tác kinh tế-thương mại hai nước; giáo dục nhân dân hai nước với tính thần Trung-Việt trường kỳ hữu nghị; đẩy nhanh công tắc phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền và các cuộc đàm phán về Hiệp định hợp tác nghề cá trên vịnh bắc bộ; sâu sắc sự giao lưu về kinh nghiệm quản lý đảng, quản lý đất nước và lý luận xây dựng chủ nghĩa xã hội; mở rộng và sâu sắc sự giao lưu giữa các ngành ngoại giao, quốc phòng, an ninh, công an và thanh thiếu niên hai nước. Hai bên đã ký "Hiệp định hợp tác kinh tế kỹ thuật giữa Chính phủ hai nước" và "Hiệp nghị khung về Chính phủ TQ cho Việt Nam vay tín dụng ưu đãi". Tổng bí thư Giang Trạch Dân còn phát biểu bài diễn văn với tiêu đề "Cùng nhau kiến tạo tương lai tươi đẹp của quan hệ Trung Quốc---Việt Nam" tại Trường Đại học Quốc gia Hà Nội. Từ ngày 7-11 tháng 4 năm 2003, Tổng bị thư Ban chấp hành TƯĐCS Việt Nam Nông Đức Mạnh đã thăm Trung Quốc, lãnh đạo hai đảng và hai nước bày tỏ phải tiếp tục tăng cường và phát triển tình hữu nghị truyền thống và quan hệ hữu nghị hợp tác toàn diện Trung Quốc---Việt Nam, làm phong phú hơn nữa nội hàm của phương châm 16 chữ "láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai", không ngừng thúc đẩy quan hệ Trung Quốc---Việt Nam lên tầm cao mới, khiến hai nước và nhân dân hai nước mãi mãi là láng giềng tốt, người bạn tốt, đồng chí tốt và đối tác tốt của nhau. Từ ngày 13-15 tháng 6, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lý Triệu Tinh đã thăm Việt Nam, cùng với các nhà lãnh đạo Việt Nam trao đổi ý kiến sâu rộng và đạt được nhận thức chung rộng rãi về tăng cường quan hệ hai nước, sâu sắc mối quan hệ hợp tác cùng có lợi cũng như các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm. |