| Ngô Hữu Huấn, nhà vật lý học, nhà giáo dục, một trong những người đặt nền móng cho ngành vật lý học cận đại Trung Quốc. Góp phần quan trọng vào việc xác lập "Hiệu ứng Compton". Từng giảng dạy trong nhiều trường đại học, là nhà lãnh đạo và người tổ chức kiệt xuất của sự nghiệp khoa học Trung Quốc, đóng vai trò thúc đẩy tích cực cho việc xây dựng và phát triển của sự nghiệp khoa học nhất là khoa học mới Trung Quốc.
Ngô Hữu Huấn là học trò của nhà vật lý nổi tiếng Trung Quốc Hồ Cương Phúc. Dưới sự chỉ dẫn của Hồ Cương Phúc, tháng 1 năm 1922 Ngô Hữu Huấn sang Mỹ lưu học tại Trường Đại học Chicago.
Ngô Hữu Huấn vào Trường Đại học Chicago năm thứ hai, theo học với nhà vật lý nổi tiếng thế giới Compton. Lúc đó, Compton mới phát hiện "Hiệu ứng Compton" đặt bằng tên ông. Ngô Hữu Huấn đã tham gia dự án nghiên cứu này, trở thành trợ tá đắc lực và người hợp tác chủ yếu của Compton. Ngô Hữu Huấn làm luận án tiến sĩ dưới sự chỉ đạo của Compton, đề luận án tức là "Hiệu ứng Compton". Năm 1925 Ngô Hữu Huấn bảo vệ thành công luận án tiến sĩ triết học Trường Đại học Chicago.
Trong cuốn sách "Lý thuyết và thí nghiệm tia X" của Compton và Allison cùng sáng tác, họ đã đánh giá rất cao đối với công tác của Ngô Hữu Huấn, cuốn sách này có 19 chỗ trích dẫn thành quả của Ngô Hữu Huấn.
Năm 1926 sau khi Ngô Hữu Huấn về nước, ông lần lượt giảng dạy tại Trường Đại học Giang Tây, Trường Đại học Trung ương. Năm 1928, ông đến Trường Đại học Thanh Hoa làm giáo sư vật lý học. Sau đó nhiều năm, Ngô Hữu Huấn đã hoàn toàn thể hiện tài năng của mình tại Trường Đại học Thanh Hoa. Ông một mặt miệt mài giàng dạy vật lý cận đại, một mặt tích cực xướng nghị, tổ chức và tham gia công tác nghiên cứu khoa học vật lý cận đại, tổ chức thành lập phòng thí nghiệm vật lý cận đại đầu tiên trong nước.
Năm 1934, Ngô Hữu Huấn làm chủ nhiệm khoa vật lý Trường Đại học Thanh Hoa, năm 1937 lại làm Viện trưởng Viện khoa học tự nhiên Trường Đại học Thanh Hoa. Trong những công việc này, ông trước sau như một lấy chất lượng giảng dạy đặt ở vị trí hàng đầu. Ông yêu cầu rất nghiêm đối với học sinh, tuyển chọn học sinh theo nguyên tắc thà thiếu còn hơn kém chất lượng. Dưới sự chủ trì của ông, khoa vật lý Trường Đại học Thanh Hoa trở thành cơ sở đào tạo nhân tài vật lý học và nghiên cứu khoa học nổi tiếng trong và ngoài nước.
Trong nghiên cứu khoa học và giảng dạy, Ngô Hữu Huấn rất chú trọng thí nghiệm, ông đích thân chế tạo máy đo. Ông khuyến khích học sinh phải mạnh dạn làm, làm nhiều thí nghiệm, việc này có ý nghĩa giáo dục sâu sắc đối với học sinh.
Ngô Hữu Huấn rất coi trọng giảng dạy chương trình cơ bản, đích thân giảng dạy vật lý phổ thông. Trong khi giảng dạy vật lý cận đại, ông rất chú trọng du nhập nôi dung mới, giới thiệu ý nghĩa của những thí nghiệm và kết quả vật lý quan trọng. Ngô Hữu Huấn làm công tác giảng dạy hơn 50 năm, học sinh có mặt ở khắp trong và ngoài nước, đào tạo mấy thế hệ nhân tài vật lý học cho Trung Quốc.
Ngoài công việc giảng dạy ra, Ngô Hữu Huấn còn là viện phó Viện hàn lâm khoa học Trung Quốc trong thời gian dài. Ông hết sức quan tâm sự phát triển của khoa học công nghệ mới, trong thời kỳ đầu Nước cộng hoà nhân dân Trung Hoa mới thành lập, ông đã đề xuất Viện hàn lâm phải sớm xây dựng các viện nghiên cứu máy tính, chất bán dẫn, điện tử học, thiên văn học ... |
Nhà vật lý học nổi tiếng Ngô Hữu Huấn
