Từ Hi Thái hậu -- I

Đảo chính Tân Dậu

Hàm Phong hoàng đế qua đờ

Từ Hi Hoàng thái hậu Diệp Hách Na lạp thị (慈禧皇太后叶赫那拉氏)Tháng 9, năm 1860, liên quân Anh - Pháp tấn công Bắc Kinh. Hàm Phong hoàng đế cùng hoàng tộc, trong đó có Ý Quý phi, phải rời Tử Cấm Thành đến Thừa Đức để lánh nạn. Khi nghe tin vườn Viên Minh xa hoa tráng lệ bị liên quân đốt phá, Hàm Phong hoàng đế đau buồn khôn xiết. Ngài bắt đầu lạm dụng rượu và thuốc phiện khiến sức khỏe ngày càng suy sụp. Ngày 22 tháng 8, năm 1861 (tức năm Tân Dậu), Hàm Phong hoàng đế băng hà ở Tị Thử Sơn trang. Người kế vị ông, hoàng tử Tải Thuần, lúc này chỉ mới 5 tuổi. Trước lúc lâm chung, Hàm Phong hoàng đế ban cho Nữu Hỗ Lộc Hoàng hậu và Ý Quý phi Diệp Hách Na lạp thị mỗi người một con dấu với hy vọng cả hai sẽ hợp sức cùng nhau nuôi dạy hoàng đế tương lai khôn lớn. Ông cũng di chiếu lại cho tám vị đại thần, đứng đầu bởi Túc Thuận, làm phụ chính hỗ trợ cho tiểu hoàng đế. Điều này có nghĩa thực quyền sẽ nằm trong tay nhóm tám vị này.

Sau khi Hàm Phong hoàng đế qua đời, tân đế Đồng Trị kế vị, Nữu Hỗ Lộc hoàng hậu được tấn tôn làm Mẫu hậu Hoàng thái hậu (母后皇太后), tức Từ An Hoàng thái hậu. Sinh mẫu của Hoàng đế, Ý Quý phi Diệp Hách Na Lạp thị trở thành Hoàng Quý thái Phi (皇贵太妃), nhưng nhanh chóng sau đó được Đồng Trị Đế tôn làm Thánh mẫu Hoàng thái hậu (圣母皇太后). Theo phân vị thì Từ Hi Hoàng thái hậu khi ấy phải cung kính Từ An Hoàng thái hậu.

Lúc này, Từ Hi Hoàng thái hậu đã là một chiến lược gia thông minh. Bà biết rằng dù đã là Hoàng thái hậu, nhưng tiếng nói của mình vẫn không bằng Từ An Mẫu hậu Hoàng thái hậu. Do vậy, bà quyết định liên minh với Từ An Hoàng thái hậu.

Từ Hi Hoàng thái hậu cho rằng hai người đều là phụ nữ, Hoàng đế thì còn nhỏ tuổi, nếu để tám vị đại thần phụ chính ắt không tránh khỏi việc bị chèn ép. Vì vậy, Từ Hi Hoàng thái hậu gợi ý với Từ An Hoàng thái hậu nên cùng nhau chấp chính, đoạt lấy quyền lực. Từ An Hoàng thái hậu vốn an phận thủ thường nhưng vẫn lo lắng cho lộc vị của mình nên đồng ý với kế hoạch của Từ Hi.