| Các vị thuốc trừ gió trị co giật đều quy kinh lạc gan, công hiệu chủ yếu là nhằm loại trừ gió thâm nhập vào gan và trị co giật, thích hợp dùng để chữa trị các chứng bệnh như choáng váng quy ngã, cổ cứng, tứ chi co giật do cảm gió trong trường hợp con người cực nhiệt và sốt cao, dương khí gan cảm gió, huyết hư sinh gió v.v gây nên cũng như bệnh động kinh và co giật bởi dương khí gan cảm gió sinh ra đờm, đờm nhiệt tấn công phần trên cơ thể gây nên, hoặc chứng co giật, bệnh uốn ván vì gió độc thâm nhập bên trong cơ thể gây nên v.v.
 Sừng Linh Dương: Vị mặn, tính hàn, quy kinh lạc gan và tim, gồm năm công hiệu chữa trị chủ yếu: Một là bình gan trừ gió, thích hợp chữa trị gió thâm nhập vào gan dẫn đến bệnh động kinh và co giật, trường hợp này thường hay phối chế với Câu Đằng, Bạch Thược, Hoa Cúc. Công hiệu thứ hai là bình gan tàng dương, thích hợp chữa trị các chứng dương khí gan chạy ngược lên phía trên, choáng đầu hoa mắt, nói chung phối chế với Thạch Quyết Minh, Mai Rùa và Hoa Cúc. Công hiệu thứ ba của Sừng Linh Dương là thanh gan sáng mắt, thí dụ như gan hỏa chạy ngược lên phần đầu dẫn đến mắt đỏ và đau đầu. Công hiệu thứ tư là tan huyết giải độc, sốt cao dẫn đến hôn mê, nhiệt độc dẫn đến phát ban, nói chung phối chế với Thạch Cao. Công hiệu thứ năm là giải độc giảm đau, thích hợp chữa trị các chứng bệnh phong thấp, thấp nhiệt, phổi nhiệt, bị ho, hen xuyễn, ho gà v.v.
Cách dùng và liều lượng: Dùng Sừng Linh Dương sắc nước uống, mỗi lần từ 1-3 gam, nên sắc trong 2 tiếng đồng hồ trở lên. Trường hợp nghiền thành bột hoặc bột nước mỗi lần dùng từ 0,3-0,6 gam.
Điều cần phải lưu ý là Sừng Linh Dương tính hàn, những người chức năng tỳ suy yếu kiêng dùng.
 Ngưu Hoàng: Vị cam, tính mát, quy kinh lạc tim và gan. Ngưu Hoàng gồm ba công hiệu chữa trị chủ yếu: Một là tiêu đờm thông tắc, chữa trị chứng bị sốt dẫn đến hôn mê, nói chung phối chế với Xạ Hương, băng phiến, Chu Sa, Hoàng Liên, Ách Tử. Công hiệu thứ hai của Ngưu Hoàng là mát gan trừ gió, chữa trị chứng trẻ em mắc bệnh cảm gió, động kinh nói chung dùng đến Ngưu Hoàng. Công hiệu thứ ba là thanh nhiệt giải độc, thích hợp chữa trị các chứng viêm loét mồm lưỡi, đau cổ họng, sưng cổ họng, đau răng, mụn nhọt.
Cách dùng và liều lượng: Dùng Ngưu Hoàng làm thành dạng viên và dạng bột, mỗi lần từ 0,15-0,35 gam. Trường hợp dùng ngoài da nên dùng với lượng vừa phải, cụ thể là nghiền Ngưu Hoàng thành bột đắp lên chỗ đau.
Điều cần phải lưu ý là không thích hợp dùng cho chứng giả nhiệt, phụ nữ có thai kiêng dùng.
Sừng Linh Dương và Ngưu Hoàng là hai vị Trung Dược quý được sử dụng nhiều thường ngày. Hai vị thuốc này đều tính hàn, quy kinh lạc gan, có công hiệu mát gan trừ gió trị co giật, thanh nhiệt giải độc, thích hợp chữa trị các chứng bệnh bị sốt, trẻ em cảm gió, sốt cao dẫn đến hôn mê, co giật v.v. Điều khác nhau là do Sừng Linh Dương có công hiệu thanh nhiệt giải độc, cho nên cũng thường dùng để chữa trị chứng nhiệt độc phát ban. Hơn nữa Sừng Linh Dương còn có công hiệu nổi bật về bình gan tàng dương, thanh gan sáng mắt, thường hay dùng để chữa trị các chứng đau đầu, choáng váng, buồn bực hay cáu gắt bởi dương khí gan tăng năng gây nên cũng như chứng đau đầu, chóng mặt, mắt đỏ, mắt sưng và mắt đau, mắt mờ, chảy nước mắt v,v do gan hỏa chạy ngược lên phần trên cơ thể gây nên. Do có công hiệu thanh nhiệt giải độc, cho nên Ngưu Hoàng cũng thường dùng để chữa trị các chứng sưng cổ họng và đau cổ họng, mồm lưỡi viêm loét, đau lợi răng, mụn độc v.v. Bên cạnh đó, Ngưu Hoàng lại có công hiệu nổi bật về thanh tâm, tiêu đờm, thông thoát, cho nên cũng thường xuyên dùng để chữa trị các chứng sốt cao, hôn mê, không nói, ngạt đờm v.v.
Ngưu Hoàng và mật gấu đều là mật động vật, vị đắng, tính hàn, tính mát, đều quy kinh lạc tim, có công hiệu thanh nhiệt giải độc, mát gan trừ gió, trị co giật, đều có thể chữa trị các chứng viêm loét, mụn độc, sưng cổ họng, đau cổ họng, nóng nhiệt sinh gió, động kinh, co giật. Điều khác nhau là Ngưu Hoàng được chế biến từ sỏi mật hoặc dịch mật của trâu bò hay dịch mật của lợn. Công hiệu thanh nhiệt giải độc của Ngưu Hoàng còn có thể dùng để chữa trị viêm loét mồm lưỡi và loại bỏ chất độc cho thai nhi. Hơn nữa Ngưu Hoàng còn có công hiệu nổi bật về tiêu đờm không thoát, thường dùng để chữa trị các chứng hôn mê nói sảng, sốt cao buồn bực, mất tiếng bởi nhiệt độc thâm nhập vào tim, trúng phong, sợ gió bệnh động kinh v.v gây nên. Ngoài Ngưu Hoàng ra, vị thuốc mật gấu qua chế biến từ dịch mật khô của loại gấu nâu hoặc gấu đen, có công hiệu thanh nhiệt giải độc, có thể chữa trị bệnh trĩ bị sưng và bị đau. Bên cạnh đó mật gấu còn có công hiệu thanh gan sáng mắt, chữa trị các chứng mắt đỏ, mắt sưng, mắt đau, mắt hột mắt bởi gan nhiệt gây nên, các trường hợp này dùng thuốc uống hoặc thuốc dùng ngoài da đều được cả. |
Thuốc trừ gió trị co giật: Sừng Linh Dương-Ngưu Hoàng
