Tác giả của tiêu thuyết "Ma thổi đèn" Trương Mục Dã: "Hàng thứ phẩm" của giáo dục Trung Quốc

 Nhà văn Trương Mục Dã

Tháng 10/2010, bộ tiểu thuyết "Ma thổi đèn" được bán cho Công ty hữu hạn văn hóa truyền thông Tiên Phong Tân Hoa Bắc Kinh với giá 10 triệu Nhân dân tệ. Trương Mục Dã hiện đã trở thành một trong những tác giả đáng giá nhất ở Trung Quốc. Anh nói anh hoàn toàn là một hàng thứ phẩm trong dây chuyền giáo dục Trung Quốc.

Bố mẹ anh đều làm việc trong đội thăm dò địa chất, hằng năm đi tìm kiếm quặng ở bên ngoài, ở đâu có quặng thì đóng trại tại đó. Bởi vậy, tuổi thơ ấu của Trương Mục Dã gắn liền với các chuyến đi của cha mẹ vào nam ra bắc. Ban ngày, cậu bé Mục Dã thường cùng với các bạn nhỏ chạy nhảy tung tăng trong rừng. Buổi tối, vào lúc người lớn nghỉ ngơi hoặc ăn cơm ở ngoài trời thì nghe các đội viên thăm dò có vốn kiến thức rộng trò chuyện về tập tục dân gian, chuyện lạ trên trời dưới biển. Sau đó anh cũng biết bịa ra một số câu chuyện để doạ giẫm các bạn nhỏ khác. Lúc đi học thường là hôm nay xin phép nghỉ, ngày mai trốn học, ngày nào cũng bịa cớ. Các bạn học thấy Mục Dã bịa cứ như thật và rất dễ được người lớn tin, bạn nào mà muốn trốn học thì nhờ anh bịa cớ hộ. Mặc dù việc học của Trương Mục Dã không được đặt nền tảng vững chắc, nhưng điều này lại mang đến cho anh tính cách và trí tưởng tượng không bị gò bó.

Trong suốt quá trình lớn lên, Trương Mục Dã đều là học sinh kém trong con mắt của các thầy cô. Kết quả luôn ở hạng kém, nhất là môn toán không một lần nào vượt quá 20 điểm(điểm cao nhất là 100 điểm). Các thầy cô cấp 3 từng quát anh rằng: "Cậu cứ mải chơi đi, sau này chắc chắn không thi đỗ đại học được, cũng sẽ không tìm được việc làm, đồ đốn."

Anh chỉ học có một năm đại học thì bỏ học, làm hơn hai tháng tạp vụ ở đài truyền hình; từng bán quần áo, thường đến Bắc Kinh đánh hàng; từng mở một cửa hàng cắt tóc và làm đẹp da; anh bắt đầu sáng tác trong một dịp rất tình cờ. Anh từng nảy sinh một ý tưởng kỳ quái—liệu nghề cổ xưa nhất trên thế giới có phải là "những người kể chuyện" chăng? Trong tâm trí anh mong muốn trở thành một "người kể chuyện".

Bộ tiểu thuyết Ma Thổi Đèn

Tháng 10/2005, công ty mà Trương Mục Dã đang làm tạm dừng hoạt động để chấn chỉnh. Anh hàng ngày không có việc gì mà làm, bạn gái thì suốt ngày lên mạng In-tơ-nét đọc chuyện ma trong văn phòng anh, như vậy anh bắt đầu sáng tác...về sau, anh đã sáng tác bộ tiểu thuyết "Ma thổi đèn" được nhiều người theo đuổi điên cuồng, trong đó kể cả nhiều nhân sĩ khảo cổ.

Kiến thức về văn hóa cổ đại và sự tưởng tượng ngựa thần lướt gió tung mây trong tác phẩm của Trương Mục Dã là đến từ đâu? Hóa ra, lúc còn nhỏ anh rất thích nghe đọc truyện lịch sử dài tập trên đài. Sau đó anh còn rất thích xem chương trình "Tìm hiểu•phát hiện" của Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc và chương trình khảo cổ của Kênh địa lý quốc gia, "Ma thổi đèn" chịu ảnh hưởng rất lớn bởi các bộ phim "2001 A Space Odyssey", "Alien", "KingKong". Anh đã đọc rất nhiều sách với thể loại khác nhau, có cảm hứng đặc biệt đối với "Kinh Dịch", trong đó "Kinh Dịch" lại bao gồm nhiều kiến thức, có thể sinh ra nhiều loại văn hóa. Về sách, anh thích nhất là "Thủy Hử", anh đã đọc tác phẩm này hơn 40 lần.

Mỗi lần đi công tác hoặc du lịch, anh đều thích đi tàu hỏa. Đi tàu hỏa có thể gặp đủ các loại người, nghe họ kể chuyện trên trời dưới biển. Bạn bè của anh cũng đủ các hạng người, dần dần họ trở thành một nguồn đề tài bất tận. Anh còn rất thích liên tưởng mông lung, kể cả lái xe cũng mải mê theo đuổi đề tài câu chuyện, vì vậy anh không dám lái xe để tránh xảy ra tai nạn giao thông.

Chính vì sức tưởng tượng không có giới hạn lại hợp tình hợp lý này, Trương Mục Dã miêu tả câu chuyện ăn trộm của cải dưới mộ một cách sinh động, tốc độ lừng danh của bộ tiểu tuyết "Ma thổi đèn" hầu như là ngoài sự tưởng tượng của tất cả mọi người. Ở Trung Quốc, tiểu thuyết ảo tưởng thường không gây xôn xao lớn như ở các nước phương Tây, anh cho rằng điều này liên quan tới giáo dục cận đại, giáo dục mô hình hóa khiến người Trung Quốc thiếu sức tưởng tượng. Theo Trương Mục Dã, anh sở dĩ có "thành tựu" hiện nay hoàn toàn là bởi vận may, năng khiếu bẩm sinh viết chuyện của anh nhiều khi là vì chơi mới có, chơi game, xem phim, nghe bình sách, du lịch, những sở thích này đã tạo cho anh sức tưởng tượng vô bờ.