Chương trình đặc biệt nhân dịp Tết Trung thu 2010

Hùng Anh: Chị Huyền đến Trung Quốc bao lâu rồi, đã từng đón Tết Trung thu tại trung Quốc lần nào chưa, năm nay chị có dự định gì không?

Huyền: Năm nay tôi sang Bắc Kinh làm việc đã được 6 tháng, cách đây 5 năm, khi đang là tiến tu sinh của Trường Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh, tôi đã có dịp đón Tết Trung cùng các bạn và thầy cô giáo ngay trong khuôn viên nhà trường. Một Tết Trung thu xa nhà đầu tiên, nhưng rất đáng nhớ!

Rằm Trung thu năm nay, tôi dự định cùng vài người bạn đi xem lễ hội hoa đăng tổ chức tại Công viên Nguyệt Đàn-Bắc Kinh, tôi muốn hoà mình vào không khí nhộn nhịp của đêm hội, ngắm những chiếc đèn lồng màu sắc rực rỡ với nhiều đề tài phong phú đa dạng, cảm nhận nét văn hoá mang đậm màu sắc truyền thông dân tộc của Trung Quốc.

Lệ Quyên: Chắc ở Việt Nam, Tết Trung thu cũng rất đặc biệt, năm nay, anh Tuấn chuẩn bị những gì để đón Trung thu tại Trung Quốc?

Tuấn:

Hùng Anh: Trong dịp Tết Trung thu, ở Bắc Kinh nói riêng và các nơi Trung Quốc nói chung đều tổ chức rất nhiều hoạt động như: rước đèn, múa lân...một số dân tộc thiểu số còn có phong tục tế Trăng, bái Nguyệt, mỗi nơi phong tục mỗi khác.

Lệ Quyên: Đúng thế, theo sách xưa ghi lại, vào thời nhà Chu, Hoàng đế đã bắt đầu tế Trăng, sau đó quân thần cùng uống rượu vui vẻ, ngâm thơ, ngắm trăng...Còn người dân thì vái Trăng, trong nhà bày bánh Ttrung thu, hoa quả để bái tế bà nguyệt

Huyền: Đây là lần đầu tiên tôi được nghe nói như vậy.

Hùng Anh: Ở Trung Quốc có một phong tục rất cổ xưa, đó là "Trung thu tế nguyệt".

Theo sử sách ghi chép, Hoàng đế đã có phong tục Xuân phân tế mặt trời, Hạ chí tế đất, Thu phân tế trăng, Đông chí tế trời. Nơi làm lễ tế gọi là đàn tế gồm: Nhật đàn, Địa đàn, Nguyệt đàn và Thiên đàn, xây dựng tại 4 hướng : đông, tây, nam, bắc. Nguyệt đàn tại Bắc Kinh chính là nơi tế Trăng của hoàng đế Minh Thanh. Phong tục này không chỉ lưu truyền tại cung đình mà còn phổ biến trong dòng dõi quý tộc. Sau này cùng với sự phát triển của xã hội, phong tục này dần phổ biến tại nhân gian

Văn nhân mặc khách ngắm trăng sáng.

Phong tục ngắm Trăng bắt nguồn từ tế Trăng. Từ một lễ tế bái nghiêm trang, sau thành một phong tục vui vẻ. Hoạt động ngắm Trăng trong nhân gian bắt đầu từ thời Ngụy Tần, nhưng chưa thành phong tục. Phải mãi đến đời Đường, ngắm Trăng vào dịp Trung thu mới trở nên thịnh hành, có rất nhiều bài thơ nói về việc ngắm Trăng.

Bái nguyệt trong nhân gian

Sau thời Minh Thanh, trong xã hội đã xuất hiện những hiện tượng tranh giành quyền lực, bởi vậy mà lễ tết vào thời này mang đậm màu sắc thực dụng, nên trong giai đoạn này Tết Trung thu mất đi tính trữ tình và tính thần thoại. Thay vào đó, hình thức bái tế, cầu khấn, trở thành hình thái chủ đạo vào dịp Trung thu trong tầng lớp nhân dân. Do vậy, cúng tế Trăng rằm, trở thành mỗi khát vọng đoàn tụ, ước mong khỏe mạnh và hạnh phúc, gửi gắm tình cảm qua ánh Trăng của người dân

Phong tục ăn Tết Trung thu

Vào thời nhà Hán, Tết Trung thu được tổ chức rất long trọng trong cung đình. Còn vào thời nhà Thanh, trong cung có đặt một tấm bình phong tại một góc sân ở cung đình, hai bên bày đặt hoa màu gà, cành đậu tương, khoai sọ, lạc, củ cải, ngó sen tươi... .Trước tấm bình phong kê một bàn hình chữ nhật, trên bàn bày một chiếc bánh Trung thu cực to, xung quanh là đồ điểm tâm và trái cây. Khi lễ tế Trăng xong, bánh Trung thu sẽ được chia thành nhiều phần căn cứ theo số người trong hoàng tộc, mỗi người thưởng thức một miếng bánh tượng trưng, gọi là ăn bánh đoàn viên. Chiếc bánh Trung thu vào thời nhà Thanh to đến nỗi chúng ta cũng không thể hình dung ra.

Thả đèn Trung thu

Trong "Điển tích võ lâm" thời Bắc Tống có chép rằng, vào đêm Trung thu sẽ có một hoạt động thả đèn lồng đỏ xuống sông. Trung thu thả đèn thường phổ biến ở miền Nam. Như vào lễ hội Trung thu ở Phật Sơn, có rất nhiều đèn lồng nhiều kiểu dáng và màu sắc được thả, khiến người xem phải tấm tắc.