Tiêu dùng xanh, bạn đã hành động chưa

Ngày Môi trường Thế giới mùng 5 tháng 6 năm nay, chủ đề của Trung Quốc là "Tiêu dùng xanh, bạn đã hành động chưa?" Để kỷ niệm Ngày Môi trường Thế giới, tăng cường ý thức môi trường, bảo vệ môi trường của mọi người, Trung ương Đoàn thanh niên Cộng sản Trung Quốc, Hội liên hiệp phụ nữ Trung Quốc đã phối hợp tổ chức Dạ hội văn nghệ Ngày Môi trường Thế giới mùng 5 tháng 6, nhằm mở rộng việc tiêu dùng xanh trong toàn xã hội, thúc đẩy phát triển xanh, nâng cao ý thức tiêu dùng xanh của toàn dân.

Vậy thì bạn cho rằng thế nào mới là tiêu dùng xanh? Là đi lại bằng phương tiện xe buýt hoặc tàu điện ngầm, mặc quần áo 100% cotton, ăn rau hữu cơ, hay là ở trong khu chung cư xanh hoá? Trong cuộc sống thường ngày, bạn đã tiêu dùng xanh như thế nào? Hoan nghênh bạn đón nghe tiết mục Lăng Kính cuộc sống hôm nay, cũng mong các bạn liên hệ với chúng tôi nêu quan điểm của mình, địa chỉ E-mail của chúng tôi là: vie@cri.com.cn

LQ: Thưa quý vị và các bạn, LQ hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Lăng kính cuộc sống" trên sóng Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc.

SH: Thưa quý vị và các bạn, Sảnh Hoa rất vui lại gặp quý vị và các bạn. Hôm nay, ngoài chị Lệ Quyên và Sảnh Hoa ra, chúng tôi còn mời anh Thanh Long cùng tham gia chương trình hôm nay.

TL: Vâng. Xin chào chị Sảnh Hoa, chào chị Lệ Quyên và xin chào các bạn nghe Đài.

LQ: Các bạn thân mến, thế kỷ 21 là thế kỷ xanh. Màu xanh tượng trưng cho sự sống, sức khỏe và sức sống, là một màu tràn đầy hy vọng. Sự lý giải về màu xanh trên thế giới thường bao gồm ba mặt là sự sống, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường. Nội dung của tiêu dùng xanh rất rộng, không những bao gồm sản phẩm xanh, mà còn bao gồm tái sử dụng nguồn vật liệu, sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng, bảo vệ môi trường sinh tồn và giống loài v.v, nói rộng ra là bao gồm mọi mặt của việc sản xuất và tiêu dùng.

SH: Vâng, tiêu dùng xanh, còn gọi là tiêu dùng bền vững, nhằm tránh hoặc giảm tối đa sự tàn phá đối với môi trường, là một kiểu tiêu dùng mới với đặc trưng tôn trọng thiên nhiên và bảo vệ sinh thái. Tiêu dùng xanh, không chỉ gồm sản phẩm xanh, còn bao gồm tái sử dụng vật tư, sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng, bảo về môi trường sinh tồn và giống loài, v.v. Trọng điểm của tiêu dùng xanh là "cuộc sống xanh và mua sắm bảo vệ môi trường". Theo anh Thanh Long ý nghĩa của tiêu dùng xanh được quốc tế công nhận là gì ạ?

TL: Tiêu dùng xanh được công nhận trên quốc tế có ba hàm ý: Một là đề xướng người tiêu dùng khi tiêu dùng lựa chọn sản phẩm xanh chưa bị ô nhiễm hoặc có lợi đối với sức khoẻ con người; hai là chú trọng xử lý chất thải trong quá trình tiêu dùng; ba là hướng dẫn người tiêu dùng thay đổi quan niệm tiêu dùng, bảo vệ thiên nhiên, theo đuổi lành mạnh, trong khi theo đuổi cuộc sống thoải mái dễ chịu, chú trọng bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên và năng lượng, thực hiện tiêu dùng bền vững.

LQ: Nói đến tiêu dùng xanh, thì mọi người chúng ta có thể biết được một vài việc, nhưng cụ thể hoạt động này bắt đầu được mọi người quan tâm chú ý từ lúc nào? Sau đây, LQ xin giới thiệu khái quát với các bạn về mặt này. Từ giữa thập niên 80, ở Anh đã dấy lên "Phong trào Người tiêu dùng xanh", sau đó lan rộng sang các nước Âu Mỹ, phong trào này chủ yếu là kêu gọi người tiêu dùng chọn mua những sản phẩm có lợi cho môi trường, từ đó khiến các nhà sản xuất cũng chuyển hướng sang sản xuất những sản phẩm có lợi cho môi trường.

SH: Vâng, đây là phong trào bảo vệ môi trường dựa vào người tiêu dùng để thúc đẩy người sản xuất, dựa vào lĩnh vực tiêu dùng lôi kéo lĩnh vực sản xuất. Phong trào này do các nước phát triển khởi xướng, rất nhiều công dân đều bày tỏ nguyện vọng chọn mua các sản phẩm bảo vệ môi trường với điều kiện giá cả bằng nhau hoặc đắt hơn một chút. Nói tóm lại, tiêu dùng xanh chủ yếu gồm ba nội dung: Tiêu dùng các sản phẩm không ô nhiễm; không gây ô nhiễm môi trường trong quá trình tiêu dùng; tự giác tẩy chay hoặc không tiêu dùng những sản phẩm phá hoại môi trường hoặc lãng phí nhiều tài nguyên. Anh Thanh Long này, anh có biết bối cảnh xã hội của hoạt động này không ạ?

TL: Từ Hội nghị cấp cao về Trái đất năm 1992 chính thức nêu ra chủ đề "phát triển bền vững", tiêu dùng xanh được coi là công tác quan trọng đi tới mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu. Màu xanh là màu của sự sống, bắt đầu từ loài người trồng thực vật để sinh sống, màu xanh đã đại diện cho sự sống, mạnh khoẻ, sức sống, theo đuổi tương lai tốt đẹp, nơi nào có màu xanh, thì nơi đó có sự sống. Ở đây, màu xanh là ngôn ngữ hình ảnh, nó không chỉ nói là màu xanh, là thực vật có sức sống, mà còn chỉ môi trường sinh thái cùng tồn tại hài hoà của thế giới tự nhiên cùng bảo vệ, giữ gìn và cải thiện môi trường sinh thái, theo thông lệ đèn đỏ dừng, đèn vàng cảnh báo, đèn xanh đi, lấy "màu xanh" biểu thị khái niệm phù hợp tính khoa học, tính quy phạm và tính quy luật, có thể duy trì đi lại thông suốt vĩnh viễn.

LQ: Hóa ra là như vậy. Vừa rồi chúng ta nói về tình hình của một số nước, vậy thì Trung Quốc đưa ra ý tưởng này từ năm nào?

SH: Sảnh Hoa xin giới thiệu với quý vị và các bạn nhé. Hiệp hội Người tiêu dùng Trung Quốc đã xác định năm 2001 là năm "Tiêu dùng xanh", đề xướng "Tiêu dùng xanh". "Tiêu dùng xanh" yêu cầu nhà kinh doanh cung cấp hàng hoá hoặc dịch vụ phù hợp đảm bảo yêu cầu sức khỏe của người tiêu dùng. Mong chính quyền các cấp và ban ngành liên quan tăng cường công tác lập pháp bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của người tiêu dùng.

TL: Vâng, tiêu dùng xanh là cách gọi chung cho mọi hành vi tiêu dùng và hình thức tiêu dùng với mục đích chính là bảo vệ quyền lợi sức khoẻ của người tiêu dùng, với xuất phát điểm là bảo vệ môi trường sinh thái, phù hợp tiêu chuẩn sức khoẻ con người và tiêu chuẩn bảo vệ môi trường. Phát triển tiêu dùng xanh là nội dung quan trọng của "hai loại hình xã hội", tức xã hội loại hình tiết kiệm tài nguyên và xã hội loại hình thân thiện với môi trường, cũng là điều kiện quan trọng không thể thiếu để xây dựng "hai loại hình xã hội".

LQ: Anh Thanh Long nói rất đúng, sau đây, chúng ta sẽ giới thiệu với các bạn thính giả về những yêu cầu cụ thể của việc "Ra sức phát triển tiêu dùng xanh": Thứ nhất là nâng cao quan niệm tiêu dùng xanh trong toàn dân. Tư tưởng phải đi trước hành động. Các cơ quan Chính phủ và cán bộ lãnh đạo phải đi đầu trong việc gây dựng quan niệm tiêu dùng xanh, báo giới phải ra sức tuyên truyền quan niệm tiêu dùng xanh, để mọi người nhận thức được việc phát triển tiêu dùng xanh không những có thể bảo vệ sức khỏe của bản thân, mà còn bảo vệ môi trường sinh thái; Vừa nâng cao chất lượng tiêu dùng, lại dẫn dắt việc chuyển đổi mô hình phát triển; Không những gây dựng hạnh phúc cho thời đại, mà còn mang lại hạnh phúc cho con cháu mai sau. Nên đưa việc giáo dục tiêu dùng xanh vào chương trình giáo dục công dân để nâng cao tính tự giác và trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích của người dân và môi trường sinh thái của từng thành viên trong xã hội.

SH: Sảnh Hoa xin bổ xung thêm yêu cầu thứ hai nhé, đó là phải dốc sức phát triển ngành nghề xanh. Phát triển ngành nghề xanh, khai thác sản phẩm xanh, là điều kiện tiền đề phát triển tiêu dùng xanh. Phải áp dụng công nghệ khoa học và quản lý khoa học, phát triển sản phẩm xanh, nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm giá thành sản xuất, phấn đấu cung cấp sản phẩm xanh giá cả phải chăng và phong phú đa dạng cho đông đảo người tiêu dùng. Xây dựng cơ sở sản xuất sản phẩm xanh, áp dụng các biện pháp đòn bẩy hỗ trợ ngành nghề xanh. Xây dựng hệ thống tiếp thị sản phẩm xanh, tạo thuận lợi cho người tiêu dùng mua sắm. Tăng cường giám sát, kiểm soát và quản lý các sản phẩm xanh, đảm bảo duy trì trật tự thị trường.

TL: Ba là tạo dựng môi trường sinh thái tốt đẹp. Môi trường sinh thái tốt đẹp là cơ sở tồn tại và phát triển của tiêu dùng xanh. Cần tăng cường xanh hoá đất đai, nâng cao tỉ lệ che phủ rừng, bảo vệ tốt từ đầu nguồn đối với không khí, nước, thổ nhưỡng v.v; chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế, hình thành mô hình phát triển kinh tế có lợi cho tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường, kiềm chế ô nhiễm môi trường; tăng cường xây dựng pháp chế, dành sự bảo đảm pháp chế cho bảo vệ môi trường.

LQ: Ở trên TL, SH và LQ đã giới thiệu với các bạn về tiêu dùng xanh, chắc các bạn đã hiểu sâu hơn về vấn đề này, khi đi mua sắm nên tính đến vấn đề môi trường, để thế giới của chúng ta càng trở nên lành mạnh và an toàn hơn, đây là việc nhỏ và ai cũng có thể làm được, nhưng lại có vai trò thúc đẩy to lớn trong việc bảo vệ môi trường. Mong những việc làm nhỏ của chúng ta có thể góp phần cho sự nghiệp bảo vệ môi trường. Bây giờ chúng ta tạm nghỉ đôi phút cùng thưởng thức bài hát: Mong đợi do Trương Kính Hiên thể hiện, sau đó chúng ta sẽ tiếp tục thảo luận.

SH: Hoan nghênh quý vị và các bạn quay trở lại chương trình Lăng kính cuộc sống. Chúng ta cùng tiếp tục thảo luận đề tài hôm nay. Vâng, mua sắm là một phần của cuộc sống hàng ngày, tất cả chúng ta đều sẽ phải sống những năm còn lại của cuộc đời trên trái đất này, vì vậy sự lựa chọn hôm nay sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng cuộc sống tương lai của các bạn. Vậy, làm thế nào để việc mua sắm của chúng ta càng bảo vệ môi trường? Anh Thanh Long có sáng kiến gì hay không ạ?

TL: Một là, mua sản phẩm bán lẻ với số lượng lớn để giảm bao bì đóng gói-vấn đề lượng nhiều hay ít. Khi bạn mua nhiều mặt hàng mà bạn cần, có thể giảm bớt lãng phí về bao bì đóng gói. Khoảng 1/3 rác thải ở Mỹ là đến từ những bao bì đóng gói, trong mỗi một đô la mà chúng ta tiêu dùng thì có 10 cent là tiêu vào những bao bì đóng gói mà chúng ta bỏ đi này.

Hai là, mua sản phẩm có thể tái chế-nếu không có thị trường mua sản phẩm có thể tái chế, thì không có động cơ sử dụng tái chế. Mua những sản phẩm làm bằng nguyên liệu tái chế thì đạt tới mục đích này. Hãy mua những sản phẩm làm bằng nguyên liệu có thể tái chế.

Ba là, ít mua những sản phẩm dùng một lần-những dao cạo râu, máy ảnh, cốc nhựa, đĩa nhựa có thể tuỳ ý sử dụng, đó là những ví dụ  mang lại tiện lợi cho chúng ta nhưng lại phá hoại môi trường. Những thứ này sau khi xuất xưởng, chỉ dừng lại chốc lát trên tay bạn rồi trở thành rác thải. Mua những thứ có thể sử dụng lâu dài (không nên ngại rửa bát đĩa). Dùng khăn mặt và khăn tay bằng vải thay thế các loại khăn giấy. Trong lúc bắt buộc phải dùng khăn giấy thì nên xác định khăn giấy đó 100% được làm lằm bằng nguyên liệu có thể tái chế.

LQ: Anh Thanh Long nói rất hay, LQ xin bổ xung mấy điểm

Thứ tư là: Dùng pin có thể xạc điện --- Loại pin bình thường có chứa Ca-đi-mi và thủy ngân, phải được xử lý theo tiêu chuẩn rác thải nguy hiểm. Nhưng pin xạc điện có thể dùng trong thời gian dài hơn, tốn ít tiền hơn mà còn không gây ô nhiễm độc hại cho sông ngòi. Vì vậy, chúng ta nên mua pin có thể xạc điện.

Thứ năm là: Mua đồ cũ hoặc đồ đã được tân trạng lại --- Mua sách cũ có thể giảm bớt tệ nạn chặt phá rừng; mua đồ điện gia dụng cũ tân trang lại có thể giúp bạn tiết kiện tiền.

Thứ sáu là: Dùng loại vòi hoa sen phun nước nhỏ và vòi máy nước lắp thiết bị tiết kiệm nước có thể giảm bớt 50 % tiền nước của gia đình, đồng thời cũng giúp cho việc tích trữ nguồn nước.

SH: Còn theo Sảnh Hoa thì:

7. Chúng ta nên sử dụng những sản phẩm có tỷ lệ tái sử dụng cao: Khi bạn đổi máy giặt, máy sấy quần áo, tủ lạnh hoặc đồ gia dụng khác, chúng ta phải chọn những sản phẩm có dán nhãn "tiết kiệm năng lượng". Vì làm như vậy, không những bạn đã góp phần giảm phát thải khí các-bon-níc, mà còn được tận hưởng niềm vui do chi tiêu tiết kiệm năng lượng mang lại.

8. Chúng ta nên dùng bóng đèn huỳnh quang: Đây là một trong những việc đơn giản nhất mà bạn có thể làm để tiết kiệm năng lượng và tiết kiệm tiền. Thời gian sử dụng của bóng đèn huỳnh quang dài gấp 10 lần so với đèn bình thường. Nếu dùng một bóng đèn huỳnh quang thay cho ba bóng đèn bình thường, mỗi năm chúng ta có thể tiết kiệm 60 đô-la Mỹ và 300 bảng Anh cho việc xử lý khí thải các-bô-níc.

TL: Hai chị nói rất đúng, tôi xin góp thêm hai ý kiến.

Chín là, dùng những thứ thiên nhiên, vô hại thay thế vật dụng gia đình sản phẩm hoá chất và thuốc diệt côn trùng-theo cách nói của Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ, chất ô nhiễm trong gia đình người Mỹ nhiều gấp 2 đến 5 lần gia đình các nước và khu vực khác, nguyên nhân là vì gia đình người Mỹ dùng quá nhiều chất tẩy rửa và thuốc diệt côn trùng, hơn nữa để lại rất nhiều dư lượng hoá chất.

Mười là, mua lốp xe nên mua lại lốp có tuổi thọ dài hoặc được tân trang lại-khi bạn mua lốp ô tô, phải tận khả năng mua những loại lốp bền, đảm bảo lốp lúc nào cũng đủ hơi để giảm cọ xát và tiết kiệm xăng. Thông qua tân trang mặt lốp mỗi năm có thể tiết kiệm 400 triệu ga-lông xăng dầu cho Mỹ.

LQ: Anh Thanh Long nói rất có lý, xem ra, mọi người chúng ta đều là người tiêu dùng rất sáng suốt, đây đều là những việc mà bình thường không được mọi người coi trọng, những kinh nghiệm xem ra bình thường, nhưng nếu chúng ta sơ ý, thì việc tiêu dùng của chúng ta không còn là tiêu dùng "xanh" nữa.

SH: Vâng, tiết mục hôm nay xin tạm ngừng ở đây, nếu quý vị và các bạn có ý kiến gì về đề tài hôm nay và muốn trao đổi với chúng tôi, xin mời bạn gửi thư điện tử hoặc viết thư tay cho chúng tôi. Cảm ơn sự quan tâm theo dõi của quý vị và các bạn.