Góp ý giúp phá vỡ tình trạng bế tắc trong việc điều tiết thị trường nhà đất Trung Quốc

Nghe Online-I             Nghe Online-II

"Mong sao có được ngàn vạn gian nhà lớn, Để giúp cho các hàn sĩ trong thiên hạ đều được vui vẻ", trong "Bài thơ Nhà tranh bị gió thu phá của mình", nhà thơ Đỗ Phủ đời nhà Đường đã dùng một câu thơ đúc kết ước mơ từ xưa đến nay của người Trung Quốc "mong sao ai nấy đều có nhà ở", năm 2013, một cư dân mạng ca thán trong bài thơ hài: "Thẩm Viên Xuân-nhà" rằng, "Qua hết rồi, những giá nhà đắt đỏ, phải xem thời nay". Đứng trước những giá nhà không ngừng leo thang trong các thành phố Trung Quốc những năm gần đây, mọi người đều phải thốt lên: "việc điều tiết thị trường nhà đất Trung Quốc khi nào mới có thể giúp cho các hàn sĩ trong thiên hạ đều có nhà ở"?

Nói đến thiên hạ, ở Trung Quốc có "hai kỳ họp", một cơ chế "tập trung trí tuệ khắp người thiên hạ thảo luận công việc thiên hạ" hàng năm, Báo cáo công tác chính phủ mà Thủ tướng Quốc vụ viện đọc trong hai kỳ họp cũng tập trung quan tâm tới "kế dân sinh" của bà con.

Ngày 5/3, khi đọc Báo cáo công tác chính phủ lần cuối của chính phủ khóa 11 tại "hai kỳ họp" Trung Quốc năm 2013, Thủ tướng đã trình bày yêu cầu tổng thể và chính sách kinh tế vĩ mô trong việc điều tiết thị trường nhà đất năm nay.

"Tăng cường điều tiết thị trường nhà đất và xây dựng công trình an cư mang tính đảm bảo. Kiên quyết kiềm chế nhu cầu đầu cơ, đầu tư, nhanh chóng hoàn thiện cơ chế trách nhiệm công tác ổn định giá nhà và hệ thống chính sách điều tiết thị trường nhà đất, kiện toàn cơ chế hiệu quả lâu dài phát triển ổn định lành mạnh thị trường nhà đất. Tiếp tục làm tốt công tác xây dựng và quản lý công trình an cư mang tính đảm bảo, để bà con ở nhà yên tâm, nhà hài lòng".

Trên thực tế, trước bốn ngày Thủ tướng đọc Báo cáo công tác chính phủ, chính sách cụ thể điều tiết nhà đất đã được ban hành. Ngày 1/3, trước thềm "hai kỳ họp", Văn phòng Quốc vụ viện đã ban hành "Thông tư về tiếp tục làm tốt công tác điều tiết thị trường nhà đất", đây lại là một biện pháp nữa nhằm tăng cường điều tiết đối với thị trường nhà đất của Quốc vụ viện sau 8 ngày ban hành "5 biện pháp mới nhằm tăng cường điều tiết thị trường nhà đất" vào ngày 20/2. Cũng đã tiếp thêm lửa cho giá nhà, câu chuyện nóng trong "hai kỳ họp" kéo dài nhiều năm. "Những quy tắc cụ thể" đã đưa ra biện pháp cụ thể về kiềm chế mua nhà mang tính đầu cơ, đầu tư và hoàn thiện cơ chế trách nhiệm công tác ổn định giá nhà, phù hợp với Báo cáo công tác chính phủ, đã định hướng cho xu thế chính sách điều tiết nghiêm ngặt của thị trường nhà đất năm nay.

Đối với chính sách điều tiết nhà đất mới ban hành, Ủy viên Chính Hiệp, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn nhà đất Kim Khoa Hoàng Hồng Vân cho biết:

"Tôi thấy việc ban hành 5 biện pháp mới điều tiết thị trường nhà đất rất là kịp thời, việc ban hành nhằm mục đích khuyến khích tự mua nhà ở, kiềm chế bong bóng nhà đất và mua nhà mang tính đầu cơ, chủ yếu là nhằm vào các thành phố giá nhà tăng quá nhanh. Về vấn đề mua bán nhà cũ phải nộp 20% thuế thu nhập cá nhân mà mọi người bàn luận xôn xao, để không phương hại mua nhà mang tính cải thiện, tôi đề nghị nên đưa ra chính sách đồng bộ và cơ chế liên quan hoàn thiện để phân biệt đối xử."

Nhìn lại giá nhà "tăng vọt" từ nửa cuối năm ngoái đến nay, không khó cảm nhận được sự lao tâm khổ tớ của chính phủ trong việc lần lượt đưa ra chính sách mới và những hướng dẫn thực hiện cụ thể về điều tiết thị trường nhà đất trước thềm "hai kỳ họp". Kể từ nửa cuối năm ngoái đến nay, tốc độ tăng trưởng của giá nhà đã vượt xa so với dự kiến của các nhân sĩ trong và ngoài ngành.

Theo số liệu thống kê, đầu tháng 2/2013, giá giao dịch trung bình của nhà thương phẩm Bắc Kinh đã tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái. Sau Tết Nguyên đán, trong 27 thành phố lớn mà Viện Nghiên cứu chỉ số Trung Quốc giám sát từ ngày 9-15/2, lượng giao dịch thị trường nhà đất của gần 80% thành phố tăng trưởng so với cùng kỳ, mức tăng trung bình vượt 500%. Chuyên gia trong ngành cho biết, bối cảnh lượng giao dịch tăng là vì dự đoán giá nhà tăng mạnh.

Ủy viên Chính Hiệp, Chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu đô thị và nhà đất thuộc Viện Khoa học Xã hội Thượng Hải Trương Hồng Minh đã khẳng định thời gian và ý nghĩa ban hành 5 biện pháp mới và những quy tắc thực thi cụ thể nhằm điều tiết thị trường nhà đất của Quốc vụ viện:

"Cho đến nửa cuối năm ngoái, nhất là đến mùa đông quý tư, thị trường nhà đất xuất hiện hiện tượng cái gọi là 'mùa đông ấm áp', có nghĩa là thị trường nhà đất bắt đầu xuất hiện một hiện tượng có xu thế nóng lên, không ổn định, do vậy chính phủ Trung ương ban hành 5 biện pháp mới, nhằm mục đích ngăn chặn thị trường nhà đất quá nóng có thể xuất hiện, ngăn chặn khả năng giá nhà tăng vọt, cho nên chúng tôi phải khẳng định đầy đủ đối với 5 biện pháp mới cũng như hàng chục nội dung của nó".

Trên thực tế, trước giá nhà không ngừng tăng, chính phủ Trung ương chưa bao giờ ngừng bước chân điều tiết đối với thị trường nhà đất, chỉ những chính sách điều tiết trong gần ba năm nay đã trải qua nhiều lần nâng cấp, gồm "11 biện pháp điều tiết thị trường nhà đất của Quốc vụ viện" ban hành tháng 1, "10 biện pháp" tháng 4, "chính sách mới ngày 29/9" tháng 9 năm 2010, "8 biện pháp mới" ban hành vào tháng 1 năm 2011, cũng như "5 biện pháp mới và quy tắc cụ thể" vừa ban hành mới đây. Tất cả những biện pháp điều tiết đều hướng tới một mục tiêu mong đợi chung, như phát biểu của Thủ tướng Ôn Gia Bảo khi trả lời câu hỏi của phóng viên trong và ngoài nước tại "hai kỳ họp" năm 2012:

"Giá nhà hợp lý phải là khiến giá nhà tương ứng với thu nhập của cư dân, giá nhà tương xứng với đầu vào và lợi nhuận hợp lý".

Thế nhưng, tuy mục tiêu điều tiết rõ ràng, chính sách không ngừng nâng cấp, nhưng giá nhà lại như rơi vào vòng xoáy quái lạ "càng điều tiết càng tăng", mua nhà khó đã trở thành câu chuyện mà mọi người bàn luận xôn xao trong nhiều năm liền. Năm 2010, có một câu chuyện về giá nhà tăng 500 nghìn nhân dân tệ chỉ trong chốc lát mua chiếc bánh rán của một chàng trai đã khiến "anh mua bánh rán" trở thành "thím Tường Lâm" trong chuyện ngắn "Lễ Cầu phúc" của Lỗ Tấn;

Năm 2012, Chủ tịch Hội đồng quản trị tập đoàn bất động sản Anh Liên Thâm Quyến Quách Kiến Ba cá cược với Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty trách nhiệm hữu hạn cổ phần nhà đất Hoa Viễn Nhậm Chí Cường, cam kết rằng nếu như cách nói của ông Nhậm giá nhà tăng vọt trong thời gian diễn ra "hai kỳ họp" năm nay thì ông sẽ chạy khỏa thân 10 cây số tại Bắc Kinh.

Dân chúng ca thán rằng: nếu giá nhà vẫn tiếp tục tăng thì những người không thể chịu nổi không phải là những người phải chạy khỏa thân mà là bà con nhân dân. Vậy, bà con nhân dân đã chứng kiến "hiện tượng quái lạ thị trường nhà đất" không ngừng xuất hiện trong nhiều năm qua thì có suy nghĩ như thế nào?

A: "Tôi mua nhà với gánh nợ chồng chất hay là chưa mua nhà vội để nhìn khoản tiền trong tay không ngừng mất giá?"

B: "Thu nhập lương hàng tháng của tôi vào khoảng 8000 Nhân dân tệ, cả năm nhịn đói không ăn uống gì cũng chỉ tiết kiệm được 100 nghìn nhân dân tệ, giá nhà Bắc Kinh đắt như vậy, nhà bé tý mà hai ba triệu nhân dân tệ, cho nên rất nhiều bạn trẻ hiện nay đều phải dựa vào bố mẹ, nhờ bố mẹ hai bên gia đình góp tiền trả góp đợt đầu mới có thể kết hôn, cho nên lần trước khi tôi trò chuyện với bạn bè cũng nói đến giá nhà đắt đỏ của thành phố lớn khiến giới trẻ hiện nay không còn dám ước mơ nữa".

C: "Phối hợp điều tiết chính phủ, mong chính phủ có thể sớm ngăn chặn giá nhà tăng quá nhanh".

Trước oán thán và lo ngại của bà con nhân dân, Ủy viên Chính Hiệp, Trưởng Tiểu ban nghiên cứu nhà đất Trung ương Hội Kiến quốc dân chủ Trung Quốc Tăng Phường cho rằng, căn bản là vì thiếu sự dự đoán ổn định đối với nhà ở và giá nhà:

"Tôi thấy vấn đề then chốt là ở chỗ, mọi người đều thiếu sự dự đoán ổn định. Chẳng hạn như ở Xin-ga-po, anh kết hôn xong là có thể xếp hàng mua nhà, hoặc người độc thân hơn 30 tuổi trở lên là anh cũng có thể xếp hàng, thường thì 2 đến 3 năm, hoặc 4 đến 5 năm, nó có thời gian quy định, anh chắc chắn chờ đến lượt, nếu chờ không được cũng vẫn bán nhà cho anh, như vậy dự kiến sẽ ổn định hơn. Do thiếu dự kiến ổn định, cho nên giá nhà Trung Quốc luôn luôn là điểm nóng xã hội hoặc trở thành ngòi lửa dẫn đến sự bất bình của dân. Do vậy, một khi giá nhà tăng quá nhanh, sức ép tâm lý của mọi người là rất lớn, có người mua nhà mang tâm trạng hoảng hốt, có người tập hợp tất cả tài lực của cả nhà hoặc cả hai bên gia đình, như vậy còn sẽ chiếm mất khoản tiền khác như tiền dưỡng lão, hoặc những khoản tiền kế hoạch dùng trong tương lai đều bị chiếm dụng hết".

Trong thời gian "hai kỳ họp" năm 2013, những cụm từ then chốt tra cứu xếp ba ngôi đầu trên bảng sắp cụm từ nóng nhất của kênh tài chính tiểu blog sina lần lượt là: thuế nhà ở, nhà cũ, Cục quản lý nhà. Tiếng nói của dân đã tiết lộ mối lo ngại tập thể, bảng sắp cụm từ tra cứu nóng nhất trên mạng tiết lộ mối quan tâm chung của dân, đều đã nói lên giá nhà không ngừng leo thang đã ảnh hưởng trầm trọng đến chất lượng cuộc sống của người dân, kiên trì điều tiết, thực hiện mục tiêu đưa giá nhà trở lại quỹ đạo hợp lý liên quan đến quốc kế dân sinh, kiên quyết không thể dao động.

Ngày 12/3, Kỳ họp thứ nhất Chính Hiệp Trung Quốc khoá 12 bế mạc, 2237 Ủy viên Chính Hiệp đã hiến mưu hiến kế xoay quanh những vấn đề quan trọng liên quan đến dân sinh, người dân quan tâm, đã trình 241 đề án liên quan đến tạo việc làm nhà ở, phân phối thu nhập...

Qua đi sâu quần chúng và điều tra nghiên cứu lâu dài, Ủy viên Chính Hiệp, Chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu đô thị và nhà đất Viện Khoa học xã hội Thượng Hải Trương Hồng Minh năm nay đã trình đề án nhằm cải tiến điều tiết thị trường nhà đất:

"Lần này tôi tham gia hội nghị chính hiệp, trình đề án "5 điểm cần cải tiến trong điều tiết thị trường nhà đất, đề cập đến 5 nội dung: Một là việc điều tiết thị trường nhà đất phải xác định mục đích là nhằm giải quyết nhu cầu thực tế đối với nhà ở của cư dân, chứ không phải là nhằm tăng trưởng kinh tế, cần phải từ chối thuyết tăng trưởng kinh tế là trên hết; hai là, đối với nhu cầu mua tự mua nhà ở, chính sách phải đổi ủng hộ trước đây thành khuyến khích; ba, đối với nhu cầu mua nhà cho thuê, nên đổi ngăn chặn thành cho phép; bốn, đối với nhu cầu mua nhà không nhằm mục đích để ở, tức mua nhà mình không ở, cũng không cho thuê, chỉ chờ khi nào giá nhà tăng thì bán, tức hành vi đầu cơ, chúng ta cần phải ngăn chặn, biện pháp ngăn chặn là đổi hạn chế mua nhà thành trừng phạt bằng thuế nặng. Năm, đưa giá nhà trở lại quỹ đạo hợp lý phải thiên về trở lại tương đối, không thiên về trở lại tuyệt đối."

Uỷ viên Chính Hiệp, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Tường Kỳ Thâm Quyến chủ yếu kinh doanh nhà đất Trần Hồng Thiên kiến nghị giải quyết vấn đề giá nhà bằng biện pháp thị trường.

"Tôi cho rằng cần phải giải quyết vấn đề giá nhà cao rốt cuộc vẫn phải giải quyết bằng biện pháp thị trường, chẳng hạn như tăng dây chuyền cung ứng, xây dựng hàng loạt nhà cho thuê giá rẻ..."

Ủy viên Chính Hiệp, Giáo sư Đại học Tài chính Thiên Tân Vương Ái Kiệm cho rằng cần phải tìm kiếm cơ chế ổn định giá nhà qua xây dựng cơ chế:

"Cần phải thực hiện giá nhà bình ổn, trước hết phải tăng cường xây dựng cơ chế, xây dựng cơ chế có thể thúc đẩy thị trường nhà đất phát triển lâu dài và lành mạnh, cần phải tìm kiếm cơ chế nội sinh thúc đẩy thị trường, hình thành ổn định. Trên thực tế, một vấn đề rất then chốt trong thị trường nhà đất là cung ứng nhà, chẳng hạn như chúng tôi gửi gắm nhiều hy vọng vào xây dựng nhà ở mang tính đảm bảo".

Vấn đề điều tiết thị trường nhà đất không nghi ngờ gì là một vấn đề phức tạp, chịu sự chế ước của nhiều nhân tố, biện pháp điều tiết cũng phải là "biện pháp tổng hợp", những đề nghị và đề án mà Đại biểu Quốc hội và Ủy viên Chính Hiệp đề xuất trong "hai kỳ họp" năm nay tuy không giống nhau, nhưng chắc chắn đã truyền đi trí tuệ, dinh dưỡng cho việc giải quyết vấn đề dân sinh này, đã tạo nền tảng và phương hướng cho việc ấn định chính sách tương lai.

Trước hiện trạng thị trường nhà đất Trung Quốc, Ủy viên Chính Hiệp, nhà kinh tế học Giả Khang nói thẳng thắn rằng, điều này liên quan chặt chẽ tới giai đoạn phát triển lịch sử mà Trung Quốc đang trải qua, trong khi đó mục tiêu điều tiết chính sách cũng nhằm giảm tối đa ảnh hưởng tiêu cực trong quá trình phát triển, đồng thời cung cấp nhà ở đảm bảo cho các tầng lớp thu nhập thấp, chính là "các hàn sĩ thiên hạ" trong thơ Đỗ Phủ:

"Nếu nhìn từ giai đoạn phát triển của Trung Quốc mà nói, trong quá trình phát triển lịch sử mỗ́i một năm phải nâng cao khoảng 1% trình độ đô thị hóa, giá nhà của những khu vực trung tâm chắc chắn có xu thế đi lên, xu thế đi lên này là điều mang tính quy luật trong quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa, nhưng việc chúng ta cần phải làm hiện nay là phải thông qua điều tiết chính sách, đặc biệt là xây dựng cơ chế khiến mức tăng này đừng quá cao, đừng xuất hiện nhiều bong bóng nhà đất trong quá trình phát triển. Việc kết hợp điều tiết và xây dựng cơ chế chính là cần phải ưu hóa quá trình này. Đặc biệt là vấn đề giá nhà thương phẩm mà mọi người đều quan tâm, thực ra cần nhìn nhận với một tầm nhìn rộng mở hơn, nếu chúng ta có thể thực hiện mục tiêu cung cấp khoảng 36 triệu căn hộ đảm bảo đúng thời hạn trong vòng vài năm, thì vấn đề đảm bảo nhà ở cho tầng lớp thu nhập thấp và thu nhập vừa phải sẽ được giải quyết bằng nhà ở đảm bảo trong phạm vi lớn, vậy thì giá nhà thương phẩm cao một chút, thấp một chút sẽ không còn là vấn đề nhạy cảm nữa".