Sinh viên hay thay đổi công việc: Nên hay không nên?

2013-10-04 21:35:27 CRIonline

Các bạn thân mến, lại đến mùa tốt nghiệp hàng năm, một bên là sinh viên khó tìm được việc làm, một bên là các doanh nghiệp vừa và nhỏ khó tìm được người làm việc. Sinh viên tốt nghiệp hay thay đổi công việc, mong muốn phát triển, doanh nghiệp vừa và nhỏ coi trọng năng lực ứng dụng và sáng tạo, nên làm thế nào để hai bên kết nối hữu hiệu với nhau? Theo biết, năm nay sẽ có 9 triệu 990 nghìn sinh viên tốt nghiệp, nhiều hơn năm ngoái 190 nghìn sinh viên, khiến tình hình việc làm càng thêm gay cấn, cũng khiến "không có việc khó nhất, chỉ có việc khó hơn" trở thành lời thở dài bất lực của không ít sinh viên tốt nghiệp đang tất tả tìm việc làm. Bạn đã từng thay đổi công việc chưa? Bạn cho rằng sinh viên hay thay đổi công việc là vì nguyên nhân gì? Để tránh hay thay đổi công việc, sinh viên và đơn vị tuyển dụng nên điều chỉnh như thế nào? Xin mời các bạn đón nghe tiết mục Lăng kính cuộc sống hôm nay của chúng tôi. Địa chỉ I-meo của chúng tôi là: vie@cri.com.cn

A: Các bạn thân mến, sinh viên mới ra trường thường xuyên "nhảy việc" chẳng qua là vì không có sự lựa chọn nào khác. Sinh viên vừa tốt nghiệp rất khó tìm ngay được một việc làm vừa ý, thậm chí có một số việc làm khó mà duy trì được cuộc sống.

B：Vâng, vì nhảy việc liên tục cũng là vì để có một cuộc sống tốt hơn, là sự lựa chọn bất đắc dĩ để theo đuổi ước mơ. Hiện nay, mức lương mà các doanh nghiệp trả cho các sinh viên mới ra trường rất thấp, thấp hơn rất nhiều so với sự mong đợi của người xin việc, hơn nữa, những đãi ngộ đảm bảo phúc lợi cũng rất kém, có công ty thậm chí không có. Vì thế, một số sinh viên chọn nhảy sang làm cho những doanh nghiệp điều kiện tốt hơn sau khi tích luỹ được một số kinh nghiệm nhất định là việc rất bình thường.

A：Trước đây, LQ và SH từng phỏng vấn bạn Tôn Dũng, bạn là người phụ trách Phòng Nhân sự của một công ty bán hàng trên mạng vừa cất bước. Khi Dũng đến hiện trường Hội chợ việc làm ở miền nam Trung Quốc, trước dòng người tìm việc làm xếp hàng dài dằng dặc, câu hỏi đầu tiên của các đơn vị tuyển nhân viên đều là: "Nếu như bạn được tuyển thì bạn định vào làm ở đơn vị chúng tôi bao lâu?" "Đây là một vấn đề rất thực tế, bởi vì, trong thâm tâm của phần lớn các sinh viên vừa tốt nghiệp đều có tính toán riêng của mình, trước khi tuyển cứ nói rõ thì tốt hơn". Tôn Dũng rất thông cảm trước câu hỏi này. Kể từ năm 2002 sau khi tốt nghiệp đại học đến nay, Dũng đã đổi mười mấy việc làm, mấy công việc đầu, lâu nhất thì làm được 1 năm, còn không thì chỉ làm được có 3 tháng là lại nhảy sang làm công việc khác, mãi cho đến năm 2009 đến công ty hiện nay mới làm ổn định cho đến nay.

B：Vâng, anh Dũng còn nói với chúng tôi: "Trước đây, cũng có một số doanh nghiệp nhỏ thông báo cho tôi đến phỏng vấn, nhưng phúc lợi của doanh nghiệp này rất kém, doanh nghiệp chỉ nộp 5 loại bảo hiểm nhưng không có quỹ hỗ trợ mua nhà, nếu không thì lại yêu cầu phải làm thêm ca vào thứ 7 hàng tuần, có một số đơn vị còn yêu cầu phải làm thay ca, còn có một số cơ quan hoàn toàn không có phúc lợi 'nghỉ phép có lương', cho nên cuối cùng tôi đều bỏ hết." Ngoài ra, Sảnh Hoa còn phỏng vấn một bạn họ Trình, sinh viên vừa tốt nghiệp năm nay, bạn Trình học chuyên ngành ứng dụng máy tính của trường Đại học Sư phạm Thiên Tân, nguyên nhân khiến bạn từ chối làm cho doanh nghiệp nhỏ chủ yếu là vì "phúc lợi quá kém". Vậy, anh Thanh Long có nhận xét gì về hiện tượng "nhảy việc" liên tục của sinh viên mới ra trường hiện nay ạ?

C: Nói đến sinh viên hay thay đổi công việc, có một điều tra cho thấy, trong sinh viên đã tốt nghiệp đang thay đổi công việc, có 30,3% đã lựa chọn thay đổi công việc vì tương lai không lạc quan, nhiều hơn số người thay đổi công việc vì đãi ngộ thấp (27,8%), có 13,8% sinh viên đã tốt nghiệp cho rằng văn hoá doanh nghiệp không mạnh là nguyên nhân mình thay đổi công việc. Còn trong một điều tra khác, doanh nghiệp vừa và nhỏ khó thu hút sinh viên tốt nghiệp, chính vì phúc lợi của họ không tốt (30,9%), không có tương lai phát triển (28,2%). Cũng tức là nói, thiếu ý thức trách nhiệm có thể là một nguyên nhân quan trọng hay thay đổi công việc của sinh viên, nhưng doanh nghiệp chưa giữ được nhân tài cũng có nguyên nhân của họ—nhu cầu của bản thân không khớp với nhu cầu thực sự của nhân tài, nên thiếu cơ chế giữ nhân tài.

B：Thế nhưng, cũng có quan điểm cho rằng, doanh nghiệp không muốn tuyển sinh viên vừa ra trường cũng là vì không còn cách nào khác. Bởi vì sinh viên vừa tốt nghiệp vẫn còn thiếu nhiều về mặt nặng lực công tác, kinh nghiệm xã hội,v.v. thậm chí có nhiều sinh viên còn có tật "đòi hỏi cao, nhưng trình độ lại thấp", xét về nhu cầu thực tế, sự lựa chọn của các doanh nghiệp cũng có lý. Chị Lệ Quyên có nhận xét gì nhỉ?

A：Đúng là như vậy, đặc biệt là sau khi các sinh viên đã tích lũy được những kinh nghiệm nhất định thì lại càng hay nhảy việc, điều này khiến cho những đơn vị đã đầu tư biết bao sức người và sức của để đào tạo cảm thấy rất thiệt thòi, vì vậy, sau này khi tuyển nhân viên không muốn tuyển sinh viên mới ra trường, hoặc là không muốn bỏ quá nhiều tâm sức để đào tạo, như vậy, đã hình thành vòng tuần hoàn ác tính.

　 B： Sảnh Hoa cũng từng phỏng vấn người phụ trách của một công ty trang trí nội thất, chị ấy nói thẳng rằng: "Sinh viên vừa ra trường không biết làm gì cả, cái gọi là bằng cấp chỉ là tờ giấy thôi". Năm ngoái, công ty của chị đã tuyển 2 sinh viên tốt nghiệp tại trường đại học nổi tiếng, làm việc rất chăm chỉ, nhưng lại thiếu thực tiễn và kinh nghiệm, tuy có tri thức chuyên ngành, nhưng nếu đi làm vẫn phải học lại từ đầu, điều này khiến chị ấy rất đau đầu. Anh Thanh Long có nhận xét gì về vấn đề này?

　　C: Điều tra cho thấy, đơn vị tuyển dụng rất coi trọng năng lực giải quyết vấn đề của sinh viên, nhưng mức độ hài lòng của họ chưa đạt tới mức độ lý tưởng. Chủ yếu biểu hiện ở việc: Một là, phần lớn sinh viên chưa thể vận dụng kiến thức lý luận vào thực tiễn. Hai là, kỹ năng cơ bản yếu, kỹ năng viết, khả năng ngôn ngữ không khá, khó có thể đảm nhiệm trọng trách.

Tương tự còn có vấn đề năng lực sáng tạo của sinh viên. Đơn vị tuyển dụng rất coi trọng năng lực sáng tạo năng lực sáng tạo của sinh viên, nhưng mức độ hài lòng của họ về mặt này còn rất thấp. Năng lực sáng tạo của sinh viên tại trường chủ yếu tồn tại một số thiếu sót: Một là có ý thức sáng tạo, nhưng không khéo tận dụng và tạo ra điều kiện; hai là tư duy nhanh nhẹn, nhưng thiếu mô hình tư duy sáng tạo; ba là có nguồn cảm hứng sáng tạo, nhưng thiếu kỹ năng sáng tạo cần thiết; bốn là có hứng thú và nhiệt tình sáng tạo, nhưng thiếu nghị lực.

A：Vấn đề lớn nhất khi tìm việc làm của sinh viên mới tốt nghiệp là cách đào tạo của nhà trường không ăn khớp với nhu cầu của xã hội. Năng lực giải quyết vấn đề và khả năng sáng tạo trong công tác thực tế cũng là điều mà các sinh viên vừa ra trường phải đau đầu và cảm thấy không thích hợp làm việc lâu dài. Sau đây, chúng ta tạm nghỉ đôi phút cùng thưởng thức bài hát: Gửi thời thanh xuân, một bài hát chủ đề trong bộ phim cùng tên "Gửi thời thanh xuân" do Triệu Vi, nữ diễn viên điện ảnh nổi tiếng TQ, được các bạn VN rất ưa thích đạo diễn, sau đó chúng ta sẽ tiếp tục thảo luận.

************

A：Mời quý vị và các bạn tiếp tục đến với tiết mục "Lăng kính cuộc sống" thảo luận vấn đề sinh viên mới ra trường thường xuyên nhảy việc có lợi hay không? Trong một cuộc điều tra đối với các sinh viên về vấn đề những tồn tại trong công tác giảng dạy ở các trường đại học, có 28.04% số người được hỏi cho rằng đây là mô hình đào tạo nhân tài, 24,01% cho rằng đây là cách giảng dạy thực tiễn của nhà trường, 20,42% cho rằng đây là cách sắp xếp giảng dạy chuyên ngành và giáo trình. Trong khi trả lời về cách giảng dạy để có thể nâng cao năng lực sáng tạo của sinh viên, có 29,5% sinh viên còn chưa tốt nghiệp lựa chọn phải kết hợp giữa lý luận với thực tế thì mới nâng cao được năng lực thực tiễn. Vậy anh TL cho rằng điều này đã cho chúng ta thấy được điều gì ?

C: Điều này chứng tỏ sinh viên rất coi trọng vai trò của thực tiễn về mặt bồi dưỡng sâu sắc lý luận và năng lực sáng tạo; đồng thời họ yêu cầu nhà trường cải tiến và nâng cao năng lực thực tiễn của học sinh trong các chương trình giảng dạy và phương pháp giảng dạy, tiếp tục tạo điều kiện cho việc bồi dưỡng năng lực sáng tạo của sinh viên.

　 B：Hai anh chị nói đều rất có lý, nhưng một mặt sinh viên ra trường khó tìm việc làm, mặt khác, các doanh nghiệp lại rất cần nhân tài. Nên hai bên đều phải suy nghĩ kỹ, xem xét từ đại cục xã hội, cùng cố gắng giải quyết tình hình khó xử hiện nay. Anh Thanh Long có sáng kiến hay không nhỉ?

C: Ví dụ sinh viên cần thiết thực, làm tốt từ cơ sở, từng bước thực hiện giấc mơ của mình, chứ không thể đứng núi này trông núi nọ. Nhất là phải nâng cao sự trung thành với doanh nghiệp, tu dưỡng đạo đức nghề nghiệp tốt. Còn doanh nghiệp thì cần có tầm nhìn xa thông qua nâng cao đãi ngộ, tăng cường an sinh xã hội v.v, để đào tạo và giữ được nhân tài. Đây cũng là biện pháp hữu hiệu thúc đẩy hai bên doanh nghiệp và sinh viên tốt nghiệp nâng cao sự tin cậy, hình thành vòng tuần hoàn tốt đẹp.

Xét từ góc độ nào đó, thì sinh viên là 'sản phẩm' do trường học sản xuất, 'sản phẩm' có bán chạy hay không, trên mức độ rất lớn quyết định bởi chất lượng sản phẩm tốt hay xấu. Qua đó cho thấy trường Đại học đóng vai trò then chốt trong quá trình việc làm của sinh viên. Hiện nay rất nhiều sinh viên có nhu cầu mạnh mẽ đối với chương trình giảng dạy về quy trình hoạch định nghề nghiệp, thế nhưng phần lớn các trường Đại học lại không có chương trình giảng dạy về mặt này, hoặc là nói cho đến khi sắp tốt nghiệp, trường học mới giới thiệu sơ qua sự chỉ đạo về mặt quy trình hoạch đị́nh nghề nghiệp.

Ｂ：So với sự thờ ơ của các sinh viên vừa ra trường, các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ lại rất "khát" nhân tài. "Báo cáo điều tra về nguyện vọng tuyển lao động của doanh nghiệp quý hai năm 2013" cho thấy, trong tháng 4 năm nay, mạng Trung Quốc đã công bố hơn 2,66 triệu công ăn việc làm, tăng gần 174 nghìn việc làm so với tháng 3, tăng 19% so với cùng kỳ. Về nhu cầu tuyển nhân viên của các doanh nghiệp, các doanh nghiệp tư nhân là xuất sắc nhất, nhu cầu tăng 29,8% so với cùng kỳ. Trong khi đó, đãi ngộ tiền lương mà các công ty nhỏ và siêu nhỏ trả cho các sinh viên vừa ra trường thường tương đương các công ty lớn. Thực ra các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ đều có đặc điểm và ưu thế riêng của mình, vì vậy, nếu các bạn ngồi bên máy thu thanh chỉ làm trợ lý tại công ty lớn, thì chắc bạn có thể phát triển hơn nhiều tại một số công ty nhỏ và siêu nhỏ, có thể phát triển về nhiều mặt như sản xuất, kinh doanh,v.v.

A：Qua buổi thảo luận hôm nay, chúng ta có thể thấy được, một mặt, tình hình khó tìm việc làm đã khiến rất nhiều sinh viên vừa tốt nghiệp hoang mang khi phải không ngừng đi tìm việc làm, mong muốn tìm được một việc làm lâu dài, hầu như nhiều sinh viên đều tồn tại cách suy nghĩ vất vả một lần nhưng được ổn định lâu dài; Mặt khác, hiện nay có nhiều sinh viên điều kiện gia đình khá giả, sức ép phải dựa vào đi làm để kiếm tiền sinh sống không lớn, dẫn đến mong muốn tìm việc làm của những sinh viên không cao, các phụ huynh cũng chỉ mong tìm cho con một công việc ổn định, một đơn vị có thể diện "Ổn định lâu dài, đừng có nay đây mai đó là được rồi". Trên một mức độ nào đó, cách suy nghĩ này đã khiến cho các đơn vị sự nghiệp, các doanh nghiệp lớn của nhà nước trở thành niềm mơ ước của nhiều sinh viên trên thị thường việc làm, ngược lại các doanh nghiệp vừa và nhỏ lại không có sinh viên hỏi đến. Còn đối với Chính phủ và doanh nghiệp mà nói, cũng cần phải thiết lập một loạt chính sách và chế độ để khuyến khích sinh viên đến những thành phố vừa và nhỏ, đến cơ sở, đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ làm việc. Trong khi đó, các cơ quan hữu quan trong xã hội cũng phải thực sự quan tâm sự phát triển cũng như lắng nghe ý kiến, tìm hiểu cách suy nghĩ, hướng dẫn và khích lệ các sinh viên mới tốt nghiệp hướng đến một tương lai tươi đẹp hơn. 　

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>