Chị em phụ nữ, xin chớ coi tàu điện ngầm là phòng riêng của mình

Nghe Online-I           Nghe Online-II

Gần đây, Tiểu blog chính thức của Công ty tàu điện ngầm số 2 của Thượng Hải kêu gọi phụ nữ ăn mặc giữ ý để tránh bị quấy rối, việc này đã dẫn tới sự phản đối của một số cư dân mạng. Ngày 24 tháng 6, có hai cô gái trẻ tay cầm tấm biển mang dòng chữ "Tôi có thể ăn mặc khêu gợi, nhưng anh không được quấy rối tôi", "chúng tôi muốn mát mẻ, còn các anh không được là kẻ háo sắc" để bày tỏ phản đối Công ty tàu điệm ngầm số 2 Thượng Hải. Mặc dù công dân có quyền "tự do ăn mặc", nhưng phải tuỳ trường hợp, chớ coi tàu điệm ngầm là phòng riêng của mình. Nếu bạn là phụ nữ, bạn thấy mùa hè nóng nực, phụ nữ nên ăn mặc như thế nào cho đúng mực? Mọi người có quan điểm gì đối với vấn đề này? Xin mời bạn gửi lưu ký hoặc gửi e-mail cho chúng tôi, địa chỉ e-mail của chúng tôi là: vie@cri.com.cn, chúng tôi mong đợi sự tham gia của các bạn.

LQ: Thưa quý vị và các bạn, LQ hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Lăng kính cuộc sống" trên sóng Đài Phát thanh Quốc tế TQ.

SH: Xin chào quý vị và các bạn, tôi là Sảnh Hoa. Hôm nay, chúng tôi vẫn mời anh Thanh Long mà các bạn quen thuộc cùng tham gia chương trình, hoan nghênh anh Thanh Long.

TL: Vâng. Xin chào chị Sảnh Hoa, xin chào chị Lệ Quyên, xin chào các bạn nghe Đài.

LQ: Các bạn thân mến, dạo này thời tiết ngày một nóng, động một tý là mồ hôi nhễ nhại, anh Thanh Long và Sảnh Hoa có cảm thấy thế không?

SH: Đúng là như vậy, mùa hè năm nay ở Bắc Kinh quả thật rất khác thường trước. Dù có nóng đến mấy vẫn thấy khá khô mát, nhưng năm nay lại oi bức ngột ngạt như ở miền nam.

TL: Vâng, cái nóng ở đây cũng gần như ở Việt Nam. Năm nay Bắc Kinh cũng mưa khá nhiều.

LQ: Vì vậy, mọi người đã nghĩ đủ mọi cách để " giải nhiệt". Nam giới thì mặc quần đùi, áo may ô, còn chị em phụ nữ thì có nhiều cách lựa chọn hơn. Nhưng hành động của hai cô gái trong tàu điện ngầm ở Thượng Hải hồi tháng trước đã thu hút sự chú ý và thảo luận sôi nổi của cư dân mạng.

SH: Vâng, nhưng khách quan mà nói, chị em ăn mặc hở hang ở nơi công cộng đông người, quả thực sẽ tăng khả năng bị quấy rối tình dục. Xét từ góc độ này, xuất phát điểm của việc nhắc nhở phái đẹp qua tiểu blog của "Công ty Tàu điện ngầm số 2 Thượng Hải" là có ý tốt. Thế nhưng, tại sao nội dụng trên tiểu blog này lại vấp phải sự phản đối và tranh luận sôi nổi của đông đảo cư dân mạng nhỉ? Anh có nhận xét gì về vấn đề này?

TL: Vâng, điều quan trọng là ở chỗ lời lẽ của Tiểu blog thiếu thoả đáng, lôgích vô lý, lời nói khiếm nhã, nội dung thiếu tôn trọng phụ nữ. Ví như có người nói: "ăn mặc như vậy trong tàu điện ngầm mà không bị quấy rối mới là điều lạ, xin mọi người hãy ăn mặc có tự trọng", nói như vậy để cho mọi người cảm giác là, nếu có phụ nữ ăn mặc "mát mẻ", khêu gợi, thiếu vải mà bị quấy rối, thì người đó là tự chuốc vạ vào thân, ít ra cũng phải chịu phần nào trách nhiệm-ai bảo người đó "thiếu tự trọng"? Nhắc nhở như vậy, ngoài bị nghĩ là trốn tránh trách nhiệm ra, còn bị coi là đổ tội bị quấy rối tình dục cho phụ nữ bị xâm hại, bào chữa và gỡ tội cho kẻ phạm pháp.

LQ: Hơn nữa từ những cuộc thảo luận trên tiểu blog và các diễn đàn, đúng là có nhiều người tán thành cách nói, ăn mặc như vậy "không bị quấy rối thì mới lạ", "Ăn mặc hở hang như vậy chẳng phải là vì muốn bị người khác chòng ghẹo hay sao?", "Mình ăn mặc hở hang, lại trách người khác là quấy rối?", những lời lẽ như vậy, khiến người ta cảm thấy ái ngại, điều này cũng thể hiện sự thiếu chín chắn thậm chí là sự kỳ thị trong văn hóa xã hội hiện nay. Logic của cách biểu đạt này không có sức thuyết phục, không có căn cứ chứng tỏ ăn mặc "thiếu vải" có liên quan trực tiếp đến việc bị quấy rối tình dục.

SH: Nhưng điểm chính trên tiểu blog của "Công ty Tàu điện ngầm số 2 Thượng Hải" bị mọi người chỉ trích, nhất là vấn đề Lô-gích. Lô-gích ngầm của câu này là: Do chị em phụ nữ ăn mặc "thiếu vải", vì vậy, bị quấy rối tình dục là lỗi của các chị em. Điều này đã thể hiện sự bằng quan đối với nguyên nhân gây ra hành vi quấy rối tình dục, mặt khác, cách nói này cũng gỡ tội cho những kẻ "quấy rối", và thế là các chị em bị quấy rối lại bị mang tiếng là "thiếu tự trọng", "ăn mặc không giữ ý". Giống như xã hội phong kiến, nếu phụ nữ bị cưỡng bức tại nơi công cộng, thì là do người phụ nữ dâm đãng và còn phải tự tử để cảm ơn kẻ phạm tội? Anh có nhận xét gì về vấn đề này ạ?

TL: Không có bất cứ tư liệu và con số nào chứng tỏ, ăn mặc của phụ nữ có liên quan tới xác suất bị quấy rối tình dục. Ăn mặc thiếu vải hay không thiếu vải là vấn đề tự lựa chọn cá nhân, không có bất cứ ai có thể lấy đó làm cớ để quấy rối tình dục người khác. Bởi vì người ta ăn mặc thiếu vải không có nghĩa là có dấu hiệu tình dục nào đó, có thể chỉ là xuất phát từ nhu cầu mặc đẹp và mát. Cho dù có dấu hiệu tình dục đi nữa, cũng không thể coi đó là cái cớ để quấy rối tình dục. Cũng tức là nói, tôi có thể "khêu gợi", nhưng anh không được "quấy rối".

TL: Ăn mặc ra sao là quyền của cá nhân, miễn là không vi phạm pháp luật và quy định của tàu điện ngầm, không trái với đạo đức thông thường, phụ nữ có quyền ăn mặc theo ý mình, thậm chí có quyền hở bộ phận nào trên cơ thể mình, bất cứ ai cũng không thể lấy đó làm cớ để quấy rối tình dục và xâm phạm. Đúng như hai cô gái trẻ đưa ra khẩu hiệu phản đối: "Tôi có thể ăn mặc khêu gợi, nhưng anh không được quấy rối tôi", "chúng tôi cần mát mẻ, còn các anh không được là kẻ háo sắc". Nói cách khác, cho dù có phụ nữ có những cử chỉ thiếu văn minh khó coi hoặc phá hoại đạo đức, chúng ta có thể báo cảnh sát, nhưng không được quấy rối, xâm phạm họ, đây là một kiến thức cơ bản của xã hội pháp quyền.

Nhưng chúng tôi đồng thời cũng phải nhắc nhở một số chị em phụ nữ rằng, nếu bạn ăn mặc thiếu vải không chia trường hợp, thực ra cũng là sự quấy rối tình dục đối với nam giới. Tại nơi công cộng, nam giới rất bối rối khi thấy có chị em phụ nữ ăn mặc quá hở hang, rất khó tìm được nơi "an toàn" cho mắt của mình.

SH: Vâng, trước khi làm chương trình hôm nay, Sảnh Hoa từng phỏng vấn một số nam thính giả, khi trả lời phỏng vấn Sảnh Hoa, một thính giả cho biết: "Tôi từng gặp một tình huống rất khó xử trên xe buýt, hồi đó cũng vào mùa hè, khi xe đi qua một trung tâm nhộn nhịp, một cô gái mặc váy hai dây lên xe, lúc đó rất đông, khi cô gái chen vào đến bên cạnh tôi, cơ thể cô đụng chạm vào phần nhạy cảm trên cơ thể tôi, nên rất tự nhiên có chút phản ứng sinh lý, lúc đó tôi sợ đến nỗi không dám cử động, vì sợ cô ấy hiểu lầm làm mình quấy rối".

LQ: Ở Bắc Kinh có một anh chàng còn biện bạch rằng: "Chị em ăn mặc hở hang như vậy, đàn ông chúng tôi nên nhìn hay không nên nhìn? Nhìn lâu một chút lại bảo chúng tôi là khiếm nhã". Vâng, sau đây, chúng ta tạm nghỉ đôi phút cùng thưởng thức bài hát Việt Nam "Tình chị em" do Thùy Trang thể hiện, sau đó chúng ta lại tiếp tục thảo luận

《Tình chị em》歌曲出

LQ: Mời quý vị và các bạn tiếp tục theo dõi tiết mục "Lăng kính cuộc sống" của CRI.

Các bạn thân mến, một cuộc điều tra cho thấy, có 83,7% đàn ông được hỏi cho rằng, phụ nữ ăn mặc quá lộ liễu cũng là một kiểu quấy rối tình dục. Ăn mặc là ý thích của mỗi người, nhưng chính vì ngày càng có nhiều chị em phụ nữ mặc váy siêu mỏng, siên ngắn, áo hai dây hay áo cổ trễ... đến các nơi công cộng, nên đã xuất hiện một quan điểm khác, đó là ăn mặc không còn là vấn đề của cá nhân nữa, thậm chí đôi khi trở thành vấn đề đạo đức xã hội đáng phải suy nghĩ. Anh Thanh Long có nhận xét như thế nào về vấn đề này?

TL: Các vụ quấy rối tình dục thường hay xảy ra vào mùa hè, nhất là ở trên xe buýt, tàu điện ngầm v.v, còn một nơi nữa là ở công sở. Thời báo Giang Nam cũng đưa tin: Mùa xuân và mùa hạ rất dễ xảy ra các vụ quấy rối tình dục và xâm phạm tình dục. Bởi vì thời tiết nóng nực, phụ nữ ăn mặc quần áo mỏng manh, phần hở khá nhiều, có phụ nữ thậm chí ăn mặc hở hang. Ăn mặc như vậy là sự kích thích khá lớn đối với nam giới, dễ dẫn tới sự chú ý của người có dụng ý xấu, từ đó dẫn tới hành động không thích đáng của họ.

SH: Xét về bản chất, ăn mặc là sự thể hiện của văn hoá và lễ phép. Hơn nữa tại nơi công cộng như tàu điện ngầm, chị em ăn mặc thực ra cũng không nên quá tuỳ tiện, muốn "mát mẻ" cũng phải giữ ý, không nên ăn mặc quá "thiếu vải". Để đẩy ra các vụ quấy rối tình dục đương nhiên không phải là lỗi của những người "quá mát mẻ", nhưng cũng không thể phủ nhận rằng, đây cũng là hành vi coi nhẹ xã hội công cộng . Xét từ sự "lo ngại" và "không lo ngại" về các vụ quấy rối tình dục, chúng ta phát hiện, thực ra "đề phòng những kẻ háo sắc" chỉ là vấn đề bề nổi, nhưng nó lại là ngọn nguồn để chúng ta suy nghĩ về một vấn đề sâu sắc hơn---làm thế nào để phái đẹp thực hiện quyền bình đẳng với nam giới, thoái khỏi sự trói buộc của "giới thứ hai", đó là mục đích thực sự của "nghệ thuật hành vi, mà hai cô gái đã làm ở tuyến số 2 tàu điện ngầm Thượng Hải. Anh có nhận xét gì về vấn đề này?

TL: Nghệ thuật hành vi trong tàu điện ngầm của chị em phụ nữ, thực ra là một lần đấu tranh trực diện giữa ý thức nữ quyền thức tỉnh đối với xã hội nam quyền. Sự đấu tranh này, để công chúng tôn trọng hơn đối với toàn thể phụ nữ, đã phơi bày sự coi thường nữ quyền trong ý thức tiềm ẩn của nam giới, không có gì hơn bằng nghệ thuật hành vi như vậy có thể khiến nam giới đỏ mặt làm cảnh tỉnh xã hội nam quyền truyền thống. Nhưng cách làm mong giành được bá quyền thân thể của phụ nữ cũng không nên được đề xướng. Tôi cho rằng, về mặt pháp luật, nếu đã xảy ra quấy rối tình dục, đương nhiên toàn bộ trách nhiệm là thuộc kẻ háo sắc.

LQ: Thế nhưng, về mặt đạo đức, người phụ nữ phải chú ý cách ăn mặc của mình, không nên để bị quấy rối chỉ vì cách ăn mặc quá tự do và tùy tiện của mình, để xảy ra việc này chị em cũng có một phần trách nhiệm. Như chúng ta đã biết, mỗi một người đều phải chịu trách nhiệm trước những hậu quả do mình gây nên, bất kể là hành vi này có thuộc phạm trù "quyền lợi" hay không. Người phụ nữ không nên chỉ ăn mặc theo ý thích của mình, mà không suy xét đến sự khó chịu và những ảnh hưởng không lành mạnh do cách ăn mặc của mình gây nên, bởi vì, trên tàu điện ngầm hay xe buýt còn có người già và trẻ em, và tất nhiên, cũng sẽ có những người đàn ông không kiểm soát được hành vi khiếm nhã của mình trước cách ăn mặc quá " khiêu khích" của phái đẹp.

TL: Bất kể muốn mặc đẹp hay muốn mát, đều phải có chừng mực. Nếu không nắm được chừng mực thì phải học biết cách tự bảo vệ mình tự đề phòng. Trong khi hưởng cái hay của quyền lợi,cũng phải chú ý tới cái rủi ro do đó mang lại, phải học biết cách tự mình đối mặt chứ không chỉ giận trời trách người. Cũng cậy, đối với những kiến nghị và nhắc nhở thiện chí, cũng không nên một mực mang theo thành kiến nhìn nhận việc đó, không nên lý giải bằng mầu sắc kỳ thị và thành kiến, nhất là không nên chui vào chỗ bế tắc. Học theo cái tốt của họ, tốt hơn là bới lông tìm vết mở mắt mà nhẩy xuống sông. Cho dù có bị châm điếm chút ít, cũng còn tốt hơn là mở mắt nhảy xuống sông rồi hốn hận.

SH: Vâng, cho nên, các chị em phải chú ý nhé, cho dù chúng nhấn mạnh bảo vệ quyền lợi cá nhân, nhưng chúng ta phải luôn đề phòng những sự cố bất ngờ do lạm dụng quyền lợi gây ra. Cánh mày râu thường được gọi là "phái mạnh", còn chị em phụ nữ thì gọi là "phái đẹp", hay còn gọi là "phái yếu", vì theo kết cấu sinh lý chị em chúng ta không thể khỏe mạnh như nam giới, cho nên chị em phụ nữ là đối tượng cần được bảo vệ, để tránh bị quấy rối tình dục, vậy, các chị em phụ nữ nên làm thế nào để giảm tối đa tỷ lệ bị quấy rối?

TL: Trước hết, phải chú ý cách ăn mặc, tại nơi công cộng, nhất là nơi chen chúc chật chội như trên xe buýt, nên tránh mặc những đồ vải mỏng và hở quá nhiều trên người, cũng không nên trang điểm quá mức, dùng nước hoa quá nồng nặc, bởi vì những điều kiện bên ngoài đó thường dễ kích thích nam giới, mà những kẻ quấy rối tình dục cũng thường nhắm mục tiêu quấy rối tình dục vào những phụ nữ này.

Kế đó, nếu thấy nơi công cộng quá đông người, nên cố gắng tránh giờ cao điểm, không nên đi vào những nơi quá đông người, nếu tình trạng bắt buộc thì nên đến những nơi có nhiều chị em phụ nữ, giữ khoảng cách nhất định với nam giới.

LQ: LQ xin bổ xung một chút là, đôi lúc cũng có một số anh nam giới cố tình đứng hay ngồi bên cạch chị em chúng ta, vờ vịt ngủ hoặc cố tình dựa hay động chạm vào người chị em khi xe buýt cua gấp hoặc phanh gấp, tốt nhất là chị em chúng ta nên đứng ra chỗ khác luôn, để trách bị làm phiền.

SH: Vâng, hai anh chị nói rất có lý, mong các chị em ngồi bên máy thu thanh có thu hoạch mới sau khi đón nghe chương trình hôm nay. Trong phần cuối của chương trình, chúng tôi xin khép lại buổi thảo luận hôm nay bằng một câu nói của một nhà chính trị, nhà tư tưởng cuối thế kỷ 18: "Tu dưỡng còn quan trọng hơn cả pháp luật, nó thuận theo bản năng của con người, nó có thể hoặc là thúc đẩy đạo đức, hoặc là hình thành đạo đức, cũng có thể huỷ diệt hoàn toàn đạo đức."