Ăn chay là mô hình ẩm thức tốt hơn chăng？

Các bạn thân mến, ăn chay là một văn hoá ẩm thực, được một số tôn giáo và đoàn thể văn hoá áp dụng đã lâu trong phạm vi thế giới. Những năm gần đây, ăn chay dần dần trở thành mô hình sống thời thượng lành mạnh, bảo vệ môi trường, thịnh hành trong công chúng Trung Quốc và các nơi thế giới. Mới đây, Sở Nghiên cứu Ăn chay chuyên nghiệp đầu tiên Trung Quốc đã chính thức treo biển thành lập tại Học viện Thương mại Vũ Hán, dốc sức cho việc nghiên cứu phát triển sản phẩm ăn chay và mở rộng văn hoá ăn chay. Tin cho biết, Đài Loan Trung Quốc có 30-40% dân số ăn chay, nước Anh có 1/6 dân số an chay, nước Mỹ cũng có 1/10 dân số ăn chay. Ăn chay là mô hình ẩm thực tốt hơn chăng? Bạn có phải người ăn chay không? Bạn có cho rằng ăn chay lành mạnh hơn, bảo vệ môi trường hơn không? Xét cho cùng mô hình ẩm thực như thế nào mới là tốt nhất?

A: Thưa quý vị và các bạn, LQ hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Lăng kính cuộc sống" trên sóng CRI.

B: Xin chào quý vị và các bạn, tôi là Sảnh Hoa, người dẫn chương trình Lăng kính cuộc sống của Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc. Trong chương trình hôm nay, chúng tôi đã mời anh Thanh Long cùng tham gia chương trình, xin chào anh Thanh Long.

C: Vâng, xin chào các bạn nghe Đài, chào chị Sảnh Hoa, chào chị Lệ Quyên.

A: Nội dung thảo luận hôm nay liên quan đến vấn đề ăn, mặc, ở và đi lại hàng ngày của chúng ta, "Dân dĩ thực vi thiên" nghĩa là người dân coi ăn uống là quan trọng nhất, bữa ăn rất quan trọng đối với chúng ta, vì vậy, nội dung mà chúng ta thảo luận hôm nay có liên quan đến bữa ăn. Xin hỏi anh TL và SH thường thích ăn món gì ?

B: Là người Quảng Châu, nên Sảnh Hoa rất thích nói về đề tài ăn uống, Trung Quốc có câu "Ăn ở Quảng Châu", mà Quảng Châu có rất nhiều món ăn đặc sắc, nhưng Sảnh Hoa thích nhất là món điểm tâm.

C: Vâng, các món ăn Quảng Châu quả thực danh bất hư truyền, thịt ngỗng quay, thịt gà luộc v.v đều là những món ăn tôi thích nhất. Nhưng bây giờ trời nóng nực, tôi cũng thích ăn chay.

A: LQ cũng đồng ý với quan điểm này của SH, thực ra thì mọi người trong xã hội hiện đại ngày càng theo đuổi chất lượng của cuộc sống, nên sức khỏe là quan trọng nhất, trong tiết mục này hôm nay chúng ta cùng trao đổi vấn đề ăn chay. Trước đây, cuộc sống còn khó khăn, mọi người khó mà được ăn một bữa thịt, vì vậy, thường cảm thấy thịt mới là thức ăn thơm ngon.

B: Nhưng các bạn chắc còn chưa biết, để đáp ứng nhu cầu khổng lồ về các sản phẩm thịt gia cầm của thị trường, một số thương gia đã tìm cách tăng nhanh tốc độ sinh trưởng, tăng độ béo và cải thiện màu sắc của gia cầm, nhằm kiếm lợi nhuận kếch xù, còn đối với động vật lấy thịt, bao gồm cả các loại thuỷ sản nuôi, thì luôn bị cho ăn hoặc tiêm chất kích thích, thuốc kháng sinh, thuốc khai vị, thuốc an thần cũng như một số thức ăn gia súc hỗn hợp. Phần lớn hoá chất và dược phẩm này sẽ gây ung thư hoặc gây rối loạn nội tiết và chức năng của hệ thống miễn dịch trong cơ thể. Anh đã nghe qua bao giờ chưa?

　　C: Vâng, đúng vậy, những người nuôi thuỷ sản từng cho biết: "Từ cá giống đến lúc cá bán ra chợ, ít nhất phải dùng 10 loại thuốc, ví dụ như Chloromycetin, Oxytetracycline, Ethanol (Ê-ta-nôn), Furazolidone (Furoxone), Norfloxacin (Nofloxaxin), Enrofloxaxin (Enrofloxaxin), Moroxydine (Môrôxiđin), Doxycyline (Đô-xi-xi-lin), Diethylstilbestrol (Hoóc-môn nữ) v.v." Khi bạn ăn các loại thuỷ sản đó, các chất hoá học trong cơ thể thuỷ sản cũng được bạn ăn vào.

Ngoài ra, trong quá trình bị giết mổ, khi động vật giãy chết, trong cơ thể sẽ tiết ra nhiều độc tố, tàn lưu lại trong thi thể. Một nhà hoá học nổi tiếng Pháp nghiên cứu phát hiện, trong thịt các loại gia súc gia cầm thường có một loại "độc tố thi thể"; khi gia súc gia cầm chịu đau khổ thì loại độc tố này trong chốc lát lan ra khắp toàn thân. Khi loài người ăn thịt sẽ hứng chịu những độc tố này. Ngoài ra theo Bách khoa toàn thư nước Anh ghi chép: Trong máu và tổ chức cơ thể động vật có chứa các loại độc tố, bao gồm A-xít U-ríc cùng các chất thải có độc khác trong cơ thể.

A: Vì vậy, rất nhiều bạn lựa chọn ăn chay là mong có thể tránh được các loại hóa chất và độc tố trong cơ thể của động vật.

B: Sảnh Hoa không hoàn toàn đồng ý với ý kiến này, bởi vì ăn chay cũng chưa chắc đã an toàn, "chất độc trong cơ thể" là những sản vật tất yếu trong hệ thống chuỗi sinh vật. Đồ ăn chay chưa chắc đã là thực phẩm an toàn, thực phẩm rác của đồ ăn vẫn là thực phẩm rác, trong đồ ăn chay cũng có hoá chất có hại cho sức khỏe. Thí dụ như nước sô-đa cũng thuộc đồ ăn chay, nhưng chúng ta không hề cho rằng uống nước sô-đa có lợi cho sức khỏe. Không ăn đồ ăn nhanh và thực phẩm rác còn quan trọng hơn cả không ăn thịt. Chúng ta phải chú ý vấn đề ăn toàn vệ sinh thực phẩm, điều này còn quan trọng hơn cả việc ăn chay. Anh có nhận xét gì về vấn đề này?

　 C: Vâng, chị nói rất có lý, ngoài ra, độc tố nằm trong cơ thể độc vật trước khi chết, thực ra là sản vật tất yếu trong hệ thống chuỗi sinh học. Nhìn chung trong chuỗi thức ăn giới động vật không có động vật ăn thịt bị chết vì ngộ độc, trong cuộc sống con người những loại thịt này qua rửa sạch và chế biến ở nhiệt độ cao, chất có hại sẽ bị loại trừ gần hết, hơn nữa chức năng gan của con người đã tiến hoá tới chức năng giải độc lớn mạnh.

Trong xã hội hiện đại hầu như bất cứ loại thực vật bình thường nào cũng hoặc ít hoặc nhiều mang theo chất độc hại và dư lượng chất hoá học, nhưng chúng ta không vì thế mà không ăn bất cứ loại thức ăn thực vật nào; cũng vậy chất có hại trong cơ thể gia súc, gia cầm trong chuỗi thức ăn có thể sẽ nhiều hơn, chúng ta có thể lựa chọn ít ăn thịt chứ không phải tuyệt đối không ăn thịt.

　　A: Vậy thì LQ xin hỏi Có phải ăn chay tốt cho sức khỏe hay không? Trước hết chúng ta hãy tham khảo quan điểm của những người ủng hộ việc ăn chay, con người chúng ta sau khi ăn thịt, phải mất 4-5 ngày mới bài tiết hết được ra khỏi cơ thể, những thức ăn này dừng lại ở đường ruột trong thời gian quá lâu sẽ sản sinh ra độc tố, tăng thêm gánh nặng cho gan; Ngoài ra, trong thịt có hàm lượng Axit uric và Urê cao sẽ phá hoại chức năng của thận; Trong khi đó, những thức ăn bằng thịt thiếu chất xơ, dễ gây táo bón, một khối lượng lớn chất mỡ và Cô-lét-xtê-rôn hòa vào trong máu, rồi bám vào vành động mạch, dễ gây bệnh tim mạch. Anh TL nhìn nhận như thế nào đối với quan điểm này ?

C: Ăn chay, tức là chế độ ăn uống chỉ gồm những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, có thể giảm Cholesterol (Cô-lét-tê-dôn) và lượng hấp thu a-xít béo bão hoà, phòng ngừa Cholesterol tiến vào máu, giảm bớt xảy ra bệnh béo phì, bệnh cao Cholesterol trong máu và bệnh động mạch vành, duy trì sự cân bằng a-xít ba-dơ trong cơ thể người. Ngoài ra, vi-ta-min phong phú trong ăn chay, có thể điều tiết chức năng chuyển hoá, tăng cường dinh dưỡng da.

B: Vâng, anh nói rất có lý, nhưng chuyên gia dinh dưỡng học thường nói: chúng ta ăn thịt và ăn chay một cách hợp lý sẽ càng có lợi cho sức khỏe, lát nữa chúng ta quay trở về chương trình và xem cách nói này có lý hay không. Vâng, chúng ta hãy tạm nghỉ đôi phút, cùng thưởng thức bài hát "Việc đơn giản" do Lý Đại Mạc, ca sỹ mới nổi trong cuộc thi "Giọng hát hay Trung Quốc" diễn ra năm ngoái trình bày. Xin hẹn gặp lại quý vị và các bạn vào vài phút sau nhé.

（歌曲出）

A: Mời quý vị và các bạn tiếp tục đến với tiết mục "Lăng kính cuộc sống", cùng thảo luận vấn đề: Có phải ăn chay tốt cho sức khỏe hay không ? Ở trên chúng ta đã thảo luận việc cân bằng dinh dưỡng có lợi đối với sức khỏe hơn, vậy thì, đã có lợi như thế nào đối với sức khỏe ? chúng ta cùng xem một nghiên cứu mới nhất, nếu như ăn chay trong thời gian dài là không có lợi cho sức khỏe. Bởi vì thức ăn quá đơn điệu, nên chức năng của hệ thống men có tác dụng tiêu hóa thức ăn trong cơ thể của những người ăn chay dần dần bị phá hoại, rốt cuộc dẫn đến rối loạn trao đổi chất, rồi gây bệnh. Vậy anh TL có quan điểm như thế nào đối với việc này ?

　　C: Vâng, đúng vậy. Ăn chay trong thời gian dài dễ khiến cơ thể con người thiếu nguyên tố vi lượng và vi-ta-min B12. Các nguyên tố cần thiết của cơ thể người như kẽm, can-xi, sắt v.v chủ yếu đến từ ăn mặn. Trong ăn chay hàm lượng kẽm, can-xi, sắt ít, nhưng lại có khá nhiều a-xít phytic và a-xít ô-xa-lích, ngược lại sẽ cản trở việc hấp thu nguyên tố kẽm, can-xi, sắt. Vitamin B12 hầu như hoàn toàn không có trong thực phẩm thực vật, nó rất cần cho quá trình tạo máu và hệ thống thần kinh. Vitamin B12 hầu như chỉ tồn tại trong thực phẩm động vật, vitamin B12 được cung cấp qua thực phẩm tảo xoắn, thực vật biển, thực phẩm từ đậu tương là thiếu hoạt tính, chứ không có hoạt tính.

A-xít A-mi-nô cần thiết cho cơ thể con người có 8 loại không thể tự mình chế tạo ra, cần phải hấp thu từ bên ngoài. Các loại thịt là Prô-tê-in hoàn toàn, nó có 8 loại A-xít A-mi-nô này, còn thực vật là Prô-tê-in không hoàn toàn, chỉ có một hoặc vài loại trong đó. Cộng thêm ăn chay nhiệt lượng khá thấp, ăn chay lâu dài chất Prô-tê-in và Li-pít sẽ thiếu nghiêm trọng, dễ dẫn tới suy dinh dưỡng. Đại học Y khoa An Huy khám sức khoẻ cho hơn 90 sư sãi ở một số chùa chiền Cửu Hoa Sơn cho thấy, đa số người bị suy dinh dưỡng ở mức độ khác nhau.

　　A: Vì vậy, chuyên gia kiến nghị, chỉ trong tình hình đặc biệt, thì mới có thể tạm ăn thức ăn chay, bữa ăn có đủ dinh dưỡng mới là cách ăn uống có lợi cho sức khỏe nhất. Cũng có một số cư dân mạng cho rằng, để cải thiện môi trường của trái đất, mọi người nên ăn chay, họ cho rằng, ăn chay là vũ khí sắc bén nhất để loài người ngăn chặn khí hậu ngày một xấu đi.

　　B: Vâng, chuyên gia cho rằng, loài người dùng 50 cân đậu tương để nuôi lợn, thì có thể thu về 12 cân thịt lợn, nếu nuôi bò thì sẽ thu về 10 cân thịt bò; để ăn thịt, chúng ta đã lãng phí khoảng 90％thực phẩm, còn phải sử dụng đất đai gấp 10 lần để nuôi trồng, để có đủ đất canh tác, loài người đã khai thác thảo nguyên, rừng nguyên sinh, mà không quan tâm đến sự cân bằng sinh thái của thế giới tự nhiên. Anh có nhân xét gì về vấn đề này?

　　C: Trong báo cáo "Ám ảnh to lớn của ngành chăn nuôi: Vấn đề môi trường và lựa chọn" công bố năm 2006, Tổ chức Lương thực, Nông nghiệp Liên Hợp Quốc nêu ra: "Ngành chăn nuôi có ảnh hưởng quan trọng đến tất cả các nhân tố môi trường, bao gồm không khí, nguồn nước, thổ nhưỡng, biến đổi khí hậu và tính đa dạng sinh học, những ảnh hưởng này có một số là trực tiếp, có một số là gián tiếp."

Theo thống kê, lượng phát thải khí Các-bon Đi-ô-xít từ ngành chăn nuôi trên thế giới mỗi năm là 4,5 đến 6,5 tỉ tấn. Gia súc gia cầm không chỉ sản sinh khí thải gây hiệu ứng nhà kính, hơn nữa chăn nuôi gia súc gia cầm còn tranh đất với rừng, khiến diện tích rừng giảm xuống, từ đó làm trầm trọng thêm xu thế khí hậu nóng lên. Ngoài ra, ngành chăn nuôi còn tiêu hao lương thực có thể giải quyết vấn đề đói nghèo của loài người, có tính toán cho rằng, cứ sản xuất một kg thịt thì phải mất 10 kg Prô-tê-in thực vật., toàn cầu có 30% ngũ cốc dùng để chăn nuôi gia súc gia cầm.

　　B: Tóm lại, ăn chay là biện pháp tốt nhất để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu của loài người, đồng thời còn có thể tiết kiệm càng nhiều lương thực để giải quyết vấn đề an ninh lương thực. Nhưng theo Sảnh Hoa, ăn chay không phải là biện pháp căn bản để giải quyết vấn đề bảo vệ môi trường. Chị Lệ Quyên có đồng ý không ạ?

　　A: Ăn các loại thịt nhất định là dễ no bụng hơn là chỉ ăn các thức ăn chay, hơn nữa ăn cùng một trọng lượng như nhau, thì lượng Calo trong thịt sẽ cao hơn, có nghĩa là để hấp thu một lượng Calo và chất Prô-tít như nhau, thì những người ăn chay phải ăn nhiều lương thực, hơn nữa phải kết hợp nhiều loại mới có thể hấp thu được đủ dinh dưỡng và năng lượng, chứ không phải như những người ăn chay đề xướng là ít hấp thụ 10% lượng thịt là có thể tiết kiệm được 12 triệu tấn lương thực.

C: Vâng, ngoài ra, không thể đổ tội cho ngành chăn nuôi là nguyên nhân khiến môi trường thế giới xấu đi. Xét từ cấp độ sâu sắc hơn, giới hạn lý trí con người, nhận thức có hạn đối với quy luật tự nhiên và xã hội, cũng như lạm dụng công nghệ khoa học, sinh hoá v.v trong khi khoa học kỹ thuật phát triển còn chưa phát triển v.v đều là nguyên nhân khiến môi trường trái đất xấu đi. Giải quyết vấn đề môi trường cũng như sản sinh ra vấn đề môi trường, là một quá trình lâu dài và phức tạp. Cần điều tiết bằng các biện pháp về nhiều mặt như chính trị, kinh tế, pháp luật v.v.

A: Nói tóm lại, bản thân việc có nên ăn chay hay không ? không có gì là sai, là thói quen trong ăn uống, và với nhiều nguyên nhân, ai nấy đều có thể tự lựa chọn cách ăn uống của mình. Chỉ xuất phát từ góc độ sức khỏe, thì học giả dinh dưỡng cho rằng: Trong xã hội hiện đại, vật chất cực kỳ phát triển, mọi người ăn nhiều thịt hơn, ăn thịt cá và rau không cân bằng, phá vỡ kết cấu ăn uống có lợi cho sức khỏe, ảnh hưởng đến việc hấp thụ dinh dưỡng, mới sản sinh hàng loạt căn bệnh liên quan. Nên kết hợp một cách hợp lý giữa tỷ lệ những thức ăn chế biến từ động thực vật, thì mới có thể đáp ứng được nhu cầu sinh trưởng và hoạt động của cơ thể.

B: Vâng. Một kết cấu ăn uống hợp lý là cần phải chú ý cân bằng tỷ lệ giữa đồ ăn thịt và đồ ăn chay, không phải là ăn chay hoàn toàn, mà là chú ý giảm ăn các loại thịt. Chuyên gia kiến nghị, xét từ góc độ dinh dưỡng học, tỷ lệ hợp lý nhất giữa đồ ăn thịt và đồ ăn chay của loài người là 2:6, tức 20% thịt và 60% chay, và ăn no đến khoảng 80% là vừa. Mong quý vị và các bạn ngồi bên máy thu thanh chú ý chế độ ăn uống của mình, sao cho hợp lý và khoa học, một cơ thể khỏe mạnh mới là điều hạnh phúc nhất！