Câu chuyện mới trong những ngõ hẻm cổ của quận Tây Thành ở Bắc Kinh

Những ngõ hẻm nhỏ cổ ở thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc đã để lại những vết thời gian năm tháng dài dằng dặc, tô đậm lên những bức tường của những ngõ hẻm cổ, dường như có thể cảm nhận được những thông điệp cổ xưa truyền đến; sự phát triển nhanh chóng của Trung Quốc sau cải cách mở cửa lại mang đến hơi thở mới cho những ngõ hẻm cổ kính, mỗi một nét phong tục truyền thống Bắc Kinh đều lưu lại ký ức của những ngõ hẻm cổ. Trong chương trình "Trung Quốc ngày nay" kỳ này, mời các bạn cùng chúng tôi đến với ngõ Đông An Phúc ở khu dân phố Bắc Tân Hoa, quận Tây Thành, Bắc Kinh.

Nằm ở phía nam cổng chính của Trung Nam Hải – cổng Tân Hoa Môn – nơi tập trung cơ quan đầu não của Đảng và Chính phủ Trung Quốc, ngõ Đông An Phúc dài 452 mét, là con ngõ một bên dãy nhà theo hướng đông tây, phía tây giáp với Phòng Hòa nhạc Bắc Kinh, phía đông giáp Nhà Hát lớn Quốc gia Trung Quốc, tràn đầy hơi thở văn hóa nồng nàn. Phía bắc của con ngõ là đường Trường An, phía nam là những dãy nhà của khoảng 104 hộ dân. Đứng trong con ngõ này, ngăn cách bởi đường Trường An và bức tường cao, nhưng vẫn có thể nhìn thấy quốc kỳ Trung Quốc tung bay trên Tân Hoa Môn, cũng có thể nghe thấy tiếng chuông du dương của tòa nhà Điện báo. Hàng chục năm qua, con ngõ nhỏ này yên tĩnh nằm cạnh đường Trường An náo nhiệt xe cộ, cùng tồn tại hài hòa với trái tim của tổ quốc.

"Trước kia chẳng có nơi nào nói là sống ở đó thì hết sức vui, hết sức vinh hạnh. Hiện giờ nói đến sống ở dưới bức tường đỏ, thì thấy rằng hết sức hạnh phúc. Cảm giác hạnh phúc hết sức mạnh mẽ! Khi nói đến sống ở đâu? Sống ở đối diện khu Trung Nam Hải, hết sức hạnh phúc! 'Ý thức bức tường đỏ' hiện nay được nâng cao, người dân cảm thấy sống ở đây rất an toàn, môi trường đẹp". Nói đến nơi ở của mình, bà Vương Quảng Văn – "bác gái Tây Thành" – năm nay 65 tuổi không giấu được niềm tự hào trong lòng, bà chuyển đến ngõ Đông An Phúc vào năm 1979, đến nay đã ở đó 39 năm.

Quận Tây Thành nơi có ngõ Đông An Phúc là nơi tập trung nhiều cơ quan Trung ương và Chính phủ như Trung ương Đảng, Quốc hội, Quốc vụ viện, Chính hiệp toàn quốc, v.v., kể từ khi nước Trung Quốc mới thành lập đến nay, toàn tâm toàn ý phục vụ, bảo vệ, che chở Trung ương đã trở thành trách nhiệm đảm đương tự giác của mỗi thế hệ người quận Tây Thành. Người quận Tây Thành quyết chí không thay đổi tinh thần tuân theo và thực hiện như vậy, đó chính là "ý thức bức tường đỏ" mà bà Vương Quảng Văn nhắc đến.  

Ở quận Tây Thành, có một lực lượng bảo vệ "bức tường đỏ" trung thành nhất – "bác gái Tây Thành", đó bao gồm liên minh các đoàn thể phục vụ tình nguyện đa dạng ở quận Tây Thành, hiện đã có hơn 70 nghìn thành viên, bà Vương Quảng Văn chính là một thành viên trong đó. Các "bác gái Tây Thành" bình thường ở rải rác trong các khu nhà trong ngõ, mỗi khi có hoạt động lớn, họ liền khoác áo di-lê đỏ, tay đeo băng đỏ, xuất hiện từ đầu ngõ đến cuối phố. Họ có công lớn trong phòng chống trị an, cung cấp đầu mối các vụ án, họ yêu bức tường đỏ, nhiệt tình hăng hái, có cảm giác trách nhiệm mạnh mẽ.

Bà Vương Quảng Văn cho biết: "Ý thức mang lại lợi ích cho người dân của chúng tôi hiện nay hết sức mạnh mẽ, tổ chức nhiều hoạt động đa dạng có lợi cho người dân như các lớp tập thể dục, tọa đàm kiến thức an toàn, lớp làm đẹp môi trường hợp tác với trường Đại học Lâm nghiệp, đảng viên học tập và thảo luận tinh thần Đại hội 19 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đảng viên ở xa cũng sẵn sàng đến tham gia. Công tác công đoàn cũng hết sức chu đáo tỉ mỉ, còn có đoàn thể phục vụ thăm hỏi người cao tuổi, hàng ngày đến thăm người cao tuổi cô đơn, người cao tuổi cô đơn đều có người chăm sóc. Môi trường hiện nay đã trở nên sạch đẹp hoàn toàn, cư dân sống thoải mái, hết sức an toàn. Các kênh thông tin cũng thông suốt, công tác cũng làm rất tốt".  

Trong ngõ hẻm dưới bức tường đỏ này, vừa có những cụ già trải qua những đợt bể dâu, cũng có những em bé ngây thơ hồn nhiên chạy nô đùa khắp nơi; vừa có người thợ gìn giữ thế giới kế thừa văn hóa, cũng có lớp người bận rộn sáng tối đi làm. Họ đã ghi lại sự biến đổi của cuộc sống, chứng kiến sự biến đổi từng ngày của thành phố, cũng tạo ra khoảnh khắc ấm áp trong cuộc sống. Trong ngõ hẻm này có một bà cụ người Mỹ gốc Hoa, năm nay 73 tuổi. Tại Bắc Kinh, chỉ cần người cao tuổi thường trú trên 65 tuổi, thì có thể làm Thẻ Dịch vụ xã hội người dân thành phố Bắc Kinh – thẻ dưỡng lão và giúp đỡ người tàn tật, có thể hưởng các quyền lợi như miễn phí giao thông công cộng. Thế nhưng, với thân phận và quốc tịch của mình, bà cụ Hoa kiều này không xác định mình có đủ tư cách để làm Thẻ Người cao tuổi hay không, do vậy đến nay vẫn chưa làm. Trong một lần đến thăm hỏi bà cụ, bà Lưu Mỹ Na, tổ trưởng dân phố ngõ Đông An Phúc đã biết được băn khoăn của bà cụ, sau đó bà tổ trưởng tìm đến cơ quan liên quan tư vấn việc làm thẻ, chạy khắp các trình tự, cuối cùng cũng đưa bà cụ Hoa kiều đi nhận chiếc thẻ mười mấy năm chưa làm được.

Bà Lưu Mỹ Na cho biết: "Chúng tôi nâng cao tố chất của cư dân trong ngõ, bao gồm nâng cao sự hòa thuận trong quan hệ giữa bà con lối xóm. Chúng tôi có dịch vụ 'mang thẻ đến tận nhà', có thể làm làm tất cả các loại thẻ mà cư dân có nhu cầu như Thẻ Người cao tuổi, Thẻ ưu đãi dành cho người cao tuổi, Thẻ Bảo hiểm xã hội, v.v., thông qua khu phố. Quan niệm dữ liệu lớn của chúng tôi chính là 'để dữ liệu lớn chạy trên đường, để cư dân ít phải chạy', thông qua dữ liệu lớn có thể kiểm tra tuổi của người cao tuổi, khi dữ liệu hiển thị tuổi của cư dân sắp đến 60, thì các tổ trưởng ngõ phố đi trao đổi, nếu họ sẵn lòng, chúng tôi sẽ đến cơ quan liên quan thay mặt họ làm các thủ tục, sau đó gửi giấy tờ đến nhà họ thông qua tổ trưởng dân phố, giải quyết tốt vấn đề 'km cuối cùng, mét cuối cùng' phục vụ cư dân, đều là do tổ trưởng dân phố ngõ phố chúng tôi đảm đương"

Đường phố là bộ mặt của thành phố, phía sau những con phố ngõ nhỏ là "tấm lót" của thành phố, nhằm nâng cao môi trường yên tĩnh trong sạch cho cư dân, quận Tây Thành đã triển khai hàng loạt hoạt động chấn chỉnh, người phụ trách Ủy ban Giải phóng mặt bằng quận Tây Thành cho biết:

"Chúng tôi đều đặt thùng rác phân loại ở mỗi một ngõ hẻm, mỗi một khu đều có người đứng đầu đi thực hiện phân loại rác, giảm bớt ô nhiễm. Thí dụ như hầm đi bộ lớn nhất khu vực Thiên An Môn, năm nay chúng tôi 3 lần liên tiếp triển khai hoạt động chỉnh lý, tiến hành quét sạch, trừ bỏ các tật cố hữu làm người dân lo lắng hay làm phiền người dân dưới hầm ngầm tiềm ẩn mối hiểm họa ở khu vực Thiên An Môn, giữ lại môi trường sống tươi đẹp, hài hòa cho người dân".  

Môi trường sống bình yên và hài hòa của người dân trong ngõ không thể tách rời với nỗ lực của công an quận Tây Thành, "Vì Trung ương Đảng đứng gác, vì nhân dân gác đêm" là chức trách thiêng liêng của công an quận Tây Thành. Công an quận Tây Thành đã đặt riêng 10 vị trí tiên phong "Vệ sĩ bức tường đỏ", liên quan đến các mặt công tác công an như tuần tra và phòng chống kiểm soát, thực thi xử lý vụ án, vì nhân dân phục vụ, v.v., vừa khiến quần chúng nhân dân được bình yên, vừa khiến những người đến quận Tây Thành đều được an toàn. Đầu năm 2018, đã công bố danh sách đợt hai của "Vệ sĩ bức tường đỏ", nữ cảnh sát khu vực Tây Đơn Cù Lập Manh – người được phong danh hiệu "Vệ sĩ tường đỏ" có công trong tấn công tội phạm tại khu vực cho biết:

Thực ra, công việc của mỗi cảnh sát khu vực chúng tôi rất vất vả, nhưng mỗi một cảnh sát khu vực trẻ chúng tôi chưa từng vì vất vả mà không làm nữa, khi chúng tôi xử lý vụ án, trước nay nếu cần làm thêm giờ thì làm thêm giờ, nếu cần thức đêm thì thức đêm, đến sáng hôm sau lại vẫn làm việc như bình thường, chưa từng nhắc đến chữ "mệt mỏi", chúng tôi làm công việc này nhất định cần tận tụy với công việc, hoàn thành ở tiêu chuẩn cao nhất.

Nhắc đến cảm giác an toàn và sự ấm áp trong đời sống thường ngày, ông Dương Vĩnh An, năm nay 74 tuổi hết sức cảm động, ông chuyển về con ngõ này vào năm 1978, trong khu ngõ nhà ông có 24 hộ, quan hệ khá phức tạp, muốn chung sống với nhau hòa thuận thì cần có trí tuệ và sự nỗ lực. Ông cho biết, những năm qua, "ý thức bức tường đỏ" ở trong ngõ hẻm này khá mạnh mẽ, trưởng ban đến ngõ, tham gia với lãnh đạo, thuận tiện cho người dân phản ánh vấn đề, bình thường khi có vấn đề gọi điện thoại, rất nhanh liền được giải quyết ngay; Bí thư cũng thường xuyên đưa người dân cùng nhau triển khai công tác hàng xóm láng giềng hỗ trợ lẫn nhau, nhà ai có vấn đề đều cùng giúp đỡ giải quyết. Ví dụ như vấn đề đường cống nước, khi trời mưa xuống thì bị tắc, liền gọi điện cho cơ quan liên quan, vài tiếng sau đã thông suốt; đèn đường hỏng, họ liền phản ánh với cơ quan liên quan, một hai giờ đêm liền có người đến thay đèn, những điều này đều do chính bản thân người dân cảm nhận được.

Nói đến sự thay đổi của ngõ hẻm cổ, ông Dương Vĩnh An nghẹn lời: "Nói đến điểm này có phần xúc động, thay đổi quá lớn, trước kia đường Trường An chỉ là một con đường rất hẹp, những năm qua, từ những lãnh đạo thời kỳ trước cho đến đồng chí Tập Cận Bình hiện nay, đều làm việc vì người dân. Do vậy, người dân chúng tôi tận mắt chứng kiến, tự bản thân cảm nhận được sự thay đổi này, cảm nhận được Đảng Cộng sản là mưu cầu lợi ích cho nhân dân. Chúng tôi rất hài lòng khi sống ở đây".