Tư duy mới sâu sắc hợp tác Trung Quốc--ASEAN

Ảnh: Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đọc báo cáo công tác Chính phủ

Theo tin Đài chúng tôi: Trong báo cáo công tác Chính phủ năm nay, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đề xuất, phải dốc sức quy hoạch xây dựng con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21. Đây là đề xướng do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nêu ra trong chuyến thăm chính thức In-đô-nê-xi-a năm ngoái. Đại sứ Lào tại Trung Quốc cho rằng, xây dựng con đường tơ lụa trên biển vào thế kỷ 21 là tư duy mới sâu sắc hợp tác Trung Quốc--ASEAN.

Điểm mới trong tư duy mới này là quan hệ hợp tác mới trong hợp tác Trung Quốc--ASEAN. Con đường tơ lụa trên biển là con đường trên biển quốc tế, trên lịch sử là đi qua ASEAN, Nam Hải Trung Quốc, eo biển Ma-lắc-ca, đi vào Ấn Độ Dương, rồi đến Trung Đông, châu Phi, châu Âu. Là điểm xuất phát của con đường tơ lụa trên biển, khu vực các nước Đông Nam Á đã phát huy vai trò đầu mối quan trọng. Năm ngoái, khi thăm chính thức In-đô-nê-xi-a, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nêu ra đề xướng, Trung Quốc sẵn sàng tăng cường hợp tác trên biển với các nước ASEAN, phát triển tốt quan hệ đối tác trên biển, cùng kiến tạo con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21. Đây là chiến lược quan trọng của Trung Quốc nhằm mở rộng điểm kết nối lợi ích với các nước trong khu vực, liên quan các lĩnh vực giao lưu chính trị, kinh tế và văn hóa, sẽ kiến tạo quan hệ hợp tác mới. Đại sứ Lào tại Trung Quốc đánh giá cao ý tưởng này, "ý tưởng xây dựng con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21 có ý nghĩa to lớn đối với tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác giao lưu giữa Trung Quốc--ASEAN, đây lại là một tư duy mới thúc đẩy giao lưu trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại giữa Trung Quốc--ASEAN".

Điểm mới trong tư duy mới này là phối hợp xây dựng. Con đường tơ lụa trên biển trong lịch sử chỉ là tàu thuyền đi lại, con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21 đề cập đến một loạt vấn đề tổng hợp như kết nối cảng biển, mở cửa vùng biển, an ninh biển v.v, cần phối hợp xây dựng. Sau tháng 1/2010 hoàn thành xây dựng Khu vực Mậu dịch tự do Trung Quốc--ASEAN, kim ngạch thương mại hai chiều đã đột phá 400 tỷ USD, trong đó, phần lớn thương mại hàng hóa đều thông qua vận chuyển trên biển, trong khi đó, các vấn đề như cơ sở cảng biển, hạn chế về cơ chế liên quan và giao lưu nhân viên cũng trở nên nổi cộm, bức xúc phải xây dựng cơ chế mới. Chỉ có thực hiện kết nối trên biển, thúc đẩy tiện lợi hóa thương mại đầu tư, mới có thể sâu sắc hợp tác song phương. Ủy viên Chính hiệp, Chủ nhiệm Ban Nghiên cứu Quốc tế Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc Trương Uẩn Lĩnh cho rằng, "là một con đường (con đường tơ lụa trên biển), phải xây dựng cơ sở hạ tầng, nổi bật nhất trong đó là phải kết nối cảng biển, trên thực tế cảng biển chỉ là một điểm, nhưng sẽ thúc đẩy một vùng kinh tế, thậm chí liên quan tới phát triển tổng hợp của cả nước, cho nên sẽ liên quan đến xây dựng cơ sở hạ tầng, bao gồm mạng lưới cảng biển hiện đại. Cần phải mở cửa thông qua phương thức hiệp nghị, thực hiện tiện lợi hóa, hiện đại hóa, các công việc trên không phải một quốc gia có thể làm được. Hiện nay chúng tôi nêu ra ý tưởng là phối hợp xây dựng. Vì vậy, cần phải phối hợp xây dựng, xây dựng toàn diện, cần phải các nước tham gia xây dựng".

Ảnh: Tư duy mới sâu sắc hợp tác Trung Quốc--ASEAN

Điểm mới trong tư duy mới này là hợp tác cùng thắng. Con đường tơ lụa trên biển trong lịch sử chủ yếu là xuất khẩu, hiện nay Trung Quốc tìm kiếm tác động hai chiều, bổ sung ưu thế cho nhau, nâng cao sức cạnh tranh tổng thể trong khu vực trên nguyên tắc cùng có lợi cùng thắng. Năm ngoái, khi thăm chính thức In-đô-nê-xi-a, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ, Trung Quốc tiếp tục mở cửa với các nước ASEAN trên cơ sở bình đẳng cùng có lợi, khiến sự phát triển của bản thân mình có thể mang lại lợi ích cho các nước ASEAN. Khi trả lời phóng viên Đài chúng tôi, Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Nguyễn Văn Thơ đã đánh giá về việc xây dựng con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21, "việc xây dựng con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21 là đề xướng của Nhà lãnh đạo Trung Quốc, chúng tôi hoan nghênh tăng cường quan hệ hợp tác với Trung Quốc trong tương lai ở các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa, du lịch v.v., việc này sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho hai bên, là chính sách cùng có lợi cùng thắng".

Trong khi đó, cũng tồn tại bất đồng đối với đề xướng của Trung Quốc. Khi trả lời phóng viên Đài chúng tôi, Đại sứ In-đô-nê-xi-a đã lo ngại về quan hệ giữa đề xướng này với các cơ chế hiện hành trong khu vực. "Ý tưởng hợp tác này thực sự có hiệu quả đối với tăng cường quan hệ trong tương lai giữa Trung Quốc--In-đô-nê-xi-a cũng như giữa các nước khác trong khu vực châu Á Thái Bình Dương. Thế nhưng, cũng nên cân nhắc đến cơ chế hợp tác khu vực có sẵn, chẳng hạn như khung hợp tác Trung Quốc--ASEAN 10+1, Hội nghị cấp cao Đông Á v.v để bổ sung cho nhau trong tương lai. Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21 không những chỉ kết nối khu vực Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, mà còn phải xem xét làm thế nào phát huy vai trò đối với tất cả các nước khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong tương lai".

Sự lo ngại của Đại sứ In-đô-nê-xi-a tại Trung Quốc có tính đại diện nhất định. Thực ra, việc xây dựng con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21 hiện nay vẫn chỉ là một khái niệm hoặc ý tưởng, Thủ tướng Lý Khắc Cường cho biết phải dốc sức quy hoạch. Cho nên, đó là một quá trình hiệp thương bình đẳng và tiệm tiến. Tại cuộc họp báo diễn ra trong thời gian "Hai kỳ họp" năm nay, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết, ý tưởng này đồng hành với các cơ chế và ý tưởng hiện hành trong khu vực, Trung Quốc hoan nghênh các nước trong khu vực cũng như ngoài khu vực có ý nguyện tích cực tham gia, cùng thảo luận, cùng xây dựng, cùng chia sẻ lợi ích.