Bạch Thược

Xích Thược

Bạch Thược và Xích Thược cùng được chế biến từ một loại cây thực vật, vị đắng, vị chua, tính hơi hàn, nhưng ngay từ thời xưa, người ta đã có kết luận rằng: "Bạch bổ xích tiết" có nghĩa là Bạch Thược tính bổ, Xích Thược tính tiết. Kết luận này đã nói lên sự khác biệt chủ yếu của Bạch Thược và Xích Thược. Phổ biến cho rằng, về mặt công hiệu mà nói, Bạch Thược có công hiệu nổi bật dưỡng huyết điều kinh, làm mềm gan, giảm đau, nạp âm giảm mồ hôi, làm dịu dương khí gan; Xích Thược có công hiệu nổi bật về thanh nhiệt mát máu, hoạt huyết phá ứ, thanh tiết gan hỏa. Trong ứng dụng lâm sàng, Bạch Thược chủ yếu chữa trị các chứng như huyết hư âm nhược, gan dương xuất hiện xu hướng tăng năng. Thí dụ như thích hợp chữa trị các chứng kinh nguyệt không đều, tắc kinh, đau bụng khi hành kinh do huyết hư hoặc âm hư kèm theo chứng nhiệt gây nên, chữa trị các chứng âm hư ra mồ hôi trộm, biểu hư toát mồ hôi do dinh vệ bất hòa gây nên, choáng váng, ù tai do gan dương tăng năng gây nên, buồn bực hay cáu v.v; Xích Thược chủ yếu chữa trị các chứng do máu nóng, máu bị ứ và gan hỏa gây nên. Nếu là trường hợp phát sốt, phát ban do nhiệt thâm nhập máu gây nên cũng như mồm khô, chảy máu cam, tắc kinh do máu nóng, máu bị ứ, mụn nhọt, tắc kinh. Trong khi đó, Bạch Thược và Xích Thược đều có thể giảm đau, chữa trị các chứng đau v.v. Song công hiệu nổi bật về dưỡng huyết, giảm đau gan. Chủ yếu chữa trị các chứng đau do âm khí gan thiếu hụt, huyết hư gan vượng, đau sườn do gan khí không thông gây nên, đầy bụng, đau chân tay dẫn đến co giật; Xích Thược có công hiệu nổi bật về hoạt huyết, phá ứ, giảm đau, chủ yếu chữa trị chứng đau bụng khi hành kinh, đau tim, đầy bụng do ứ máu gây nên cũng như các chứng té ngã chấn thương, sưng tấy, viêm loét mụn độc. Do Xích Thược có dược hiệu thanh nhiệt mát máu, cho nên là vị thuốc đặc biệt thích hợp chữa trị trường hợp máu nóng và máu bị ứ.