Khúc biến tấu của "Trạng Nguyên" thời hiện đại

N: "Chung quanh chúng ta, không có chuyện nhỏ", quý vị và các bạn thính giả thân mến, hoan nghênh các bạn lại đến với chương trình "Chung quanh chúng ta" hôm nay.

M: Các bạn thân mến, tôi là Mẫn Linh, ngồi trong phòng thu trò chuyện với các bạn vẫn là Nam Dương, Mẫn Linh và Thu Huyền.

H: Thu Huyền xin chào quý vị và các bạn.

Nhạc

N: Các bạn thân mến, kỳ thi đại học năm nay ở Trung Quốc đã kết thúc vào ngày 8/6 và ở Việt Nam cũng đã kết thúc vào 9/7, cùng với việc công bố điểm thi tuyển sinh của các trường đại học, tân "Trạng Nguyên" của các trường ở Trung Quốc năm nay đã một lần nữa thu hút sự chú ý của mọi người.

M: Vâng, hơn nữa, tình hình năm nay cũng sôi nổi hơn. Trước tiên là Trường Trung học phổ thông thuộc Trường Đại học Nhân dân Trung Quốc là "chiếc nôi" đào tạo ra nhiều "Thủ khoa". Sau đó là Giám đốc Sở Giáo dục tỉnh Vân Nam phàn nàn về chế độ thi đại học; rồi thì sổ tay của các "Trạng Nguyên" bán chạy với giá cao trên mạng, các trường trung học - "lò" đào tạo ra các "Trạng Nguyên" lần lượt được đưa lên các tờ báo...

N: Vâng, khái niệm "Trạng Nguyên" hay thủ khoa ngày nay đã vượt ra ngoài giới hạn của định nghĩa "học sinh xuất sắc trong kỳ thi đại học" trước kia, sự quan tâm của mọi người đối với các thủ khoa đã không còn bó hẹp trong việc học hành, mà đang không ngừng tăng thêm rất nhiều ý nghĩa xã hội.

M: Vâng, trong chương trình hôm nay, chúng tôi sẽ cùng thảo luận chủ đề khúc biến tấu của "Trạng Nguyên" thời hiện đại.

Nhạc

N: Các bạn thân mến, ngày 23/6, các trường đại học ở Bắc Kinh đã lần lượt công bố điểm thi tuyển sinh. Chị Huyền có biết không, "Trạng Nguyên" năm nay của 2 khối xã hội và khối tự nhiên đã thuộc về hai em học sinh của Trường Trung học phổ thông thuộc Trường Đại học Nhân dân Trung Quốc.

H: Vâng, Huyền cũng nghe nói thông tin này. Được biết, đây là năm thứ 5 liên tiếp "Trạng Nguyên" trong kỳ thi đại học của Bắc Kinh "xuất thân" từ trường trung học phổ thông này.

M: Vâng, kể từ năm 2004 đến nay, trong thời gian 9 năm, đã có 10 "Trạng Nguyên" của khối xã hội và khối tự nhiên trong các kỳ thi đại học ở Bắc Kinh được đào tạo từ trường trung học này, được đánh giá là "lò luyện ra" nhiều "Trạng Nguyên" nhất.

N: Vâng, thực ra, những tình huống tương tự cũng khá phổ biến ở các tỉnh khác. Trường Trung học Hằng Thủy tỉnh Hà Bắc mà Nam Dương từng là học sinh của trường này cả thảy có 278 học sinh thi đỗ vào Đại học Bắc Kinh và Đại học Thanh Hoa – hai trường nổi tiếng nhất của Trung Quốc từ năm 2008 đến năm 2011. Năm 2011, "Trạng Nguyên" các khối của tỉnh Hà Bắc đều "xuất thân" từ trường này. Hơn nữa, cũng trong năm 2011, trong top 200 học sinh đạt thành tích thi đại học cao nhất của tỉnh Hà Bắc có gần một nửa là học sinh của trường trung học Hằng Thủy.

M: Phải công nhận trường mà Nam Dương từng học cũng là một trong trường tốt nhất của Trung Quốc. Trường trung học Trường Quận thành phố Trường Sa, tỉnh Hồ Nam còn có một lớp toàn "siêu sao", cả lớp có 59 học sinh, thì có tới 32 em khả năng sẽ đỗ vào Đại học Bắc Kinh và Đại học Thanh Hoa, lớp này được mọi người gọi là "lớp học cừ nhất".

N: Chị Huyền ơi, ở Việt Nam có tình hình như vậy không?

H:

M: Những trường trung học có nhiều học sinh giỏi và thi đỗ vào Đại học nổi tiếng được gọi là "trường trung học siêu cấp", già nửa số học sinh thi đỗ vào Đại học Bắc Kinh và Đại học Thanh Hoa đều là học sinh của các "trường trung học siêu cấp" của các tỉnh thành ở Trung Quốc.

N: Vâng, trên thực tế, hiện tượng này đã khiến mọi người lo ngại. Học giả giáo dục nổi tiếng Dương Đông Bình chỉ rõ, "trường trung học siêu cấp" đã đi ngược lại với quy luật giáo dục, lợi bất cập hại. Nó để cao giá trị của giáo dục ứng thí, cái giá phải trả cho sự thành công của những "trường trung học siêu cấp" này là hy sinh lợi ích của đa số trường trung học bình thường và sự phát triển hài hoà của giáo dục khu vực.

Nhạc

M: Trước hiện tượng sốt "Trạng Nguyên", những năm qua, nhiều cơ quan đã phối hợp ban hành quy định cấm đưa tin thổi phồng về việc này.

H: Nhưng theo Thu Huyền được biết, hàng năm cứ đến kỳ công bố điểm thi tuyển sinh đại học, các nơi Trung Quốc đều đua nhau đưa tin về các "Trạng Nguyên", thậm chí còn đưa cả tin bình thường các "Trạng Nguyên" thích ăn gì, ngủ thế nào, thích làm gì, v.v.

N: Vâng, chị nói rất đúng, thế nhưng, trong khi cả xã hội đang "phát sốt" lên vì các "Trạng Nguyên", thì quan điểm của Giám đốc Sở Giáo dục tỉnh Vân Nam La Sùng Mẫn cho rằng phần lớn "Trạng Nguyên đều không có công trạng gì" như gáo nước lạnh dội lên "cơn sốt Trạng Nguyên".

M: Vâng, ông La Sùng Mẫn có thể là một quan chức giáo dục đầu tiên "nã pháo" vào "cơn sốt Trạng Nguyên".

H: Vâng, tôi cũng từng nghe nói về nghiên cứu của ông Mẫn. Ông từng tiến hành điều tra nghiên cứu đối vớ hơn 22 "Trạng Nguyên" và sinh viên đoạt giải trong các kỳ thi Ô-lim-pích của tỉnh Vân Nam trong gần 10 năm qua, ông phát hiện, họ hầu như không thu được thành tựu gì.

M: Vâng, ông Mẫn còn tra cứu tư liệu của 124 "Trạng Nguyên" trong các nước trong 32 năm từ năm 1977 đến năm 2009, kết quả cho thấy, không có ai trong số họ trở thành người dẫn đầu trong lĩnh vực công tác của mình.

N: Vâng, ông La Sùng Mẫn cho rằng, đằng sau "cơn sốt Trạng Nguyên" đã bộc lộ bất cập của cơ chế thi cử, đòi hỏi ưu hóa chế độ thi đại học.

M: Vâng, chỉ dựa một trang giấy thi để đánh giá thành tích học tập 12 năm của học sinh, đánh giá tố chất tổng hợp của học sinh, hiển nhiên là không công bằng, không khoa học và không hợp lý.

N: Vâng, sau đây mời các bạn nghỉ ít phút, thưởng thức một bài hát, sau đó, chúng tôi sẽ giới thiệu câu chuyện về một học sinh khi rơi vào tình huống "dở khóc dở cười" bị báo chí đưa tin nhầm là "Trạng Nguyên".

M: Vâng, sau câu chuyện này, chúng tôi sẽ tiếp tục thảo luận chủ đề hôm nay. Sau đây mời các bạn thưởng thức bài hát "Không thể bị tổn thương" do ca sĩ Vương Lâm trình bày.

Thả bài hát

N: Các bạn thân mến, hoan nghênh các bạn trở lại chương trình "Chung quanh chúng ta", trong chương trình hôm nay, Nam Dương, Mẫn Linh và Thu Huyền sẽ cùng thảo luận chủ đề Khúc biến tấu của "Trạng Nguyên" thời hiện đại.

M: Vâng, sau đây chúng tôi sẽ giới thiệu với các bạn một câu chuyện của một học sinh bị báo chí đưa tin nhầm là "Trạng Nguyên".

Nhạc

"615 điểm, đây là thành tích thi đại học của thí sinh Lâm Hạo Nhiên ở Tứ Cúng, tỉnh Tứ Xuyên. Thành tích này cao hơn điểm chuẩn đỗ vào trường đại học trọng điểm của tỉnh Tứ Xuyên gần 100 điểm, đáng lẽ thành tích như vậy khiến mọi người hết sức vui mừng. Tuy nhiên, đối với bạn Lâm Hạo Nhiên mà nói, thành tích này đã gây ra sự đáng tiếc, thất vọng, thậm chí là tức giận. Chỉ vì một tin đồn trên mạng đã khiến bạn Nhiên trải qua một tình huống dở khóc dở cười vì bị nhầm là "Trạng Nguyên".

Chiều ngày 21/6/2012, mặc dù các trường đại học ở Tứ Xuyến chưa công bố điểm tuyển sinh, nhưng một tin đồn về "Trạng Nguyên" khối khoa học tự nhiên của tỉnh Tứ Xuyên đã thuộc về em Lâm Hạo Nhiên của trường Trung học phổ thông thứ 2 Phú Thuận với thành tích 682 điểm đã lan truyền khắp các trang mạng xã hội và nhiều diễn đàn địa phương. Sau đó, phương tiện truyền thông tới tấp tìm đến nhà bạn Nhiên để phỏng vấn và đưa tin, bạn Nhiên bỗng chốc trở thành "Trạng Nguyên" nổi tiếng gần xa. Vào lúc 1 giờ rạng sáng ngày 22, các phóng viên liên hệ với bạn Nhiên sớm nhất đã có mặt tại trường, còn phần lớn phóng viên khác cũng đã đến trường từ sáng đến trưa cùng ngày, tổng cộng có khoảng 10 phương tiện truyền thông.

Cả ngày 22, bạn Nhiên và các thầy cô đều bận rộn với việc trả lời phỏng vấn. Còn nhà trường cũng đã chuẩn bị sẵn sàng đón tin vui này. Phóng viên của Báo Thương mại Thành Đô cho biết, trong phòng bảo vệ của trường xếp đầy các lẵng hoa chúc mừng.

Tuy nhiên, "niềm vui ngắn chẳng tày gang" tổng cộng mới được 36 tiếng đồng hồ, hơn 9 giờ tối ngày 22, tại Văn phòng Tuyển sinh của huyện Phú Thuận, các giáo viên của bạn Lâm Hạo Nhiên nhận được thông tin chính xác, điểm thi đại học năm nay của bạn Lâm Hạo Nhiên là 615 điểm, chênh lệch 67 điểm so với tin đồn trên mạng là 682 điểm.

Từ bị nhầm là "Trạng Nguyên" đến khi chứng thực là tin đồn, chỉ trong 2 ngày ngắn ngủi, cả gia đình Lâm Hạo Nhiên có thể nói như sống trong một vở bi hài kịch. Khi phóng viên của Đại Truyền hình Trung ương Trung Quốc phỏng vấn bạn Nhiên qua điện thoại, tâm trạng bạn Nhiên vẫn rất xúc động, bạn nói, "sự kiện này đã gây tổn thương tinh thần rất lớn đối với bản thân và gia đình tôi, mong các phương tiện truyền thông đừng quấy nhiễu cuộc sống của gia đình tôi" .

Nhạc

N: Các bạn thân mến, đối với trường hợp bạn Lâm Hạo Nhiên bị đưa tin nhầm là "Trạng Nguyên", phải nói rằng, báo giới cũng phải chịu một phần trách nhiệm do làm phức tạp hoá tình hình.

M: Vâng, thời gian qua, báo giới đã đưa tin quá mức thậm chí là "điên cuồng" về các "Trạng Nguyên".

H: Vâng, trong ngày các trường đại học và cao đẳng ở Bắc Kinh công bố điểm thi, để tranh giành phỏng vấn các "Trạng Nguyên" vào giờ phút đầu tiên, một số trang web còn điều cả ô tô sang trọng để đưa đón.

N: Vâng, còn có một số phóng viên ngồi đợi trước cổng trường trung học nổi tiếng về đào tạo ra "Trạng Nguyên" hàng mấy tiếng đồng hồ để có thể đưa tin cập nhật nhất.

M: Vâng, không những thế, hiện nay, sự thành công của các "Trạng Nguyên" cũng là nguồn đồng lực thôi thúc các học sinh tìm tòi kinh nghiệm học tập của họ. Vì vậy, các sản phẩm nhãn hiệu "Trạng Nguyên" như sổ tay "Trạng Nguyên", sổ sửa sai của "Trạng Nguyên", bài nói chuyện của "Trạng Nguyên" đã trở thành hàng "hot" trên các trang web.

N: Vâng, bạn chỉ cần gõ mấy chữ "sổ tay Trạng Nguyên" trên trang web taobao. com, bạn sẽ tìm được hơn 1500 kết quả, mua cả bộ sổ tay các môn học của "Trạng Nguyên", đắt nhất là hơn 200 Nhân dân tệ, rẻ thì hơn trăm Nhân dân tệ.

H: Vâng, theo như Thu Huyền thì, sổ tay "Trạng Nguyên" chỉ có ý nghĩa tham khảo, nhưng không nên quá lệ thuộc vào nó.

M: Vâng, bởi vì nếu là "Trạng Nguyên" thì sẽ có phương pháp học tập của riêng mình, hơn nữa, mỗi người sẽ có phương pháp ghi sổ tay khác nhau, sổ tay của "Trạng Nguyên"chưa chắc đã thích hợp với mình. Điều quan trọng là phải tìm được phương pháp học tập của mình.

H: Vâng, sao chép sổ tay của người khác một cách mù quáng, ngược lại có thể sẽ làm giảm khả năng tổng kết và khái quát trong học tập của mình.

Nhạc

N: Các bạn thân mến, chuyên gia cho rằng, "Thủ khoa" là học sinh xuất sắc trong giai đoạn giao dục cơ sở, phải công nhận kinh nghiệm và phương pháp học tập của họ có nhiều điều khiến mọi người khâm phục. Nhưng sau khi bước vào cổng đại học tiếp đến là rời ghế nhà trường dấn thân vào xã hội, vầng hào quang của các "Trạng Nguyên" cũng dần mờ nhạt.

M: Vâng, có điều tra cho thấy, trong 35 năm từ năm 1977 đến năm 2011, trong hơn 2000 "Trạng Nguyên" của Trung Quốc kể cả Hồng Công và Đài Loan không có mấy người trở thành người đứng đầu trong giới học thuật, giới thương mại và chính trị. Phần lớn "Trạng Nguyên" sau khi tốt nghiệp đại học sẽ không còn ai biết đến, thành tựu trong lĩnh vực công tác của họ thấp hơn nhiều so với sự mong đợi của xã hội.

N: Vâng, chuyên gia cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến các "Trạng Nguyên" không thể tiếp tục thu được thành công trong công việc, xã hội không nên vì thế mà công kích các "Trạng Nguyên". Bản thân các "Trạng Nguyên" không có lỗi, trong cơ chế giáo dục hiện hành của Trung Quốc, họ dựa vào năng khiếu, cần cù và nỗ lực của mình để trở thành thủ khoa trong các kỳ thi, dành cơ hội bước vào các trường đại học nổi tiếng. Trong khi đó, do chỉ tiêu đánh giá thành công của xã hội quá đơn giản, khiến "Trạng Nguyên" bị mai một sau kỳ thi đại học, đây không những là vấn đề của ngành giáo dục, mà còn là vấn đề xã hội.

H: Vâng, các "Trạng Nguyên" khi chọn chuyên ngành cũng quá chú trọng vào những chuyên ngành nóng như quản lý kinh tế, khoa học công nghệ..., khiến nhiều "Trạng Nguyên" quá tập trung vào một lĩnh vực, sau khi bước vào xã hội cũng thiếu cơ hội thể hiện tài năng của mình và hạn chế sự phát triển của ngành nghề.

M: Vâng, nếu các "Trạng Nguyên" muốn thành công trong công tác sau này, thì nên xem xét nhiều hơn đến quy hoạch ngành nghề. Khi chọn chuyên ngành nên kết hợp tương lai của mình với tương lai của dân tộc và đất nước, cùng với phấn đấu để thu được thành công trong cuộc đời của mình cũng nên đóng góp cho sự phát triển của dân tộc và đất nước.

N: Vâng, các bạn thân mến, sau đây mời các bạn thưởng thức bài hát "Những năm qua" do ca sĩ Hồ Hạ trình bày.

Thả bài hát...

M: Các bạn thân mến, do thời gian có hạn chương trình hôm nay xin khép lại tại đây.