Quan hệ Trung Quốc-Mỹ

Trung Quốc và Mỹ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao cấp đại sứ từ ngày 1/1/1979. Sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao, hai nước Trung-Mỹ đã triển khai giao lưu và hợp tác trong mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, giáo dục, văn hóa, khoa học công nghệ và quân sự. Mặc dù giữa hai nước thỉnh thoảng vẫn có cọ xát, có bất đồng nhưng hợp tác vì lợi ích chung luôn là dòng chảy chính trong quan hệ hai nước. Hợp tác kinh tế-thương mại là hòn đá tảng trong quan hệ Trung-Mỹ.

Tháng 2/1972, Tổng thống Mỹ Ních-xơn tới thăm Trung Quốc, hai nước Trung-Mỹ đã ra "Thông cáo chung Trung-Mỹ", cũng tức là "Thông cáo Thượng Hải". Trong thông cáo, Mỹ tuyên bố lập trường "Chỉ có một nước Trung Quốc, Đài Loan là một bộ phận của Trung Quốc", đánh dấu tính trạng ngăn cách hơn 20 năm giữa hai nước đã chấm dứt.

Ngày 16/12/1978, hai nước Trung Quốc-Mỹ ra "Thông cáo thiết lập quan hệ ngoại giao". Ngày 1/1/1979, sau nửa năm đàm phán, Mỹ đã chấp thuận 3 nguyên tắc "cắt đứt quan hệ ngoại giao, rút quân và phế bỏ mọi thoả thuận" với Đài Loan, công nhận chỉ có một Trung Quốc, Đài Loan là một bộ phận của Trung Quốc, hai nước Trung-Mỹ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao cấp đại sứ.

Ngày 17/8/1982, Trung Quốc và Mỹ ra "Thông báo ngày 17/8", quy định Mỹ sẽ giảm dần và cuối cùng giải quyết việc bán vũ khí cho Đài Loan. Thông báo này cùng với "Thông cáo Thượng Hải" và "Thông cáo thiết lập quan hệ ngoại giao Trung-Mỹ" được gọi là ba thông cáo chung Trung-Mỹ, là nền tảng của quan hệ Trung-Mỹ.

Từ ngày 26/4 -1/5/1984, Tổng thống Mỹ Ri-gân thăm Trung Quốc, ông là vị Tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm Trung Quốc sau khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao.

Ngày 19/11/1993, Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân đã tiến hành cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Clin-tơn bên lề Diễn đàn cấp cao Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương diễn ra tại Xi-át-tơn.

Từ ngày 26/10 – 3/11/1997, Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân tiến hành chuyến thăm chính thức cấp nhà nước tới Mỹ.

Từ ngày 25/6 -3/7/1998, Tổng thống Mỹ Clin-tơn thăm chính thức Trung Quốc.

Từ ngày 6-14/4/1999, Thủ tướng Trung Quốc Chu Dung Cơ thăm Mỹ.

Tháng 10/2001, Tổng thống Mỹ Bu-xơ đến Thượng Hải, Trung Quốc tham dự Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương.

Từ ngày 21-22/2/2002, Tổng thống Mỹ Bu-xơ thăm và làm việc tại Trung Quốc.

Từ ngày 22 -25/10/2002, Chủ tịch Trung Quốc Giang Trậch Dân thăm Mỹ.

Tháng 12/2003, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo thăm chính thức Mỹ.

Tháng 9/2005, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đến Niu-oóc tham dự Hội nghị Thượng đỉnh kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Liên Hợp Quốc, đã tiến hành cuộc hội đàm với Tổng thống Mỹ Bu-xơ, hai bên đi sâu trao đổi quan điểm về quan hệ hai nước, các vấn đề quốc tế và khu vực quan trọng cùng quan tâm. Nguyên thủ hai nước cho biết sẽ tăng cường sự tin tưởng lẫn nhau, tăng cường hợp tác, cùng dốc sức cho phát triển quan hệ hợp tác mang tính xây dựng Trung-Mỹ, thúc đẩy hoà bình, ổn định và phát triển của thế giới.

Từ ngày 19 -21/11/2005, Tổng thống Mỹ Bu-xơ thăm chính thức Trung Quốc.

Tháng 4/2006, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào tiến hành chuyến thăm chính thức cấp nhà nước tới Mỹ. Hai bên đã ra "Tuyên bố chung Trung-Mỹ", nhấn mạnh hai nước dốc sức cho xây dựng quan hệ Trung-Mỹ tích cực, hợp tác và toàn diện trong thế kỷ 21, và sẽ áp dụng hành động thiết thực thúc đẩy vững chắc việc xây dựng quan hệ đối tác ứng phó với các thách thức chung.

Từ ngày 18 -21/1/2011, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào tiến hành chuyến thăm chính thức cấp nhà nước tới Mỹ, hai nước đã ra Tuyên bố chung về xây dựng quan hệ đối tác kinh tế toàn diện cùng có lợi giữa hai nước.

Tháng 2/2012, Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm chính thức Mỹ, hai nước đã ra "Tuyên bố chung thuyết trình về tăng cường quan hệ kinh tế Trung-Mỹ" trong khuôn khổ Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Trung-Mỹ.

Từ năm 2007 đến nay, Trung Quốc đã trở thành thị trường xuất khẩu tăng trưởng nhanh nhất của Mỹ, cũng là thị trường quan trọgn trong chương trình "tăng gấp đôi xuất khẩu" của Mỹ. Năm 2011, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và Mỹ đạt 446,7 tỷ USD, tăng 15,9% so với cùng kỳ, đạt mức cao kỷ lục. Vượt xa so với 2,5 tỷ USD trong thời kỳ đầu thiết lập quan hệ ngoại giao.

Về mặt đầu tư, Mỹ là một trong những nguồn đầu tư nước ngoài quan trọng của Trung Quốc, cũng là một trong những điểm đến đầu tư được lựa chọn trước tiên của các doanh nghiệp Trung Quốc. Tính đến thời điểm này, Mỹ đầu tư trực tiếp xấp xỉ 70 tỷ USD tại Trung Quốc, Trung Quốc đầu từ vào Mỹ xấp xỉ 10 tỷ USD.

Nửa đầu năm 2012, Mỹ đã vượt Liên minh châu Âu, trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc, hai nước Trung-Mỹ là đối tác thương mại lớn thứ hai của nhau.

Năm 2012, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Mỹ, xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc tăng 6,5% so với năm trước. Mỹ cũng đã trở thành nước nguồn du khách lớn thứ tư của Trung Quốc, và cũng là điểm đến du lịch lớn thứ tư của du khách Trung Quốc.