Phiên bản mới của "Nhị Thập Tứ Hiếu" khuyến khích các hành vi tốt dẫn tới tranh luận

2012-09-20 14:44:47 CRIonline

Các bạn thân mến, hàng trăm nghìn năm nay, trong xã hội truyền thống Trung Quốc, lòng hiếu thảo là trung tâm của hệ thống giá trị xã hội, chữ "hiếu" là cái gốc lập thân của người Trung Quốc thời xưa. Trong lịch sử lâu dài, người ngày xưa Trung Quốc đã tổng kết ra 24 tấm gương hiếu thảo cảm động lòng người được lưu truyền hết đời này đến đời khác, để giáo dục mọi người-"Bách hạnh hiếu vi tiên". Có nghĩa là trong nhiều đức hạnh của con người, hiếu thảo với bố mẹ là quan trọng bậc nhất. 24 tấm gương hiếu thảo này được gọi là "Nhị Thập Tứ Hiếu". Cách đây ít lâu, cơ quan hữu quan Trung Quốc đã công bố phiên bản mới của "Nhị Thập Tứ Hiệu", nêu ra 24 tiêu chuẩn hành động chi tiết về kính hiếu. Tiêu chuẩn vừa được công bố lập tức dẫn tới bàn luận sôi nổi, có tán đồng, có nghi vấn. Hôm nay chúng ta cùng thảo luận vấn đề này. Bạn lý giải như thế nào về chữ "hiếu"? Bạn đã làm tròn chữ "hiếu" như thế nào trong đời sống hiện thực? Hoan nghênh bạn gửi lời lưu ký cho chúng tôi, địa chỉ e-mail của chúng tôi là: vie@cri.com.cn

******************

LQ: Thưa quý vị và các bạn, LQ hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Lăng kính cuộc sống" trên sóng Đài Phát thanh Quốc tế TQ.

SH: Sảnh Hoa xin chào quý vị và các bạn, rất hân hạnh lại gặp quý vị và các bạn trong tiết mục Lăng kính cuộc sống. Hôm nay, ngoài Lệ Quyên và Sảnh Hoa ra, chúng tôi còn mời anh Thanh Long cùng tham già chương trình hôm nay.

TL: Vâng, xin chào chị Sảnh Hoa, chào chị Lệ Quyên, xin chào các bạn nghe Đài.

LQ: LQ xin hỏi anh TL và SH thế nào là hiếu thảo, và anh TL và SH hiểu từ này như thế nào?

TL: Theo tôi, điều cơ bản nhất của "chữ hiếu" là phải biết kính trọng cha mẹ, tận khả năng của mình để báo đáp công ơn cha mẹ nuôi dưỡng và hy vọng, thường xuyên về thăm cha mẹ, làm nhiều những việc mình có thể làm được cho cha mẹ.

SH: Vâng, Sảnh Hoa cũng đồng ý quan điểm của anh. Theo Sảnh Hoa, chữ "Hiếu" nghe thì tưởng hình như rất đơn giản, nhưng nói được thì phải làm được, muốn để cha mẹ hài lòng, thì phải thường xuyên lo lắng thay cha mẹ, đúng như phiên bản mới về 24 điều hiếu thảo do Văn phòng Ủy ban Điều phối công tác người cao tuổi của Hội Liên hiệp phụ nữ, Văn phòng Ủy ban công tác người cao tuổi toàn quốc phối hợp công bố mới đây.

LQ: Vậy LQ xin giới thiệu với quý vị và các bạn 24 điều hiếu thảo đưa ra những yêu cầu gì, các bạn cũng suy ngẫm xem mình đã làm trọn chữ hiếu hay chưa: Thường xuyên đưa vợ con về thăm cha mẹ, những ngày lễ, ngày tết tranh thủ sum họp bên cha mẹ, tổ chức liên hoan sinh nhật cho cha mẹ, tự tay nấu cơm cho cha mẹ, mỗi tuần gọi điện thoại cho cha mẹ một lần, lắng nghe cha mẹ kể lại những chuyện xa xưa, hướng dẫn cha mẹ lên mạng, thương yêu kính trọng cha mẹ phải nói ra bằng lời, cùng cha mẹ đi thăm hỏi bạn bè của cha mẹ, cùng cha mẹ đi xem một bộ phim của những năm tháng đã qua v,v.

SH: Không biết các bạn ngồi bên máy thu thanh đã làm được mấy điều kể trên? Nếu vẫn chưa đạt tiêu chuẩn, thì các bạn phải sớm hành động nhé. Chắc các bạn sẽ hỏi tại sao phải ấn định văn bản mới quy định 24 điều hiếu thảo này nhỉ? Lẽ nào đây không phải là điều mà mọi người chúng ta đều phải làm hay sao? Vì vậy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác người cao tuổi, Phó Chủ nhiệm Nhóm hoạt động tình thương Trung Quốc Ngô Ngọc Thiều cho biết, mục đích là muốn nói với mọi người rằng, thời đại đang không ngừng tiến lên. Sự hiểu biết về văn hoá 'hiếu'của chúng ta là vừa phải kế thừa, vừa phải sáng tạo". Anh Thanh Long, ngày trước, chúng ta đã có văn bản cũ về "24 điều hiếu thảo", vậy, văn bản mới này có sáng tạo ở phần nào?

TL: Vâng, sau khi công bố tiêu chuẩn hành động phiên bản mới của "Nhị Thập Tứ Hiếu", có cư dân mạng đã so sánh phiên bản mới và cũ của "Nhị Thập Tứ Hiếu", "Nhị Thập Tứ Hiếu" ngày trước thông qua sự tích 24 tấm gương hiếu thảo của người đời xưa để cảm động, cổ vũ và giáo dục người đời sau, mặc dù có mặt phong kiến cổ hủ, nhưng qua lưu truyền gần nghìn năm, đã có ảnh hưởng sâu sắc đối với người Trung Quốc, có vai trò không thể thay thế trong hệ thống giá trị của người Trung Quốc, nó ảnh hưởng đến bề mặt tinh thần của mọi người. Còn phiên bản mới của "Nhị Thập Tứ Hiếu" đã đề xướng 24 việc cần phải làm khi con cái làm tròn "chữ hiếu", chủ yếu là "khuyến nghị" và "hy vọng", khiến việc hiếu thảo đã có tiêu chuẩn cụ thể hơn và khả thi hơn. Cũng nhắc nhở mọi người phải kịp thời làm tròn "chữ hiếu", không nên để xảy ra chuyện đáng tiếc khi nhớ đến muốn báo đáp công ơn cha mẹ, thì cha mẹ đã mất rồi.

LQ: Đúng vậy, không thể phủ nhận, vấn đề già hóa của TQ ngày một nghiêm trọng, con số cho thấy, đến năm 2015, số người trên 60 tuổi ở TQ lên đến 216 triệu người, số người già sống neo đơn lên tới hơn 50%. Còn trong một cuộc điều tra qua mạng Intenet thì có 71,4% cư dân mạng cho biết, "Một năm cũng chỉ về thăm cha mẹ một hai lần, hoặc nửa năm mới về thăm cha mẹ một lần", chỉ có 8,6% cư dân mạng trả lời là một tuần về thăm cha mẹ một lần. Do sức ép trong cuộc sống và công tác, khiến cho con cái ngày càng không có thời gian về thăm và chăm sóc cha mẹ. Những người già sống neo đơn, tuy con cái sinh sống và công tác ở địa phương khác vẫn định kỳ gửi tiền và quà về, nên các cụ không thiếu thốn về vật chất, nhưng lại thường cảm thấy thiếu thốn tình cảm, thậm chí trầm cảm thành bệnh. Vậy anh TL có nhìn nhận như thế nào đối với 24 điều hiếu thảo mới đưa ra này ?

TL: Trong thời buổi nhịp độ cuộc sống, làm việc bận rộn căng thẳng ngày nay, thời gian về nhà thăm cha mẹ đã ngày càng ít, công bố phiên bản mới của "Nhị Thập Tứ Hiếu", chắc chắn là một sự nhắc nhở ý tốt, cung cấp một con đường rõ ràng khả thi cho sự phát triển lành mạnh của quan hệ cha mẹ-con cái ngày nay. Nó nhắc nhở chúng ta, kính hiếu cha mẹ thực ra rất dễ dàng, điều then chốt là phải có tâm có lòng, lượng sức mà làm và làm hết sức mình.

LQ: Vâng, anh TL phân tích rất đúng. Sau đây chúng ta tạm nghỉ đôi phút cùng thưởng thức bài hát: Thường xuyên về thăm nhà do Thường Bảo Hoa và Sư Thịnh Kiệt thể hiện, khi bài hát này vừa ra mắt khán thính giả đã gây một cảm xúc rất mạnh trong lòng mọi người, các bạn đang có mặt bên máy thu thanh có thường xuyên về thăm cha mẹ hay không ? Lời ca có đoạn:

Thường xuyên về thăm nhà, cho dù chỉ đỡ mẹ rửa bát đĩa, hay chỉ đấm lưng, xoa bóp cho cha. Cha mẹ già không mong con cái đóng góp gì cho gia đình, suốt đời vất vả, chỉ mong gia đình đoàn tụ bình an.

******************

SH: Hoan nghênh quý vị và các bạn tiếp tục theo dõi chương trình "Lăng kính cuộc sống" của Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc. Chúng ta hãy tiếp tục đề tài thảo luận nhé. Sau khi ra công bố tiêu chuẩn mới về "24 điều Hiếu thảo", có một số người liền hỏi "Lẽ nào làm tròn đạo hiếu cũng cần phải dựa vào quy định?" Rất nhiều cư dân mạng đều lấy trải nhiệm của mình để so sánh với tiêu chuẩn mới về "24 điều hiếu thảo". Khi điều tra phỏng vấn, phóng viên chúng tôi đã phát hiện, tuyệt đại đa số bạn trẻ cổ cồn trắng đều chấp nhận "Làm tròn đạo hiếu là đạo đức tốt đẹp truyền thống của dân tộc Trung Hoa". Họ cho biết phải cố gắng làm tròn đạo hiếu với cha mẹ. Nhưng theo tiêu chuẩn mới"24 điều hiếu thảo", thì Sảnh hoa đã trở thành "con bất hiếu" trong nhà. Vì Sảnh Hoa công tác ở Bắc Kinh, nhưng nhà lại ở thành phố khác, nên cách bố mẹ khá xa, chỉ có nghỉ dài ngày mới được đoàn tụ với bố mẹ, hầu như là một năm mới gặp bố mẹ được một hai lần. Về tiêu chuẩn mới, rất nhiều người như Sảnh Hoa, một mình làm việc xa nhà ở ngoại tỉnh cũng giữ quan điểm tương tự, "Mong mỏi làm tròn đạo hiếu, nhưng lại khó thực hiện" đã trở thành quan điểm phổ biến của chúng tôi

LQ: Ngoài những người cũng như SH công tác xa nhà ra, có một số cư dân mạng cũng có cách nhìn nhận riêng của mình. Cư dân mạng có tên là "Leng keng" cho rằng, tình cảm không thể dựa vào quy định. Cư dân mạng "Con ngoan lucky" nói, ai mà chẳng muốn ở bên cha mẹ, nhưng cũng phải phấn đấu vì sự nghiệp của bản thân mình. Quy định như vậy, thì những người xa gia đình đi nơi khác làm ăn chẳng có mấy ai làm được. Cư dân mạng có tên là "1988 hóm hỉnh" thì cho rằng, diện che phủ của 24 điều này không toàn diện. Phần lớn là những điều chỉ suy xét đến những cha mẹ sống ở thành thị, nhu cầu của những cha mẹ sống ở nông thôn nhất định là không giống nhau. Vậy anh TL có đánh giá như thế nào đối với những lời nhận xét của một số cư dân mạng này ?

TL: Bởi vậy, tiêu chuẩn hành động phiên bản mới của "Nhị Thập Tứ Hiếu" nhiều nhất chỉ có thể coi là sự nhắc nhở, chứ không thể được coi là tiêu chuẩn đề xướng trong cả nước. Về tranh luận trong xã hội, nêu ra phiên bản mới của "Nhị Thập Tứ Hiếu" là biện pháp ứng phó với hiện thực xã hội hiện nay, có ý nghĩa tích cực của nó, đáng được khẳng định, nhưng cách làm cố định lòng hiếu thảo còn phải bàn thảo thêm.

LQ: Vâng anh TL nói rất đúng, thực ra, nếu một khi chúng ta cảm thấy không biết làm những việc gì để tỏ lòng hiếu thảo với cha mẹ, thì có thể làm theo những tiêu chuẩn hướng dẫn, như vậy "24 điều hiếu thảo" mới có ý nghĩa chỉ đạo nhất định. Hơn nữa, đề xuất những việc làm có hiếu với cha mẹ cũng phải căn cứ theo hoàn cảnh của từng người, căn cứ theo nhu cầu của cha mẹ, và khả năng của con cái, không nên xa rời thực tế.

SH: Chị nói rất đúng, khi phỏng vấn các bạn trẻ, phóng viên chúng tôi phát hiện có người đã nêu ra nhận xét của mình về bối cảnh xã hội khi văn bản mới "24 điều hiếu thảo" ra đời. Cô Trương là công nhân viên chức làm việc tại thành phố Hàng Châu, cô nói, hiện nay, có rất nhiều người cao tuổi cô đơn ở nhà, sức ép cuộc sống của các bạn trẻ quá lớn, để kiếm nhiều tiền, các bạn rất dễ coi nhẹ tình thân. Em Lục, sinh viên của trường Đại học Phúc Đán cho rằng, tình thân xã hội đương đại phai nhat cũng không phải do một phía con trẻ, một số phụ huynh coi tiền đồ của con cái hết sức quan trọng, không muốn con mất thời gian trong việc khác, nên chưa bắt con phải hiếu thuận, biết ơn và trọn đạo hiếu với bố mẹ.

LQ: LQ thấy có cư dân mạng có tên là "Hồng trần hữu ái" bình luận cho rằng, tiêu chuẩn văn bản mới về "24 điều hiếu thảo" có khoa học hay không, liệu có nên làm theo 24 điều này hay không, không phải là điều quan trọng, mục đích là để đề xướng những người làm con phải hiếu thảo với cha mẹ, để cha mẹ có được một cuộc sống càng đầm ấm, hạnh phúc.

Bây giờ chúng ta có thể xem những con số qua cuộc điều tra của mạng Si-na, trong số những cư dân mạng tham gia bỏ phiếu, thì có 55% cư dân mạng "Đồng ý một phần trong 24 điều hiếu thảo" mới này, có 30% cư dân mạng "Hoàn toàn chấp nhận", có trên 66% cư dân mạng cho rằng, lòng hiếu thảo truyền thống với văn bản mới về "24 điều hiếu thảo" không có gì xung đột, mà là kế thừa quan hệ phát triển hòa hợp, ngoài ra, có gần 39% cư dân mạng cảm thấy thời gian làm việc, tinh lực và thời gian quan tâm chăm sóc cha mẹ có sự xung đột nhất định. Anh TL có nhìn nhận như thế nào đối với vấn đề này ?

TL: Tôi cho rằng, tiến hành điều chỉnh đối với cách làm tròn "chữ hiếu" theo yêu cầu của thời đại là rất cần thiết. Mỗi thời đại đều có quy phạm đạo đức của mỗi thời đại, kính trọng, báo đáp công ơn, quan tâm chăm sóc cha mẹ là việc vĩnh viễn không thay đổi, theo đà tăng nhanh của nhịp sống xã hội, sự xuất hiện của tư tưởng quan niệm mới, cũng cần phải xuất hiện một số cách làm tròn "chữ hiếu" trong điều kiện thời đại mới.

Về nhiều cư dân mạng nêu ra "bận làm việc không có thời gian về nhà, không có tâm sức để làm tròn 'chữ hiếu'", Giáo sư Tiêu Ba cho biết, lòng hiếu thảo là một thứ tình cảm đáng quý xuất phát từ đáy lòng, trong lòng có cha mẹ, thì hiếu thảo không phải khó. Chúng ta nói phải thường xuyên về thăm nhà điều quan trọng là trong lòng phải luôn có cha mẹ, không phải lúc nào cũng về thăm nhà mới là có hiếu, hơn nữa làm như vậy cũng không hiện thực lắm trong xã hội hiện nay, con cháu đi làm ăn nơi xa, cho dù một năm về thăm nhà một lần cũng coi là thường xuyên về thăm nhà. Về nghi vấn của cư dân mạng, tôi cho rằng, phiên bản mới của "Nhị Thập Tứ Hiếu" đã cung cấp một tiêu chuẩn tham chiếu cho công chúng xã hội, lớp trẻ không nên coi tiêu chuẩn đó là yêu cầu cứng nhất định phải làm, mà nên coi đó là một tấm gương, thường xuyên soi mình, xem có việc làm gì chưa đúng không, có thì sửa, không thì tránh.

SH: Nói tóm lại, bất cứ là văn bản mới hay văn bản cũ, "24 điều hiếu thảo" đều không thể hoàn toàn bao hàm cách làm tròn đạo hiếu. Mỗi một người đều nên căn cứ theo tình hình thực tế của mình và bố mẹ, để tìm cách tốt nhất làm tròn đạo hiếu. Trọn đạo hiếu thật sự nên xuất phát từ đáy lòng của mình và thực hiện bằng hành động cụ thể.

LQ: Đúng vậy, Thực ra, trong quá trình tranh luận chúng ta có thể thấy, bất kể là văn bản quy định về "24 điều hiếu thảo" mới hay là cũ đều là hướng dẫn về tinh thần, vẫn là những việc làm quy phạm, lòng hiếu thảo là cốt lõi giá trị của nền văn hóa dân tộc Trung Hoa. Tin rằng, thông qua buổi thảo luận như thế này sẽ có càng nhiều người suy ngẫm và bằng những hành động thực tế để báo hiếu cha mẹ. Trong xã hội phát triển nhanh hiện nay, hãy biến lòng hiếu thảo thành những việc làm thiết thực quan tâm chăm sóc cha mẹ một cách tận tâm. Vì vậy, các bạn đang có mặt bên máy thu thanh còn do dự gì nữa, hãy bằng hành động của mình, từ nay trở đi bắt đầu từ việc gọi điện thoại thăm hỏi cha mẹ.

Lời lưu ký

Chuyên đề

• Mừng Xuân Mậu Tuất 2018	• Chủ tịch Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần thứ 25 và thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam và Lào
Xem tiếp>>