Từ Hi Thái hậu -- II

Quá trình lên ngôi của Quang Tự

Từ Hi bên các phi tần của Quang Tự. Người đứng thứ hai từ trái sang là Long Dụ hoàng hậu.Theo nguyên tắc, Quang Tự bắt đầu được cai trị độc lập khi lên 16 tuổi. Năm 1887, Từ Hi thái hậu ra chỉ dụ tổ chức lễ đăng quang cho hoàng thượng. Tuy nhiên các quan đại thần sợ uy danh của Từ Hi nên lên tiếng hoàng đế vẫn còn quá trẻ, và thái hậu nên tiếp tục nhiếp chính. Sư Đạc, Dịch Hoàn, Ông Đồng Hòa, với những động cơ khác nhau, lần lượt dâng sớ đề nghị lễ đăng quang được dời lại. Từ Hi lập tức chấp nhận lời thỉnh cầu và ra một chỉ dụ mới tuyên bố bà sẽ tiếp tục phụ chính cho Quang Tự. Dù vậy, Quang Tự ngày một trưởng thành và dần đảm đương nhiều trọng trách trong triều đình. Năm 1886, hoàng đế đã tự mình phê chuẩn nhiều tấu chương. Từ năm 1887, Quang Tự bắt đầu ra nhiều quyết định hệ trọng dưới sự đôn đốc của Từ Hi.

Hôn sự của Quang Tự

Năm 1889, Quang Tự đã 18 tuổi, có thể coi là "già" trong truyền thống cưới hỏi của vua chúa Trung Hoa. Trong năm này, một vụ hỏa hoạn đã xảy ra ở Thái Hòa môn trong Tử Cấm Thành, cùng với hàng loạt thiên tai, mất mùa trong những năm trước đó đã làm dấy lên nghi ngại rằng thiên mệnh của nhà Thanh đang mất. Từ Hi bắt đầu nghĩ đến chuyện lập hậu cho nhà vua và để ông cai trị độc lập.

Từ Hi chọn cháu gái của mình là Tĩnh Phân, cũng là em họ của Quang Tự, cho vị trí hoàng hậu. Quang Tự không thích Tĩnh Phân vì dung mạo quá tầm thường, song đành phải đồng ý vì Từ Hi nhiều lần khuyên:

"Lấy vợ chọn đức, lấy thiếp chọn sắc. Hoàng hậu quá xinh đẹp sẽ là mối nguy từ việc hoàng đế đắm chìm vào nữ sắc và hậu cung sóng gió vì ghen tuông. Khi xưa Từ An Hoàng Hậu nhan sắc thua ta mấy phần được phong mẫu nghi thiên hạ, quản tốt hậu cung, ai nấy đều kính nể".

Bên cạnh hoàng hậu, bà cũng chọn hai chị em Cẩn Phi và Trân Phi cho nhà vua. Quang Tự sau đó sủng ái Trân Phi hơn cả hoàng hậu. Từ Hi ban đầu cũng yêu thích Trân Phi, mời thầy dạy vẽ tranh và thư pháp cho Trân Phi học, nhưng Trân Phi ở Cảnh Nhân Cung tiêu xài lãng phí và tỏ ra kiêu ngạo do được đắc sủng khiến bà không hài lòng. Năm 1894, Từ Hi kết tội Trân Phi làm hoàng thượng sao nhãng việc triều chính nên đã truất phế và giam vào lãnh cung. Chị gái của bà là Cẩn Phi chịu số phận tương tự, chưa kể một người anh bà con của họ cũng bị Từ Hi bãi chức. Sau Trân Phi bị Từ Hi sai Lý Liên Anh xô xuống giếng, lấy đá lấp thủ cấp, còn Cẩn Phi trước giờ an phận thủ thường, giữ đúng lễ nghĩa với hoàng hậu và thái hậu nên được tha.