Lịch Chương trình đặc biệt mừng xuân, Tục cắn xuân，tục Tiễn ông Táo lên trời

2010-02-08 18:58:53 cri

Tục "Cắn Xuân"

Mảnh vườn kiến thức Hộp thư Ngọc Ánh số cuối cùng của năm Kỷ sửu âm lịch. Trong những ngày tiễn đưa năm cũ đón chào năm mới, chúng ta nhà nào nhà nấy đều đang bận rộn để đón Tết Nguyên Đán. Trong kỳ hộp thư giáp tết này Ngọc Ánh xin giải đáp câu hỏi của một số thính giả về 24 tiết khí, về tục Tiểu niên và tục lệ tiễn Táo Quân về trời, ngoài ra xin dự báo với các bạn lịch phát thanh Chương trình đặc biệt mừng xuân Canh dần của Ban Tiếng Việt Nam Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc.

Theo 24 tiết khí thì vào 6 giờ 48 phút ngày 4 tháng 2 năm 2010 dương lịch giờ Bắc Kinh, tức ngày 21 tháng Chạp âm lịch là thời điểm xuân phân, bởi Tết Nguyên Đán năm nay đến muộn hơn các năm trước, cho nên Lập xuân đến sớm hơn tết mười ngày. Trong mảnh vườn kiến thức Hộp thư Ngọc Ánh số cuối cùng của năm Kỷ Sửu Ngọc Ánh xin mở đầu giới thiệu kiến thức về 24 tiết khí và phong tục Lập xuân ở Trung Quốc theo yêu cầu của bạn Hoàng Minh Gia ở thành phố Hồ Chí Minh có hòm thư điện tử minhgia_ hoang@...com, nhận được thư bạn Minh Gia đã hơn một tháng, nhưng Ngọc Ánh để dành đến hôm nay giải đáp để ấn tượng sâu hơn. Sau đây xin mời bạn Minh Gia và các bạn khác quan tâm đến vấn đề này cùng nghe.

24 tiết khí là lịch pháp bổ xung chỉ đạo công việc đồng áng nhà nông được lập từ thời cổ Trung Quốc, và được hình thành vào thời Chiến Quốc cách đây hơn hai nghìn năm. Do âm lịch Trung Quốc là loại lịch "âm dương hợp nhất", tức là được ấn định theo sự vận hành của mặt trời và mặt trăng, cho nên không hoàn toàn phản ánh chu kỳ vận hành của mặt trời, song, Trung Quốc là nước nông nghiệp, mà sản xuất nông nghiệp lại rất dựa vào tình hình vận hành của mặt trời một cách chặt chẽ, cho nên trong lịch pháp thời cổ Trung Quốc có thêm riêng phần "24 tiết khí" phản ánh chu kỳ vận hành của mặt trời, làm tiêu chuẩn sác định tháng nhuận. 24 tiết khí có thể phản ánh sự thay đổi của các mùa, chỉ đạo các công việc đồng áng, có sự ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống hằng ngày của muôn vàn các gia đình. 24 tiết khí được chia theo quỹ đạo của vị trí mặt trời xoay quanh trái đất. Theo tiết khí trong lịch Trung Quốc, các mùa bắt đầu bằng tiết khí có chữ "lập" trước tên mùa. Ví dụ: mùa xuân bắt đầu bằng tiết khí lập xuân. Tuy nhiên phân định này chỉ đúng cho thời tiết các nước ở bắc bán cầu Trái Đất xung quanh vùng Trung Hoa cổ đại. Cho nên, kể từ ngày lập xuân thì cũng chính là báo hiệu mùa đông đã kết thúc, mùa xuân bắt đầu đến với đất trời, mang đến niềm hy vọng cho chúng ta. Cho nên nhân dân Trung Quốc rất coi trọng ngày lập xuân, và hình thành một số tập tục truyền thống.

Trong dân gian Trung Quốc, trong ngày lập xuân mọi người thường ăn củ cải, gừng, hành, bánh tráng mỏng, gọi là "cắn xuân". Song vì Trung Quốc đất rộng người đông, cho nên hình thức tục lệ của các nơi cũng khác nhau. Mọi người quan niệm rằng, trong ngày lập xuân phải ăn rau tươi của mùa xuân để phòng chống bệnh. Trong cuốn "Tứ thời bảo gương" thời nhà Đường có ghi chép rằng: "Lập xuân, ăn rau xanh, ăn bánh xuân. " Bánh xuân thực ra là loại bánh được tráng mỏng bằng bột mỳ hoặc bột ngô, rồi cuốn rau xanh ăn.

Trong ngày lập xuân, mọi người còn ăn củ cải để cắn xuân. Bởi vì củ cải hơi cay cay, cho nên người TQ quan niệm rằng: "Cắn cho đến tận gốc, trăm sự đều làm được". Ngày xưa, tại Bắc Kinh, ngay từ sáng tinh mơ lập xuân, đã có người gánh củ cải đi khắp các ngõ để rao bán, lúc bấy giờ, cho dù nhà ai nghèo mấy đi nữa cũng phải ra ngoài mua củ cải về cho con cái trong nhà ăn để cắn xuân. Các chuyên gia nghiên cứu về phong tục cho rằng: Chữ "cắn"ở đây chẳng qua chỉ là bày tỏ một thứ tâm trạng, có nghĩa là trong lòng có nghị lực, khổ mấy cũng cắn được, chịu được, nuốt được. Chính vì vậy mà hình quan niệm cũng như tập quán "Cắn xuân" của người Trung Quốc.

1 2 3

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>