Mua hàng hộ từ hải ngoại, rủi ro và cám dỗ mà bạn không biết

Nghe Online-I           Nghe Online-II

Các bạn thân mến, đồ mỹ phẩm cao cấp nhập khẩu lên giá, túi xách hàng hiệu nổi tiếng nước ngoài giá rẻ.. Mua hàng hộ từ hải ngoại quả thực mang lại "của hời" cho không ít người. Theo đà lượng nghiệp vụ tăng lên, dịch vụ mua hàng hộ từ hải ngoại đã từ một vài cửa hàng mạng cá nhân trước đây, phát triển thành nhiều trang web mua hàng hộ cỡ lớn. Và để nhấn mạnh hàng của mình là hàng thật, không ít trang web mua hàng hộ cũng đưa ra chiêu thức "Tiếp viên hàng không mua hàng hộ", "Hướng dẫn viên du lịch mua hàng hộ". Đứng trước "những người mua hàng hộ" ùn ùn đổ tới, chuyên gia luật nhắc nhở, không nên coi nhẹ rủi ro tiềm ẩn, thậm chí là "rủi ro kép" của việc mua hàng hộ qua trang web. Đối với những người tiêu dùng mua hàng hộ qua trang web, rủi ro xuất hiện ở các khâu như độ tin cậy của nhà bán hàng, chất lượng sản phẩm, khiếu nại đổi trả hàng v.v. Còn đối với "Người mua hàng hộ từ hải ngoại" và trang web mua hàng hộ, có thể cũng buộc phải đối mặt với rủi ro pháp luật tình nghi trốn lậu thuế. Các bạn nghe đài liệu đã có sự trải nghiệm của việc mua hàng hộ từ hải ngoại hay không? Hoan nghênh bạn gửi lưu ký với chúng tôi, địa chỉ e-mail của chúng tôi là: vie@cri.com.cn

LQ: Thưa quý vị và các bạn, LQ hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Lăng kính cuộc sống" trên sóng CRI

SH: Sảnh Hoa xin chào quý vị và các bạn, rất hân hạnh lại gặp quý vị và các bạn trong tiết mục hôm nay. Hôm nay, ngoài Lệ Quyên và Sảnh Hoa ra, chúng tôi vẫn còn mời anh Thanh Long cùng tham gia chương trình hôm nay. Xin chào anh Thanh Long.

TL: Vâng, xin chào chị Sảnh Hoa, chào chị Lệ Quyên, xin chào các bạn nghe Đài, rất vui mừng lại được gặp các bạn qua làn sóng điện hôm nay.

LQ: Các bạn thân mến, những năm gần đây, người dân Trung Quốc, mà nhất là các bạn trẻ thường xuyên mua bán trên mạng đang rất lưu hành một loại dịch vụ đó là mua hàng hộ qua mạng, sự phát triển của dịch vụ mới mẻ này hết sức nhanh chóng, thế nhưng đầu tháng 9 vừa qua, phán quyết của Tòa án Nhân dân trung cấp số 2 thành phố Bắc Kinh đối với hành vi mua hàng hộ lậu thuế đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của công chúng: Bị cáo họ Lý phạm tội buôn lậu hàng hóa thông thường, xử phạt 11 năm tù giam, đồng thời phạt 500 nghìn Nhân dân tệ.

SH: Vâng, ngày 3/9, Toà án Nhân dân trung cấp số 2 thành phố Bắc Kinh đã xét xử một vụ án trốn thuế, trong 3 người bị cáo có một người họ Lý, cô Lý từng là tiếp viên của một Hãng hàng không, sau khi nghỉ việc năm 2008 đến nay, cô đã mở một cửa hàng trên mạng mang tên "Cửa hàng tiếp viên". Lúc đầu, các loại Mỹ phẩm bán trên mạng của cô Lý đều nhập từ các cửa hàng đại lý khác trong nước, nhưng sau khi quen cô Chử, cô Lý đã kiếm được nhiều tiền hơn do mua hàng từ cửa hàng miễn thuế tại Hàn Quốc về bán ở trong nước.

LQ: Qua điều tra được biết, trong thời gian từ năm 2010 đến tháng 8 năm 2011, để tránh sự giám sát và quản lý của hải quan, với tư cách là hành khách, 3 bị cáo họ Lý, họ Chử và họ Thạch đã phân công phối hợp, cùng thực hiện hành vi mang hàng mỹ phẩm nhập cảnh qua cửa không cần khai báo hải quan, tổng số tiền trốn thuế lên tới 1 triệu 130 nghìn Nhân dân tệ, hành vi của 3 người này đã cấu thành tội buôn lậu hàng thông thường với số tiền trốn thuế khổng lồ, cần phải xét xử theo pháp luật. Theo phán quyết của phiên tòa sơ thẩm, ba bị cáo này ngoài lần lượt bị xử 11 năm, 7 năm và 5 năm tù giam ra, còn bị phạt tiền.

SH: Xem ra, kinh doanh một cửa hàng trên mạng, làm dịch vụ mua hàng hộ cũng cần phải kinh doanh theo pháp luật, vậy, cái gọi là kinh doanh theo pháp luật ở đây, chủ yếu liên quan đến khâu nhập hàng từ nước ngoài, thì chúng ta phải khai báo hải quan theo pháp luật. Nhưng sau khi phán quyết cuối cùng của vụ án này được đưa ra, đã trở thành tiêu điểm tranh luận của người dân trên mạng, với hình phạt 11 năm tù cho hành vi mua hộ hàng, phần lớn cư dân mạng đều cảm thấy rất sửng sốt, cho rằng mức hình phạt này quá nặng. Cũng có một số cư dân mạng cho rằng, mức thuế ở Trung Quốc cao như vậy, đương nhiên mua từ Hàn Quốc thì mới có lãi. Ngoài ra, tại sao vụ án này không phải là tội trốn thuế mà lại là tội buôn lậu nhỉ?

TL: Trước hết, tuy trong vụ án này bị cáo quả thực đã trốn thuế trên một triệu Nhân dân tệ, trốn thuế trong Luật Hình quả thực có một tội gọi là tội trốn thuế, nhưng trốn thuế ở đây chủ yếu là chỉ hành vi của chúng ta trong hoạt động kinh doanh ngày thường, hoặc là cá nhân công dân trốn thuế đáng ra phải nộp cho nhà nước, chứ không đề cập tới các yếu tố khác. Nhưng tính chất căn bản của tội buôn lậu thì lại khác, nó là một hành vi trốn tránh sự giám sát quản lý của Hải quan và không nộp thuế. Xét từ hành vi của bị cáo trong vụ án kể trên cho thấy, thực tế là bị cáo đã mua hàng miễn thuế ở hải ngoại mang về nước bán để kiếm lời, có yếu tố "mang hàng nhập cảnh trái phép", bản thân tính chất của bị cáo là buôn lậu, bởi vậy không thể xử theo tội trốn thuế bình thường, mà phải xử theo tội buôn lậu. Bởi vậy, tham khảo tình tiết của vụ án và các điều khoản hữu quan, kết án 11 năm cũng không phải nặng.

LQ: Mặc dù có nhiều quy định của Hải quan chỉ rõ, hàng xách tay mang theo người khi nhập cảnh là hàng hóa để bán hay để dùng có thể sẽ ảnh hưởng đến việc nộp thuế. Nhưng theo Luật Hình sự Trung Quốc, đó có phải là hàng hóa hay không, không phải là yếu tố quan trọng để định tội, theo quy định liên quan của Luật Hình sự, hành vi buôn lậu trốn thuế vượt quá 50 nghìn Nhân dân tệ sẽ cấu thành tội buôn lậu hàng hóa, đồ vật thông thường. Những hàng hóa và đồ vật mà ba người người này mang vào Trung Quốc đều nằm trong phạm vi này, vì vậy, trường hợp này không tồn tại bất cứ kẽ hở nào. Vậy xin anh TL giới thiệu với LQ và các bạn thính giả những quy định của luật pháp TQ ?

TL: Theo quy định Luật Hình Trung Quốc, "buôn lậu hàng hoá, vật dụng trốn nộp thuế với số tiền đặc biệt lớn hoặc có các tình tiết nghiêm trọng đặc biệt khác, sẽ bị kết án tù giam trên 10 năm hoặc tù chung thân, đồng thời phạt tiền từ gấp đôi đến gấp sáu lần số tiền thuế đáng phải nộp hoặc tịch thu tài sản. Tình tiết đặc biệt nghiêm trọng, còn có thể kết án tù chung thân hoặc tử hình, đồng thời tịch thu tài sản". Nhìn từ số tiền buôn lậu của vụ án kể trên, thực tế đã đạt tới mức to lớn, số tiền trốn thuế đã đạt trên một triệu Nhân dân tệ. Như vậy kết án theo điều khoản của Luật này, chỉ vượt một năm so với mức án thấp nhất, quả thực không phải là nặng.

SH: Vậy, các bạn thường xuyên xuất nhập cảnh và có ý định giúp bạn là mua hàng ở hải ngoại phải chú ý nhé. Như vậy, liệu có phải sau này chúng ta không thể nhờ người khác mua hộ đồ ở nước ngoài không? Sau đây, mời các bạn hãy nghỉ một lát, sau đó chúng ta sẽ quay lại để tiếp tục thảo luận.

LQ: Các bạn thân mến, mùa thu ở BK rất mát mẻ, không khí trong lành, khiến mọi người cảm thấy rất khoan khoái, mong bài hát: Tình yêu mùa thu sau đây sẽ mang đến cho các bạn niềm vui trong ngày thu nắng vàng rực rỡ.

Lời ca có đoạn: Lại đến mùa thu lá vàng rơi, đâu đâu cũng thấy lá vàng rơi xào xạc, lúc này, phong cảnh mùa thu lại gợi lên ký ức đã qua, tôi đành gửi lại cho mùa thu, đợi em sớm ngày đoàn tụ, anh cùng em mãi mãi không xa lìa.

SH: Hoan nghênh quý vị và các bạn quay trở lại chương trình Lăng kính cuộc sống, vừa rồi, chúng ta đã nói đến những quy định liên quan của pháp luật. Chúng ta phải nhấn mạnh một điều, "mua hàng hộ" không có nghĩa là "vi phạm pháp luật", thực ra có 2 hình thức mua hàng hộ hợp pháp: Một là, mua hàng ở nước ngoài không vượt quá giá trị và số lượng quy định, để dùng hoặc tặng bạn bè; Hai là mua thông qua các doanh nghiệp làm dịch vụ mua hàng hộ chuyên nghiệp, nhưng hàng hoá của các doanh nghiệp này phải đóng thuế theo pháp luật. Sau đây, mời anh Thanh Long giới thiệu cho quý vị và các bạn về những quy định cụ thể của Hải quan Trung Quốc.

TL: Vâng. Năm 2010, Thông báo số 54 của Tổng cục Hải quan Trung Quốc quy định, du khách cư dân nhập cảnh mang theo vật dụng mua ở hải ngoại với giá trị trong vòng 5000 Nhân dân tệ (bao gồm 5000 Nhân dân tệ), và để tự dùng với số lượng hợp lý, sẽ không phải nộp thuế Hải quan; về gửi đồ qua Bưu điện, Thông báo số 43 của Tổng cục Hải quan chỉ rõ, vật dụng nhập cảnh gửi qua bưu điện của cá nhân có số thuế phải nộp dưới 50 Nhân dân tệ (kể cả 50 Nhân dân tệ), sẽ được miễn thuế Hải quan. Trong "Điều lệ thực thi xử phạt hành chính Hải quan" nói rõ: "tự dùng", là chỉ du khách hoặc người nhận bưu phẩm tự dùng, tặng bạn bè người thân chứ không phải để bán hoặc cho thuê, "số lượng hợp lý", là chỉ số lượng bình thường được Hải quan xác định căn cứ theo tình hình du khách hoặc người nhận bưu phẩm, mục đích du lịch hoặc thời gian ở hải ngoại.

LQ: Vậy thì, chúng ta có thể yên tâm rồi. Cũng tức là chúng ta phải nắm được hạn mức nhất định, những người bình thường khi đi nước ngoài về mua ít đồ có thể không phải nộp thuế, được hưởng mức ưu đãi nhất định. Ngoài ra, kinh doanh mua hàng hộ cũng có thể làm trong phạm vi cho phép, chẳng hạn như những trang mạng mua hàng hộ, có thể mua ở nước ngoài những mặt hàng mà trong nước khan hiếm, sau đó gửi chuyển phát nhanh cho khách hàng, người bán có thể tính luôn tiền thuế vào giá hàng, hoặc là người mua sau khi nhận được hàng nộp bù tiền thuế, như vậy sẽ không có vấn đề gì.

SH: Tất nhiên, do có tâm lý ăn may, làm những việc vượt quá quy định chính sách pháp luật hành vi mua hộ hàng trốn thuế, là hành vi phạm pháp luật, hành vi của "tiếp viên hàng không" đã vi phạm pháp luật. Nhưng điều đáng chú ý là, cho dù đã đóng thuế phần nằm ngoại quy định, nhưng chỉ cần bán lại để kiếm lời, thì sẽ là hành vi vi phạm pháp luật. Vậy, làm thế nào để có thể "mua hàng hộ hợp pháp" nhỉ?

TL: "Mua hàng hộ hợp pháp" trong chính sách pháp luật của Hải quan yêu cầu cần phải "tự dùng", vật dụng như vậy có đặc trưng "không mang tính thương mại", tức sau khi nhập cảnh không dùng để bán hoặc cho thuê. Hiển nhiên dễ thấy là, trong ngành mua hàng hộ từ hải ngoại, những hàng hoá này sẽ lại tiến vào lĩnh vực thương mại, bởi vậy những đồ mua hàng hộ từ hải ngoại đều là hàng hoá, bất kể giá trị của nó là bao nhiêu, đều phải nộp thuế theo quy định.

Điều này có nghĩa là, hàng hoá mua hàng hộ đạt tới 5000 Nhân dân tệ hay 50 Nhân dân tệ không quan trọng, bởi vì hai con số này chỉ là hạn chế nhằm vào việc tự dùng, còn mua hàng hộ dùng để kiếm lời, cho dù giá trị hoặc số lượng mua trong một lần đều rất nhỏ hoặc đã nộp thuế theo mục đích tự dùng cũng không được, mà phải nộp thuế theo hàng hoá nhập khẩu. Đương nhiên, trong hiện thực rất khó phân biệt rõ có phải tự dùng hay không, một khi bị phát hiện, hậu quả mới nghiêm trọng.

SH: Còn một điều đáng để chúng ta chú ý, khi xét xử tại toà, cô Lý đã biện hộ rằng, "Có một số hàng hoá mua từ trang web mua hàng hộ trong nước, nên phần này không nên tính vào trong vụ án này", trên thực tế, bất kể là ai, về chủ quan, chỉ cần người đó biết rõ đó là "hàng mua hộ", mà vẫn mua, thì đều là hành vi vi phạm pháp luật. Anh có nhận xét gì về vấn đề này?

TL: Trong "Luật Hải quan" quy định, trực tiếp mua hàng hoá, vật dụng nhập lậu của người buôn lậu cũng phải truy cứu trách nhiệm pháp luật, do rất nhiều hành vi mua hàng hộ tình nghi "buôn lậu", do vậy người mua hàng mua hộ cũng tình nghi tham gia "buôn lậu"; còn trong "Luật Hình" quy định, mua hàng hoá, vật dụng khác nhập lậu từ người buôu lậu, số lượng tiền khá lớn sẽ gây nên tội buôn lậu. Do đó cho thấy, mua hàng hộ tuy đã trở thành chuỗi công nghiệp, không ít người tiêu dùng hưởng thụ lợi ích tực tế của mua hàng hộ, nhưng theo pháp luật hiện hành, mua hàng qua hình thức mua hàng hộ quả thực tình nghi phạm tội bất hợp pháp.

LQ: Hiện nay, người dân còn thiếu hiểu biết cũng như thông tin đối với những quy định pháp luật liên quan về dịch vụ mua hàng hộ. Trên thực tế, trường hợp này không phải là "kẽ hở pháp luật", quy định của pháp luật là rất rõ ràng và toàn diện.

TL: Năm 2010, quy mô giao dịch của mua hàng hộ từ hải ngoại là 12 tỉ Nhân dân tệ, năm 2011 là 25,6 tỉ Nhân dân tệ, năm 2012 dự kiến là 48 tỉ Nhân dân tệ. Con số theo dõi đến từ Trung tâm Nghiên cứu Thương mại điện tử Trung Quốc này cho thấy, mua hàng hộ từ hải ngoại, ngành mới trỗi dậy trong mấy năm gần đây đang tăng trưởng với tốc độ điên cuồng. Đằng sau sự tăng trưởng này hiển nhiên có nhiều hành vi "buôn lậu" mang tính thực chất. Hành vi này khó có thể kiểm tra rộng rãi, bởi vậy không mấy có thể cấm hết được. Không ít người tiêu dùng sẽ cho rằng đây có thể là "lách luật". Song nói về ý nghĩa nghiêm khắc, thì đây không thể nói là "lách luật" được.

LQ: Cái gọi là "Kẽ hở của pháp luật" thường là chỉ một lĩnh vực nào đó pháp luật không đưa ra quy định rõ ràng, còn về nguyên tắc quyền lợi cá nhân "Luật pháp không cấm, tức là cho phép" thì mức độ tự do trong hành vi là rất lớn. Tuy là trong đó có thể có những hành vi không phù hợp với tinh thần của pháp luật, thậm chí là tập tục của xã hội, nhưng do luật pháp không có quy định, nên cũng không thể truy cứu trách nhiệm. Còn đối với hành vi mua hàng hộ lậu thuế, trên thực tế, những hành vi này đã nằm trong phạm vi điều chỉnh của những quy định pháp luật liên quan về buôn lậu hàng hóa của Trung Quốc. Một khi bị điều tra, thì không có lý do gì để biện bạch. Sau khi toà đưa ra phán quyết, có nhiều người tỏ ra rất kinh ngạc, trên thực tế chẳng qua là họ thiếu hiểu biết về pháp luật liên quan. Cùng với nhu cầu về dịch vụ mua hàng hộ qua mạng ngày càng lớn, thì việc nhà nước tiến hành quy phạm đối với lĩnh vực này chỉ còn là chuyện một sớm một chiều.

SH: Hiện nay trong số rất nhiều người làm nghề mua hàng hộ, vẫn còn không ít người chưa thực sự hiểu về những quy định pháp luật liên quan. Phán quyết của toà án nhắc nhở chúng ta, "kẽ hở" pháp luật không dễ "lách". Pháp luật cũng sẽ không giảm nhẹ hình phạt chỉ vì bạn bạn không biết. Mong chương trình hôm nay sẽ giúp bạn hiểu hơn về mặt này. Cảm ơn sự quan tâm và theo dõi của quý vị và các bạn.