Câu chuyện trăm năm của cà phê thôn Chu Khổ La, Đại Lý, tỉnh Vân Nam

Sau quá trình hun đúc hơn 100 năm, uống cà phê đã trở thành tập quán tốt đẹp trong cuộc sống của bà con dân tộc Di địa phương. Dân làng Khởi Phượng Hoa nói, ở thôn dù nam hay nữ, dù già hay trẻ, đều thích uống cà phê, tự mình dùng chảo sắt và cối đá để rang và xay cà phê. Nhưng, quá trình chế biến cà phê là bảo mật, không truyền nghề cho vợ, cũng không truyền nghề cho con gái.

Ở thôn Chu Khổ La, rừng cây cà phê cổ nhất Trung Quốc cả thảy rộng 13 mẫu, có 1134 cây, 24 cây trong đó đã có tuổi thọ hơn 100 năm, là do Nhà truyền giáo Pháp đưa vào trồng khi xây dựng nhà thờ truyền giáo năm 1892.

Năm 1892, Nhà truyền giáo Pháp đến truyền giáo ở thôn Chu Khổ La, xây dựng một nhà thờ ở địa phương, đồng thời du nhập thói quen uống cà phê vào thôn Chu Khổ La. Nhà truyền giáo đích thân trồng những vườn cà phê, hướng dẫn dân làng địa phương trồng cà phê, uống cà phê và bán cà phê. Từ đó, dân làng địa phương bắt đầu có thói quen tự mình trồng, xay và uống cà phê, và kéo dài đến ngày nay.

Bà Hoàng Thục Vân, học giả văn hóa tỉnh Vân Nam cho biết:

"Một chuyên gia Ma-lai-xi-a từng nói, bảo tồn tốt chủng loại cà phê cổ Vân Nam, sẽ làm cho cà phê Trung Quốc giữ được vị trí trong lịch sử cà phê thế giới. Cà phê ở thôn Chu Khổ La thuộc chủng loại cà phê Bourbon và Typica hạt nhỏ Vân Nam, loại cà phê này đã rất ít ở tỉnh Vân Nam, cho nên chúng tôi bảo tồn và phát triển để cứu giống cà phê này khỏi tuyệt chủng là điều rất cần thiết."

Những năm qua, chính quyền địa phương đã nhận thức đầy đủ tầm quan trọng bảo tồn và phát triển chủng loại cà phê cổ Vân Nam, coi cà phê là ngành trọng điểm để bảo tồn và phát triển. Huyện Tân Xuyên hàng năm cấp vốn hỗ trợ 100 nghìn Nhân dân tệ từ ngân sách, dùng để dốc sức xây dựng thương hiệu "Cà phê cổ trăm năm Chu Khổ La".

Tính đến nay, chủng loại cà phê cổ thuần chủng đã ươm cây 7 tháng, sang năm những cây này sẽ miễn phí cung cấp cho dân làng của ba thôn lân cận. Đến lúc đó, dân làng trồng sống một mẫu cây cà phê, thì sẽ được trợ cấp 500 Nhân dân tệ, để thúc đẩy phát triển ngành cà phê cổ.