Giải đáp bạn Toàn về nhà thơ Nam Đường hậu chủ Lý Dục

2011-03-21 18:51:39 cri

Chân dung Nam Đường hậu chu Lý Dục

Ánh: Là bến hẹn tình bạn, mảnh vườn kiến thức, chúng tôi mong muốn Hộp thư Ngọc Ánh này luôn là nơi để các bạn dốc bầu tâm sự, quen biết nhau và trao đổi kiến thức, để chúng ta trở thành những người bạn tốt của nhau, cùng nhau tiến bộ.

Thành: Chúng tôi cũng mong sao sau khi Hộp thư này thay đổi hình thức từ một người dẫn chương trình trước kia thành hai người dẫn hiện nay sẽ mang lại cho các bạn cảm giác mới mẻ. Hoan nghênh các bạn viết thư cho chúng tôi cảm nhận của bạn sau khi theo dõi. Càng mong các bạn sau này vẫn luôn luôn quan tâm đến Hộp thư Ngọc Ánh như trước kia.

Ánh: Ngọc Ánh nhớ là từng hứa sẽ đáp ứng yêu cầu một bạn tên là toàn có hộp thư điện tử toan_km97@yahoo.com.vn là giới thiệu về một nhà thơ lớn thời Nam Đường tên là Lý Dục mà mọi người thường gọi là Nam Đường hậu chủ Lý Dục.

Thành: Thế Ngọc Ánh đã đáp ứng yêu cầu của bạn Toàn chưa?

Ánh: Chưa, nhưng hôm nay Ngọc Ánh sẽ đáp ứng yêu cầu của bạn Toàn, Ngọc Ánh và La Thành cùng giới thiệu nhé.

Thành: Trong thư bạn Toàn viết: Tôi là một thính giả thường xuyên theo dõi các chương trình của Đài, tôi rất thích tìm hiểu về văn hóa Trung quốc. Tôi có biết đến một nhà thơ lớn thời Đường là Lý Dục (Nam Đường hậu chủ) và muốn tìm hiểu về cuộc đời, thơ văn của ông, nhưng tài liệu tiếng Việt Nam về ông lại không nhiều và không chi tiết lắm. Vậy rất mong quý đài cung cấp cho tôi những tài liệu về cuộc đời, sự nghiệp và tác phẩm của nhân vật này.

Ánh: Sau đây Ngọc Ánh và La Thành xin đáp ứng yêu cầu của bạn Toàn và hoan nghênh các bạn quan tâm và có cảm hứng cùng nghe, mong lời giới thiệu sau đây của chúng tôi có thể làm tư liệu mà bạn đang cần.

Ánh: Lý Dục 李煜 (937-978) vốn tên là Lý Tòng Gia, tự Trùng Quang 重光, hiệu là Chung Ẩn 钟隐, người đời quen gọi là Nam Đường Hậu Chủ, quê ở Bành Thành, tức ở Từ Châu tỉnh Giang Tô Trung Quốc ngày nay. Ông nối ngôi vua vào năm thứ hai Tống Kiến Long, tức năm 961 công nguyên. Lý Dục là đời vua thứ 3 và cũng là Đời vua cuối cùng của triều Nam Đường, cho nên người đời xưng ông là Nam Đường hậu chủ. Ông là người nhân huệ minh mẫn, văn hay hoạ khéo, biết âm luật. Thơ văn, đặc biệt là từ của ông có trình độ rất cao, nhiều bài thơ hoặc từ do ông sáng tác được lưu truyền và có sự ảnh hưởng rộng rãi cho đến ngày nay và được nhiều người yêu thích. Thơ văn và từ của ông chủ yếu được chia làm hai loại. Một là những tác phẩm được sáng tác vào trước khi mất nước đầu hàng nhà Tống, đề tài chỉ hạn hẹp ở chỗ phản ánh sinh hoạt và tình yêu lứa đôi trong cung đình; Hai là những tác phẩm được sáng tác vào sau khi mất nước đầu hàng nhà Tống, phản ánh tâm trạng đau xót trước cảnh lầm than mất nước. "Ngu mỹ nhân", "Lang đào sa", "Ô dạ đề", "Tương kiến hoan", đặc biệt là bài từ "Ngu mỹ nhân" vv ... chủ yếu mô tả tâm trạng thê lương ai oán của ông, ngày ngày rửa mặt bằng nước mắt, đứng tựa lan can nhìn ra phía xa xa, nằm mơ cũng chỉ mong có thể trở về quê hương đất nước, những tác phẩm bất hủ của ông chiếm một địa vị rất quan trong lịch sử từ của Trung Quốc. Cho nên ông được mệnh danh là "Thiên cổ từ đế", tức vua muôn thủa của các bài từ, có sự ảnh hưởng cho muôn đời sau.

Thành: Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dật sau khi trải qua "Bối tửu dịch binh quyền", tức giải tán binh quyền của các tướng lĩnh trong bữa tiệc rượu, đã ổn định được ách thống trị nội bộ. Bấy giờ, Trung Nguyên vẫn còn 10 nước thời Ngũ Đại là Bắc Hán, Nam Đường, Ngô Việt, Hậu Thục, Nam Hán, Nam Bình v v. Tống Thái Tổ không chỉ muốn thiết lập triều Bắc Tống, mà còn có dã tâm thống nhất Trung Nguyên. Nam Đường là một chính quyền cát cứ lớn nhất trong số 10 nước, có đất đai màu mỡ và không bị chiến tranh tàn phá như vùng Trung Nguyên, nên kinh tế phát triển, nhà nước giàu mạnh. Nhưng các đời vua Nam Đường lại là những người bất tài, đã khiến nhà nước dần dần trở nên suy yếu. Lý Dục là người con trai thứ 6 của Đường Nguyên Tông, vì 5 người anh đều mất sớm nên mới được nối ngôi, nhưng khi ông lên làm vua thì cũng là thời kỳ triều Nam Đường đã suy yếu đến kiệt quệ.

Ánh: Trước đó, năm thứ hai Tống Kiến Long tức năm 961 công nguyên, anh trai của Lý Dục là Lý Cảnh đang làm vua, ông dời đô đến Nam Xương rồi lập Lý Dục làm Thái tử giám quốc, ra lệnh cho Lý Dục ở lại Kim Lăng. Nhưng đến tháng 6 năm 961, Lý Cảnh qua đời, Lý Dục liền lên nối ngôi tại Kim Lăng. Thế nhưng Lý Dục lại có tính ăn chơi, ham sắc đẹp, chỉ thích làm thơ viết từ, thư họa, chẳng để tâm gì đến việc nước việc triều.

Thành: Lý Dục theo đạo phật, suốt ngày say sưa trong thơ từ ca phú. Trung Quốc có khá nhiều hoàng đế ham mê chơi chữ, mà người thực sự có tu dưỡng về văn học thì chẳng có mấy ai, nhưng Lý Dục lại là người rất nổi bật về mặt này. Trong cuốn "Từ lâm kỷ sự" đã khen ông từ nhỏ thông minh lanh lợi, giỏi văn chương, thư họa và thông âm luật. Khi ông lên ngôi thì triều Nam Đường đã lung lay đến tận gốc, mà ông vẫn điềm nhiên không để tâm tới chính sự. Lý Dục là một người nhu nhược, nhằm giữ vững địa vị của mình, ông hàng năm tiến cống cho Bắc Tống rất nhiều vàng bạc châu báu. Về sau, khi thấy Tống Thái Tổ liên tiếp tiêu diệt 3 nước nhỏ ở xung quanh, ông mới hoảng hốt gửi thư cho Tống Thái Tổ, bày tỏ muốn xóa bỏ quốc hiệu Nam Đường, xin đổi xưng mình là "Giang Nam quốc chủ".

Ánh: Tháng 9 năm 974 công nguyên, Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dật ra lệnh cho Lý Dục đi Khai Phong, nhưng ông lại thoái thác lâm bệnh không chịu đi, thế là Tống Thái Tổ liền ra lệnh cho hai tướng Tào Bân và Phan Mỹ dẫn 100 nghìn đại quân chia làm hai đường thủy bộ tấn công Nam Đường. Tào Bân theo đường thủy đã nhanh chóng chiếm được Kim Lăng. Trong lúc nguy khốn như vậy mà Lý Dục vẫn thản nhiên cặm cụi trong thơ từ ca phú. Sau khi nghe tiếng ngựa chiến hí vang bốn bề, nhà vua mới sực nhớ mình còn chưa cáo biệt thái miếu đền thờ tổ tông, lần này rời khỏi Giang Nam thì biết bao giờ trở lại. Nhà vua lặng lẽ nhìn tòa cung điện nơi mình đã sinh sống trong mấy chục năm nay mà lòng đau khôn tả, một khi mình bị bắt thì không biết sẽ bị đầy ải đến đâu, nhà vua không dám nghĩ tiếp nữa ..... Bấy giờ, quân Tống đã tiến vào cửa cung, Lý Dục vội vàng thay quần áo trắng, sai người bưng ngọc tỷ, rồi dẫn hơn 45 người trong cung ra đầu hàng.

Thành: Tống Thái Tổ nói một cách mỉa mai rằng: "Nếu Lý Dục cũng gắng công trị nước như làm thư từ ca phú, thì đâu đến nỗi bị bắt như ngày hôm nay".

Sau khi Lý hậu chủ bị bắt, Tống Thái Tổ phong ông làm "Vi Mệnh Hầu", đối xử với ông rất nhạt nhẽo. Từ đó về sau, hậu chủ sống cuộc đời tù túng cách biệt với thế giới bên ngoài tại Biện Kinh, ông thực sự trở thành một người lẻ loi cô đơn trên đời, tuy cũng có chức tước, nhưng thực ra cũng chẳng khác gì tù nhân, các đại thần trước đây cũng chẳng còn ai liên hệ với ông, bởi lẽ một ông vua lạc phách trầm luân đã mất nước, đã không có tác dụng mảy may đối với các cựu thần Giang Nam đang háo hức mưu cầu danh tước.

Ánh: Những bài viết của Lý Dục sau khi bị mất nước rất hay, đã đạt tới trình độ đăng phong tạo cực, mà nổi tiếng nhất là bài "Ngu mỹ nhân". Nghe nói, Tống Thái Tông nghe xong bài từ liền nổi cơn lôi đình, nhân đó nói ông có "Cố quốc chi tư", ban cho ông một liều thuốc độc gọi là "Khuyên cơ tán", buộc ông uống vào rồi đứt ruột mà chết.

1 2

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>