| Nhiệt độ trong mùa hè của thành phố Bắc Kinh thường ở vào khoảng hơn 30 độ C, có khi lên đến gần 40 độC, cho nên cứ vào hè là người dân thành phố Bắc Kinh nghỉ mát bằng cách ở trong phòng có máy điều hòa nhiệt độ. Vậy thì các vị Hoàng đế và cung tần mỹ nữ các phi của thời nhà Thanh nghỉ mát bằng cách nào?
Chấp chính trong Hạ Cung
 Sơn trang nghỉ mát Thừa Đức được xây dựng vào năm thứ 42 Khanh Hy thời nhà Minh, tức năm 1703 công nguyên, còn gọi là Hành cung Nhiệt Hà. Vào trước đời vua Hàm Long thời nhà Thanh, các nhà vua đều thích đến đây vừa nghỉ mát vừa chấp chính, cho mãi đến mùa thu mới trở về Bắc Kinh. Cụm kiến chúc Sơn trang Nghỉ mát Thừa Đức hoành tráng đẹp mắt, xung quanh có rừng cây rậm rạp.
Viên Minh viên nằm ở ngoại ô phía tây thành phố Bắc Kinh được bắt đầu xây dựng vào năm thứ 48 Khang Hy, tức năm 1709 công nguyên, và cũng là nơi nghỉ mát lý tưởng của các đời vua thời nhà Thanh.
Viên Minh viên là nơi chấp chính ấn định quyết sách tối cao của triều đình Trung Quốc trong thế kỷ 18 và 19. Viên Minh Viên rộng 350 héc ta, gấp 6 lần so với diện tích của Tử cấm thành, là hành cung Thượng uyển hào hoa nhất trên thế giới lúc bấy giờ, phương Tây gọi Viên minh viên là "Hạ Cung". Đáng tiếc là trong thời kỳ chiến tranh Nha phiến năm 1860, Viên minh viên đã bị Liên quân Anh Pháp thiêu hủy..
Thanh Y viên lúc bấy giờ cũng cùng lúc bị thiêu hủy với Viên Minh Viên. Năm 1888, với lý do trù bị kinh phí cho Hải quân, bà Từ Hy Thái Hậu sử dụng 30 triệu lạng bạc xây dựng Thanh Y Viên, về sau đổi tên là Di Hoà Viên, quy mô và vẻ đẹp của Thanh Y Viên có thể sánh với Viên Minh Viên, cứ đến mùa hè là các vua thời nhà Thanh lại đến Thanh Y Viên nghỉ mát, chấp chính, xử lý các công việc quân sự và hành chính, người phương Tây gọi Thanh Y Viên là "Hạ Cung".
Khuôn viên vườn Thượng Uyển nghỉ mát
Các kiến trúc sau thời nhà Minh đều có quy chế nhất định, những kiến trúc trông bên ngoài có vẻ đơn giản, nhưng bên trong lại có nhiều bí ẩn.
Lúc bấy giờ mọi người đã giỏi áp dụng độ chiếu ánh mặt trời mùa hè và mùa đông để thiết kế góc độ của mái hiên nhà cửa. Nhà phía bắc trong Tử cấm thành có mái hiên mang góc độ như vậy, mái hiên có thể che nắng vào trước và sau Hạ chí; đến trước và sau Đông chí, ánh nắng tràn ngập trong nhà, khiến trong nhà mùa hè mát mẻ, mùa đông ấm áp.
Cửa sổ và rèm cửa sổ trong cung điện cũng rất cầu kỳ. Bên trên cửa sổ có thể chống lên, bên dưới có thể dỡ xuống, như vậy rất thông gió, trong nhà cũng trở nên mát mẻ hơn. Rèm cửa sổ được chia theo các cấp khác nhau, cao cấp nhất là rèm được bện bằng trúc hoa, trúc hương phi, trên có các đồ án khác nhau, rèm cửa cấp bậc thấp thì được bện bằng lạt cây lau.
Cất chứa băng dùng vào mùa hè
 Tại các nơi miền bắc Trung Quốc, mùa đông tích trữ những tảng băng để dành cho đến mùa hè sử dụng đã trở thành tập quán từ lâu. Khảo cổ phát hiện, vào thời nhà Chu, ở Trung Quốc đã có hầm chứa băng. Đến thời nhà Thanh, mùa hè cũng có băng để dùng. Hầm băng thường chia thành hầm quan, hầm phủ và hầm bình dân, trong cuốn "Đại Thanh Hội điểm" có ghi chép rằng: thời thanh Thanh trong Tử Cấm Thành, Cảnh Sơn, Đức Thắng môn ngoại, Chính dương môn ngoại đều có các hầm băng quan, tổng cộng có 18 hầm như vậy, riêng hầm băng của Tử Cấm Thành chứa tới 25 nghìn tảng băng.
Những thứ để đựng băng trong Hoàng cung nhà Thanh được gọi là "thùng băng", "thùng Tây", phần lớn được lấy gỗ đỏ, gỗ hoa lê, gỗ bách làm ruột thùng, cũng có ruột thùng làm bằng kim loại. Loại "tủ lạnh" trong Cung đình đơn giản hơn nhiều so với tủ lạnh ngày nay, song kết cấu của nó hợp lý, sử dụng rất tiện. Lúc bấy giờ, "tủ lạnh" có hai công dụng, một là dùng để làm lạnh và giữ độ tươi cho thức ăn, bởi vì vỏ thùng được làm bằng chì hoặc thiếc, có tác dụng cách nhiệt tương đối tốt, dưới thùng có lỗ khổng nhỏ, nước băng có thể chảy ra từ lỗ nhỏ đó.
Thùng băng còn có công dụng là làm hạ nhiệt độ trong nhà. Lắp thùng có một lỗ thông hơi, cho nên hơi lạnh từ trong thùng thoát ra ngoài còn có thể mang công dụng của máy điều hòa nhiệt độ.
|
Hoàng đế và Cung tần mỹ nữ của thời nhà Thanh nghỉ mát bằng cách nào?
