<FONT color=#ff0000>Thuốc ôn phổi tiêu đờm do hàn khí gây nên: Bán Hạ-Nam Thiên Tinh<IMG src="http://vn.chinabroadcast.cn/mmsource/images/2004/08/30/laba3.gif" border=0></FONT>

Vài nét về CRI

Ban tiếng Việt Nam

Thuốc ôn phổi tiêu đờm do hàn khí gây nên: Bán Hạ-Nam Thiên Tinh

2007-11-23 15:31:40 cri

Nghe Online

Thuốc ôn phổi tiêu đờm do hàn khí gây nên, phần lớn vị cay, đắng, tính ôn, khử thấp, chủ yếu quy kinh lạc phổi, tì và gan, có công hiệu ôn phổi khử hàn, thấm thấp tiêu đờm, chủ yếu chữa trị chứng có đờm bởi hàn khí và thấp gây nên, thí dụ như bị ho, hen xuyễn, đờm trắng, rêu lưỡi dày, cũng như chứng chóng mặt, tứ chi tê liệt do đờm đến từ hàn khí và thấp gây nên.Thuốc ôn phổi tiêu đờm do hàn khí gây nên không thích hợp dùng để chữa trị chứng có đờm bởi nhiệt gây nên.

Bán Hạ: Vị cay, tính ôn, chứa độc tố, quy kinh lạc tì, vị và phổi. Bán Hạ gồm bốn công hiệu chữa trị chủ yếu: Một là khử thấp tiêu đờm, thích hợp cho bệnh nhân có đờm bởi thấp và hàn gây nên, trường hợp này thường hay dùng chung với Trần Bì và Phục Linh. Hai là trị nôn, dùng chung với Gừng Tươi, Công hiệu thứ ba là tan cục tan hạch, thường hay bào chế với Gừng Khô, Hoàng Sầm và Hoàng Liên, Công hiệu thứ tư của Bán Hạ là tiêu sưng tấy giảm đau, thích hợp chữa trị các chứng u, đờm đặc thành hạch, mụn nhọt và rắn độc cắn.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Bán Hạ sắc nước uống, mỗi lần từ 3-10 gam, nói chung nên qua bào chế mới dùng. Dùng ngoài da nên dùng với lượng vừa phải.

Điều cần phải lưu ý là: Bán Hạ khắc với Ô Đầu. Bán Hạ tính ôn, nhiệt, cho nên những người âm hư, ho vì chứng nhiệt, huyết nhiệt, đờm nhiệt nên thận trọng khi sử dụng.

Nam Thiên Tinh: Vị đắng, cay, tính ôn, chứa độc tố, quy kinh lạc phổi, gan và tì. Nam Thiên Tinh gồm bốn công hiệu chữa trị chủ yếu: Một là khử thấp tiêu đờm, thích hợp bệnh nhân có đờm do chứng thấp và hàn gây nên. Hai là trừ gió làm dịu chứng co giật, thích hợp bệnh nhân có đờm bởi trúng gió gây nên, chóng mặt, trúng phong, bệnh động kinh, bệnh uốn ván. Trường hợp chữa trị bệnh uốn ván thường hay bào chế với bạch Phụ Tử, Thiên Ma và Phòng Phong. Công hiệu thứ ba của Nam Thiên Tinh là tan hạch, tiêu sưng tấy, thí dụ như chứng mụn nhọt, bị rắn cắn, côn trùng đốt v.v.

Cách dùng và liều lượng: Dùng Nam Thiên Tinh sắc nước uống, mỗi lần từ 3-10 gam, phần lớn cần phải qua bào chế mới dùng. Dùng ngoài da nên dùng với lượng vừa phải.

Điều cần phải lưu ý là: Bệnh nhân âm hư có đờm bởi nhiệt gây nên và phụ nữ có thai kiêng dùng.

Bán Hạ và Nam Thiên Tinh đều đến từ thân hoặc củ của cây thực vật thuộc dòng họ Nam Thiên Tinh, là thuốc vị cay, tính ôn, nhiệt, chứa độc tố, quy kinh lạc phổi và tì, đều có thể khử thấp tiêu đờm, dùng để chữa trị cho bệnh nhân bị ho có đờm bởi thấp và hàn gây nên, hoặc đờm loãng mầu trắng. Trong khi đó, khi dùng ngoài da hai vị thuốc này có tác dụng tan hạch, tiêu sưng tấy, thường dùng để chữa trị mụn nhọt, đờm đặc thành hạch, bị rắn độc cắn. Điều khác nhau là Bán Hạ lại quy kinh lạc dạ dày, là vị thuốc quan trọng có tác dụng khử thấp, tiêu đờm, ôn phổi, tiêu đờm hàn, nhất là có công hiệu nổi bật về tiêu đờm bởi chứng thấp trong phủ tạng gây nên, đồng thời cũng có dược hiệu trị nôn, tan hạch. Chứng bị nôn do các nguyên nhân như vị hàn, vị nhiệt, vị hư, đờm loãng, có thai v.v gây nên đều có thể dùng Bán Hạ qua bào chế với các vị thuốc hữu quan, trong đó đặc biệt thích hợp cho chứng bị nôn bởi đờm loãng hoặc vị hàn gây nên, đờm nhiệt kết thành cục dưới tim và ngực dẫn đến đau tim tức ngực. Vị cay mang tính chất tản, tính ôn sinh ra nhiệt của Nam Thiên Tinh mạnh hơn Bán Hạ, độc tố cũng mạnh hơn Bán Hạ, cho nên thường dùng để chữa trị bệnh nhân có đờm lâu ngày dẫn đến hen xuyễn và tức ngực. Bên cạnh đó, do Nam Thiên Tinh còn quy kinh lạc gan, có công hiệu nổi bật về tiêu đờm do các kinh lạc cảm gió gây nên, có thể khử gió làm dịu triệu chứng bị giật, thường hay dùng cho bệnh nhân có đờm, chóng mặt bởi cảm gió gây nên cũng như các chứng bán thân bất toại, lác mắt, méo mồm, động kinh bởi trúng phong , uốn ván v.v.

Ngoài ra, do quá trình bào chế khác nhau, công hiệu của Bán Hạ cũng không giống nhau. Nói chung cho rằng, Thanh Thủy Bán Hạ (Thanh Bán Hạ)qua xử lý bằng phèn chua, thì độc tố của nó sẽ hạ thấp rất nhiều, có công hiệu nổi bật về tiêu đờm, qua bào chế bằng Gừng Tươi và phèn chua được gọi là Khương Bán Hạ, độc tố sẽ suy yếu hơn , có công hiệu nổi bật về trị nôn, nếu qua xử lý bằng phèn chua, cam thảo và vôi thì có tên gọi là Pháp Bán Hạ, có công hiệu nổi bật về khử thấp, tính ôn của thuốc trở nên yếu đi, còn Bán Hạ Khúc qua lên men bởi kết hợp Bán Hạ với bột mì và Gừng Tươi, vừa có thể tiêu đờm trị ho, lại có công hiệu trợ tiêu và tiêu cam tích, nếu dùng Bán Hạ phối chế với cây trúc, vừa có thể làm dịu tính ôn của thuốc, lại có thể tăng thêm vai trò tiêu đờm, đạt mục đích thanh nhiệt tiêu đờm do cảm nhiệt và cảm gió gây nên.