Một số thơ từ và nhân vật trong "Hồng Lâu Mộng" Phần cuối

Trong "Hồng Lâu Mộng" có nhiều chương hồi kể lại những mẩu chuyện về họ cùng hội tụ bên nhau thành "Thơ xã " và cùng làm thơ ngâm thơ với nhau. Ví dụ trong hồi thứ 37, 38 đã tập trung kể câu chuyện về "Hải đường xã " do nàng Thám Xuân khởi xướng thành lập, các chị em cùng ngâm thơ "Bạch Hải Đường", Trại Hoa Cúc, mỉa mai "Cua ngâm", thật là nhộn nhịp. Trong hồi thứ 48, 49 mô tả các tiểu thư nàng hầu vẫn tiếp tục sinh hoạt trong "Thơ xã", ngâm bài "Hoa mai đỏ". Đến hồi thứ 74, Lâm Đại Ngọc khởi xướng các chị em tổ chức lại, đổi tên thành "Hoa Đào xã", điền từ hoa đào, từ bông liễu, và lại rôm rả mấy ngày.

Giả Bảo Ngọc và Lâm Đại Ngọc

Lúc bấy giờ, Giả phủ đang trong thời kỳ vinh hoa phú quý, các chàng trai thiếu nữ ăn ngon mặc đẹp, sống trong khung cảnh như họa như thơ, tràn ngập bầu không khí lãng mạn. Thế nhưng cảnh đẹp không dài, chẳng bao lâu, Giả Phủ lâm vào tình trạng dần dần bị sa sút, lúc bấy giờ các nàng thiếu nữ trong phủ cũng đã đến tuổi lấy chồng, cuộc sống hôn nhân gia đình của họ tràn ngập nỗi bất hạnh chua cay.

Bài thơ "Tử Lăng Châu ca" do Giả Bảo Ngọc trong Hồng Lâu Mộng sáng tác. Hồi thứ 79 viết rằng: Giả Xá gả Giả Nghênh Xuân cho Tôn Thiệu Tổ, và đón nàng ra khỏi Đại Quan viên. Giả Bảo Ngọc hết sức buồn lòng, ngày nào chàng cũng cứ đi đi lại lại ở Tử Lăng Châu nơi Giả Nghênh Xuân từng sống, chỉ thấy "cửa sổ tĩnh mịch, bình phong phất phơ", "Hoa Liễu cỏ lau mọc trên bờ , đều như đung đưa rụng tả tơi", thế là chàng bất giác cất giọng ngâm bài thơ "Tử Lăng Châu ca". Sau đây mời ND đọc bài thơ này bằng tiếng Phổ thông Trung Quốc:

《紫菱洲歌》

池塘一夜秋风冷，吹散芰荷红玉影。

蓼花菱叶不胜愁，重露繁霜压纤梗。

不闻永昼敲棋声，燕泥点点污棋枰。

古人惜别怜朋友，况我今当手足情！

Tử Lăng Châu ca

(Người dịch: nhóm Vũ Bội Hoàng)

Đêm thu bờ ao gió thổi lạnh,

Ấu đỏ sen tàn ngọc lấp lánh.

Hoa lau lá ấu buồn làm sao,

Móc nặng sương sa cây rã nhánh.

Suốt ngày vắng hẳn tiếng đánh cờ,

Lấm tấm bàn cờ đất én nhơ.

Người xưa xa bạn còn thương tiếc,

Tình nghĩa chân tay nỡ để ngơ!

Bài thơ này buồn rầu và thương cảm, không như những bài thơ vui vẻ nhí nhảnh mà Giả Bảo Ngọc thường ngâm, mà càng như thơ của Lâm Đại Ngọc. Lúc bấy giờ, Giả Nghênh Xuân đã dọn ra khỏi Đại Quan Viên rồi, nhưng vẫn chưa chính thức làm lễ cưới cơ mà, phúc họa ra sao khó có thể biết được, nhưng Giả Bảo Ngọc lại vì Nghênh Xuân mà đau buồn day dứt quá, tại sao Giả Bảo Ngọc lại bi quan thế nhỉ?

Đó là vì Giả Bảo Ngọc đã có linh cảm về những điều không may. Trong Đại Quan viên, ngay từ lâu, Giả Bảo Ngọc là người đã có sự dự đoán sớm nhất về Giả Phủ tất sẽ bị sa sút, song chàng lực bất tòng tâm. Đại văn hào Lỗ Tấn từng nói: "Màn sương lạnh lẽo thê lương, phủ khắp Hoa lâm, nhưng người hô hấp và lĩnh hội được, duy chỉ có Bảo Ngọc", câu nói này rất có lý.

Về sau, nàng Nghênh Xuân gả cho Tôn Thiệu Tổ, kết quả thật như Giả Bảo Ngọc lo lắng vậy, cuộc đời của nàng hết sức thê thảm. Tổ tiên của Tôn Giả Tổ từng được nhà họ Giả giải cứu giúp đỡ, nhưng khi tai qua nạn khỏi, Tôn Giả Tổ liền vong ơn bội nghĩa, thường xuyên giày vò chửi rủa đánh đập Nghênh Xuân, nàng không cam lòng chịu sự nhục nhã này cuối cùng đã tự vẫn kết liễu cuộc đời của mình.

Trong Đại Quan viên, Nguyên Xuân bị chết, Nghênh Xuân tự tử, Thám Xuân gả đi rất xa, Tích Xuân xuất gia, bốn chị em của Bảo Ngọc như những đóa hoa tươi rồi héo hon dần, rụng dần. Xét về thời gian mà nói, thì việc Tích Xuân xuất gia, có thể nói đây chính là bước ngoặt của Giả phủ từ hưng thịnh chuyển sang lụi bại, cho nên bài thơ "Tử Lăng Châu ca" của Giả Bảo Ngọc có tính hấp dẫn nghệ thuật của tấn bi kịch thê lương sầu thảm.

Thời đại ngày nay đã không phải là xã hội phong kiến triều đình Minh-Thanh như trong Hồng Lâu Mộng xưa kia nữa rồi, vận mệnh và hạnh phúc đều nằm trong tay chúng ta. Chỉ cần chúng ta tin tưởng vào khả năng của mình, cố gắng phấn đấu, thì chúng ta sẽ có được cuộc sống hạnh phúc, phải không các bạn?