Phương pháp dưỡng sinh theo quan niệm Trung Y

Dưỡng sinh có nghĩa là hoạt động y tế nhằm di dưỡng sự sống, tăng cường thể chất, phòng bệnh và diên niên ích thọ. Qua thực tiễn trong biết bao năm qua, Trung Y cổ truyền Trung Quốc đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm dưỡng sinh độc đáo. Vậy nguyên tắc và nội dung dưỡng sinh của Trung Y là gì? Bác sĩ Diêu Nãi Lễ, nguyên Viện trưởng Học viện chuyên ngành Trung Y Trung Quốc cho biết:

Xét về Trung Y cổ truyền, sinh có nghĩa là sự sống, sinh tồn, sinh trưởng; dưỡng có nghĩa là bảo dưỡng, điều dưỡng và bổ dưỡng. Nói tóm lại, dưỡng sinh có nghĩa là bảo dưỡng sự sống. Trong "Hoàng Đế Nội Kinh" sách y thời cổ Trung Quốc đã có sự trình bày về nội dung "dưỡng sinh". Về sau người ta đã tổng kết một số nguyên tắc cơ bản cần phải nắm được và tuân theo trong dưỡng sinh trên cơ sở đó. Những nguyên tắc đó bao gồm: Điều âm dương, hòa phủ tạng, thông kinh lạc, giữ âm tinh, trọng dưỡng thần, thuận thiên thời và điều khí cơ. Bác sĩ Diêu Nãi Lễ đã tổng quát nguyên tắc cơ bản đó bằng những lời dễ hiểu:

"Trước hết phải thuận theo biến đổi của thiên nhiên trong bốn mùa, bởi vì con người chúng ta sinh sống trong thiên nhiên, đương nhiên chịu sự ảnh hưởng của môi trường và khí hậu thiên nhiên, vì thế con người đã có khả năng thích ứng với thiên nhiên, cho nên dưỡng sinh cũng phải xuất phát từ điểm này".

Trên thực tế, "thiên nhân hợp nhất" trong văn hóa Trung Quốc đã được Trung Y trình bày toàn diện nhất và sâu sắc nhất. Theo quan niệm Trung Y, dưỡng sinh hết sức coi trọng điều hòa âm dương trong bốn mùa, đó là xuân sinh, hạ trưởng, thu thu, đông tàng, đây là quy luật của giới thiên nhiên. Là vũ trụ nhỏ, con người cần phải thuận theo quy luật thiên nhiên của vũ trụ lớn, ví dụ như mùa xuân là mùa sinh phát, cần phải làm thư giãn tinh thần và cơ thể, ngủ muộn thức sớm. Nhưng bước sang mùa đông cần phải kiềm chế, bởi vì muôn vật đều ở trạng thái thầm lặng dự trữ. Trung Y chủ trương dưỡng sinh cần phải căn cứ điều kiện cụ thể của thời tiết, khu vực và từng người, chính đây là điều sôi động không câu nệ, linh hoạt nhưng rất chặt chẽ.

Theo quan niệm của Trung Y, dưỡng sinh bao gồm rất nhiều nội dung độc đáo, phong phú đa dạng nẩy sinh trên cơ sở nguyên tắc kể trên, đại thể gồm các mặt dưỡng sinh cả cơ thể lẫn tinh thần, điều tiết âm dương, thuận theo thiên nhiên, điều dưỡng ẩm thực, lối sống nền nếp, điều hòa phủ tạng, kinh lạc thông suốt, tình dục vừa phải, duy tinh giữ sức, ích khí điều chỉnh hơi thở, động tĩnh thích hợp, trong đó điều tiết cân bằng là điều cốt lõi. Khi chúng ta giữ cân bằng giữa cơ thể và tinh thần, thì chúng ta sẽ cảm thấy mạnh khỏe nhất và thoải mái nhất.

Trong đời sống hàng ngày chúng ta nên làm như thế nào mới có thể tăng cường sức khỏe, di dưỡng thiên niên. Bác sĩ Diêu Nãi Lễ cho rằng, ăn uống hợp lý là điều hết sức quan trọng, tục ngữ nói rằng"ngũ cốc vi dưỡng, ngũ quả vi trợ, ngũ súc vi ích, ngũ thái vi sung". Kết cấu thực phẩm này rất phù hợp với y học và dinh dưỡng học hiện đại. Ăn cháo là phương pháp dưỡng sinh của Lục Du, nhà thơ đời Nam Tống Trung Quốc. Lục Du trong bài thơ có viết: "thế nhân cá cá học trường niên, bất ngộ trường niên tại mục tiền; ngã đắc uyển khưu bình dị pháp, chỉ tương thực chúc chí thần tiên".

 <<  1 2  >>