Lăng tẩm hoàng gia đời nhà Minh và nhà Thanh-di sản thế giới của Trung Quốc

Vài nét về CRI

Ban tiếng Việt Nam

2005-10-11 16:13:46 cri

Các triều đại phong kiến ở Trung Quốc đề xướng mai táng đình đám, một nhà vua vừa đăng quan liên không tiếc sức người sức của để xây dựng lăng tẩm cho mình và người nhà. Lăng tẩm hoàng gia đời nhà Minh và nhà Thanh-di sản văn hóa thế giới là một trong những tiêu biểu đó. Khu lăng tẩm đời nhà Minh và nhà Thanh Trung Quốc được công nhận là di sản thế giới bao gồm: Hiển lăng nhà Minh, Đông lăng và Tây lăng nhà Thanh.

Hiển lăng nhà Minh ở thành phố Chung Tường tỉnh Hồ Bắc, được xây dựng vào giữa thế kỷ 16, là lăng tẩm của nhà vua đời thứ 12 Nhà Minh. Hiển lăng có bố cục trước triều hậu cư. Trước triều hậu cư có nghĩa là mô phỏng bố cục kiến trúc hoàng cung khi còn sinh thời, phần phía trước là nơi thiết triều, phần phía sau là khu sinh hoạt. Tiền triều ở Hiển Lăng gồm Lăng Ân Môn, Lăng Ân điện, cùng tả điện hữu điện...khu hậu cư gồm phương thành, Minh lâu, bia thánh hiệu, bảo thành, bảo đỉnh và cung ngầm...

Phần phía trước là trung tâm hoạt động tế lễ thường ngày, phần phía sau là nơi đặt quan quách. Đông lăng nhà Thanh là một trong những khu lăng tẩm hoàng gia nhà Thanh-một triều đại phong kiến cuối cùng ở Trung Quốc nằm trên địa bàn thành phố Tuân Hoá tỉnh Hà Bắc. Đông lăng nhà Thanh từ khi xây dựng vào năm 1661 đến khi hoàn thành Đông lăng của Từ Hy Thái Hậu năm 1908 đã kéo dài trong 247 năm. Việc chọn địa điểm và qui hoạch thiết kế của Đông lăng đã vận dụng đầy đủ lý luận phong thủy truyền thống Trung Quốc, tập trung thể hiện quan niệm vũ trụ "trời và con người hợp nhất". Về qui mô và chất lượng kiến trúc thì đòi hỏi phải hoành tráng, tinh tế nhằm thể hiện tư tưởng tối cao của hoàng quyền, phô trương khi thế và uy nghiêm của hoàng gia, qua đó trở thành biểu tượng vật hóa của hoàng quyền.

Tại đây có 15 khu mộ mai táng 160 người gồm nhà vua, hoàng hậu, hoàng tử, công chúa...trong đó có rất nhiều nhân vật có ảnh hưởng quan trọng trong lịch sử đời nhà Thanh, chẳng hạn như hoàng hậu Hiếu Trang Văn, nhà chính trị thời kỳ đầu nhà Thanh; hoàng đế Khang Hy và Càn Long mời ra thời kỳ thịnh vượng "Khang-Càn"; Hoàng thái hậu Từ Hy hai lần buông mành nhiếp chính, thống trị Trung Quốc trong 48 năm trời...Những người này đều từng có ảnh hưởng quan trọng trong vũ đài lịch sử nhà Thanh, nắm trong tay vận mậnh đất nước, muốn mưa được mưa, muốn gió được gió, và rất có tiếng tăm trong và ngoài nước. Nội hàm lăng tẩm của họ rất phong phú, chứa đựng rất nhiều thông tin lịch sử.

Tây lăng nhà Thanh nằm trên địa bàn Huyện Dị tỉnh Hà Bắc, cách Bắc Kinh hơn 100 km là khu lăng tẩm hoàng gia lớn thứ hai của nhà Thanh. Tây Lăng được xây dựng năm 1730 và hoàn thành vào năm 1915, kéo dài 185 năm, trong có 16 cụm lăng tẩm với 402 kiến trúc cổ. Những kiến trúc này cơ bản dựa theo hoàng cung nhà Thanh tức Tử cẩm thành ở Bắc Kinh, trong khi tuân thủ nghiêm ngặt chế độ đẳng cấp lại không cậu nệ về điển chế, có tính sáng tạo rất mạnh. Khu lăng tẩm hoàng gia nhà Minh và nhà Thanh năm 2000 được công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Các chuyên gia Hội đồng di sản thế giới đánh giá rằng: khu lăng tẩm nhà Minh và nhà Thanh không những là tư liệu sống hiếm có cho việc nghiên cứu qui chế lăng tẩm, chế độ mai táng, lễ nghi tế tụng, kỹ thuật và công nghệ kiến trúc của đời nhà Minh và nhà Thanh, mà còn là bằng chứng điển hình cho nghiên cứu về chính trị, kinh tế, quân sự, văn hoá, khoa học và nghệ thuật của thời cổ Trung Quốc, có giá trị lịch sử, nghệ thuật và khoa học quan trọng, là di sản qúi báu của dân tộc Trung Hoa và toàn nhân loại.