Câu chuyện về liêm chính: "Quan không liêm chính và công minh thì chính trị sẽ suy thoái": Bùi Cự Ninh Vu Tùy Nhi Tranh Vu Đường

Trong bài phát biểu mang tên "Kiên trì đường lối tư tưởng thực sự cầu thị" tại Lễ khai giảng dành cho các học viên nhập học đợt thứ hai học kỳ mùa Xuân năm 2012 của Trường Đảng Trung ương Trung Quốc ngày 16/5/2012, Tổng Bí thư Tập Cận Bình nói:

"Cuốn "Cổ Văn Tập Yếu" ghi lại một câu chuyện như sau: Khi làm quan Nhà Tùy, đại thần nổi tiếng thời kỳ đầu đời Nhà Đường Bùi Cự từng a dua, nịnh hót, nghĩ mọi cách để hùa theo sở thích của Tùy Dạng Đế; Nhưng đến đời Nhà Đường, ông lại có thái độ khác hẳn trước đây, dám tranh luận trực tiếp với Đường Thái Tông, trở thành đại thần can gián trung thành và dám can ngăn thẳng thắn. Tư Mã Quang bình rằng: "Bùi Cự Ninh Vu Tùy Nhi Tranh Vu Đường, Phi Kỳ Tính Chi Hữu Biến Giã. Quân Ố Vấn Kỳ Quá, Tắc Tranh Hóa Vi Ninh; Quân Lạc Vấn Kỳ Quá, Tắc Ninh Hóa Vi Tranh" (Bùi Cự hùa theo Nhà Tùy mà can gián trước Nhà Đường, không phải vì tính cách của Bùi Cự đã thay đổi. Quân chủ không muốn thần nêu khuyết điểm, thì trung thần sẽ thành nịnh thần; quân chủ thích thần nêu ý kiến phê bình, thì nịnh thần sẽ chuyển biến thành trung thần can ngăn thẳng thắn). Câu chuyện này cho chúng ta biết rằng, mọi người chỉ dám nói thật, sẵn sàng nói thật, vui lòng nói thật trước những người sẵn sàng và có thể nghe lời nói thật. Các cán bộ lãnh đạo của chúng ta nhất định phải hoan nghênh và khuyến khích người khác nói thật dựa trên nguyên tắc "Ngôn Giả Vô Tội, Vấn Giả Túc Giới" (Người đề xuất quan điểm và phương pháp của mình không nên bị quy trách nhiệm, trong khi người nghe có thể hấp thu những điều có giá trị)".

Cổ nhân nói rằng, lời nói đáng tin cậy không đẹp, lời đẹp không đáng tin cậy. Những lời phê bình khắt khe, lời nói thẳng thắn nghe trái tai, càng những lời nói nặng nề có thể càng khó chấp nhận, chấp nhận đòi hỏi rộng lượng, nói ra đòi hỏi can đảm. Nhưng lịch sử và hiện thực đều cho thấy, cây "gậy chỉ huy" nói lời thật lòng là nắm trong tay người nghe.

Đại thần nổi tiếng thời kỳ đầu Nhà Đường Bùi Cự, trước đây làm quan cho Nhà Tùy. Bùi Cự giỏi tìm hiểu tâm lý của Tùy Dạng Đế, hùa theo sở thích của Vua. Tùy Dạng Đế từng khen Bùi Cự rằng: "Đại Thức Trẫm Ý, Phàm Sở Trần Tấu, Giai Trẫm Chi Thành Toán, Trẫm Vị Phát Khoảnh, Cự Triết Dĩ Vấn. Tự Phi Phụng Quốc Dụng Tâm, Thục Năng Nhược Thị?" (Hiểu ý Trẫm, những điều đã tâu đều phù hợp mong muốn của Trẫm, Trẫm chưa nói ra thì người đã tâu. Chẳng lẽ không phải chuyên tâm đóng góp cho đất nước sao, ai có thể so bì với người chứ?) Tùy Dạng Đế thích việc lớn ham công to, Bùi Cự bèn đề nghị tổ chức lễ hội Tết Nguyên Tiêu quy mô và long trọng tại thành Lạc Dương, Đông Đô. Tùy Dạng Đế khát khao "Tứ Di Tân Phúc, Vạn Bang Lai Triều", Bùi Cự liền ủng hộ phát động cuộc chiến với nước láng giềng. Nhà Tùy diệt vong, Bùi Cự dẫn bộ hạ ra đầu hàng Nhà Đường. Đường Thái Tông hay nghe ý kiến của các đại thần trong triều đình, Bùi Cự như trở thành một người khác, can gián thẳng thắn, mạnh dạn chỉ ra sai lầm của Đường Thái Tông. Đường Thái Tông khen ông rằng: "Bùi Cự Đương Quan Lực Tranh, Bất Vi Diện Tòng. Thảng Mỗi Sự Giai Nhiên, Hà Ưu Bất Trị" (Bùi Cự làm quan có thể dốc sức bảo vệ quan điểm của mình, không hùa theo trước mặt. Giả sử mỗi quan chức, mỗi công việc đều có thể như vậy, còn lo lắng quản lý không tốt nhà nước hay sao).

Tư Mã Quang trong cuốn "Tư Trị Thông Giám" viết: "Cổ nhân có câu: Quân Minh Thần Trực (Vua dân chủ thì thần thẳng thắn). Bùi Cự Ninh Vu Tùy Nhi Tranh Vu Đường, Phi Kỳ Tính Chi Hữu Biến Giả. Quân Ố Vấn Kỳ Quá, Tắc Tranh Hóa Vi Ninh; Quân Lạc Vấn Kỳ Quá, Tắc Ninh Hoá Vi Tranh. Thị Tri Quân Giả Biếu Giã, Thần Giả Cảnh Giã, Biếu Động Thì Cảnh Tùy Hĩ". Có nghĩa là, Bùi Cự a dua trong đời Nhà Tùy nhưng lại thẳng thắn, chính trực trong đời Nhà Đường, không phải do tính tình đã thay đổi. Nếu Quân chủ không muốn nghe sai lầm của mình, vậy, người chính trực cũng sẽ trở thành gian thần; nếu Quân chủ sẵn sàng nghe lời nói thật lòng, vậy gian thần cũng có thể trở nên chính trực. Đại thần như bóng của Vua, Vua hành động như thế nào thì bóng hình sẽ hành động như thế ấy.

Tổng Bí thư Tập Cận Bình đơn cử câu chuyện của Bùi Cự là nhằm nhấn mạnh cây "gậy chỉ huy" nói lời thật lòng được nắm trong tay lãnh đạo. Lãnh đạo chỉ có dám nghe, khuyến thích nói thật, có sự rộng lượng và bụng dạ chấp nhận phê bình, giữ thái độ thành khẩn "nếu có sai thì sửa, không có thì giữ mình không vương" mới có thể khiến lời nói thật và can gián thành phong trào.

Trong bài phát biểu này, Tổng Bí thư Tập Cận Bình chỉ rõ, các cán bộ lãnh đạo kiên trì thực sự cầu thị và thiết thực, vừa cần dày công trong công tác thực sự cầu thị, càng cần phát huy tinh thần thiết thực, đặc biệt cần thực hiện nói thật, áp dụng biện pháp và làm việc thiết thực, theo đuổi hiệu quả thực tế. Nói thật, tức trình bày bộ mặt vốn có của sự vật, nói lời thật lòng và chân lý. Nói thật là sự thể hiện quan trọng của một cán bộ lãnh đạo theo đuổi chân lý, bênh vực chính nghĩa, công minh và chính trực. Tổng Bí thư nhấn mạnh, tiền đề cho nói thật là muốn nghe lời nói thật. Ngoài kể câu chuyện của Bùi Cự ra, Tổng Bí thư còn dẫn lời của nhà triết học Anh Francis Bacon, chỉ rõ nghe lời nói thật là một dạng trí tuệ: Có thể nghe người khác nói thật lòng với mình, khiến mình ít đi hoặc không đi đường vòng, ít mắc sai lầm hoặc không mắc sai lầm lớn, đây thực sự là có phúc và tạo hóa".