Rối bóng--bảo tồn và kế thừa nghệ thuật dân gian truyền thống của Trung Quốc

Theo tin Đài chúng tôi: Rối bóng bắt nguồn từ huyện Hoa tỉnh Thiểm Tây miền tây-bắc Trung Quốc, cách đây hơn 1000 năm lịch sử. Môn nghệ thuật có lịch sử lâu đời từ thế kỷ 14 này đã truyền sang nhiều nước, rất được khán giả nước ngoài ưa thích. Nhưng, hiện nay rối bóng đang đứng trước một số khó khăn về sinh tồn, vậy làm thế nào để có thể bảo tồn và kế thừa môn nghệ thuật dân gian Trung Quốc có lịch sử lâu đời này?

Viện bảo tàng Phong tục dân gian Quan Trung nằm ở thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây miền tây-bắc Trung Quốc, là một quần thể kiến trúc tập trung nhiều văn hóa phong tục dân gian của địa phương, trong đó có ông Khương Kiến Hợp từng được tôn vinh là người kế thừa nghệ thuật rối bóng cuối cùng của Trung Quốc cùng Đoàn nghệ thuật rối bóng huyện Hoa tỉnh Thiểm Tây do ông sáng lập.

Con rối trong nghệ thuật rối bóng là một sản phẩm mỹ nghệ, khi chế tạo con rối, phải trải qua nhiều công đoạn như lựa chọn da lừa tốt, điêu khắc, tô màu, khâu ghép, quét sơn v.v. Con rối được làm rất công phu, thể hiện trình độ công nghệ cao, khi dùng con rối biểu diễn, rất sống động và thú vị. Khi biểu diễn, bóng của con rối được chiếu lên màn, nhóm biểu diễn gồm 5-6 người đứng sau màn, người chơi nhạc cụ, người hát, người điều khiển con rối, rất nhiều công đoạn mới hoàn thành cả vở kịch.

Trưởng đoàn Khương Kiến Hợp bắt đầu từ năm 13 tuổi đã theo thầy học nghề, mỗi ngày phải đi bộ hơn 60 km đến nhà thầy, 2 năm sau bắt đầu biểu diễn, đến nay ông đã biểu diễn hơn 30 năm.

Trưởng đoàn Khương Kiến Hợp rất yêu thích rối bóng, đi lên con đường kế thừa nghệ thuật rối bóng là nhờ ảnh hưởng của người cha. Cha của ông từng là nhân viên công tác phụ trách liên hệ với bên ngoài của đoàn rối bóng địa phương, công tác là tổ chức các nhóm rối bóng đi biểu diễn ở các nơi, ông Khương Kiến Hợp lúc đó vẫn nhỏ đã theo cha nghe hát và xem kịch.

Từ năm 13 tuổi đến nay, cuộc đời của ông Khương Kiến Hợp gắn liền với hoạt động của rối bóng. Cách đây 1 năm rưỡi, Viện bảo tàng Phong tục dân gian Quan Trung thành lập, mời ông Khương Kiến Hợp cùng đoàn rối bóng của ông đến biểu diễn thường xuyên ở đây, có khán giả đến tham quan thì đoàn rối bóng bắt đầu biểu diễn, lúc khán giả đông, thường phải biểu diễn 8-10 suất/ngày. So với trước kia tranh thủ thời gian nông nhàn tổ chức mọi người cùng biểu diễn rối bóng ở thôn làng, bây giờ ông Khương Kiến Hợp rất hài lòng vì hàng tháng có lương cố định. Ông nói:

"Ăn ở đều không phải lo, nghệ sĩ lĩnh lương theo tháng. Những nghệ sĩ già này có lương cơ bản 1500-1600 Nhân dân tệ, tôi là Trưởng đoàn, lương cao hơn là 2000 Nhân dân tệ."

Chỉ có một điều Trưởng đoàn Khương Kiến Hợp không hài lòng là, trong lớp trẻ không có người sẵn sàng học rối bóng, vấn đề kế thừa đứng trước tình hình khó khăn. Ông nói:

"Hiện nay, người trẻ đều không thích học môn nghệ thuật truyền thống này, vì không kiếm được nhiều tiền. Người trẻ đều ra ngoài làm thuê, một ngày có thể kiếm tiền 60-80 Nhân dân tệ."

Trưởng đoàn nói, học môn nghệ thuật này ít nhất phải 2-3 năm, trong thời gian học không có thu nhập, như vậy thì không thể giải quyết vấn đề gánh nặng cuộc sống.

1 2