Tuổi thanh xuân của tôi cần có hành trình đi xa  --- Tình hình phát triển của phong trào "gap year" (năm ngắt quãng) tại Trung Quốc

Hải Vân: Xin chào quý vị và các bạn thính giả, hoan nghênh quý vị và các bạn theo dõi chương trình Trung Quốc ngày nay, tôi là Hải Vân.

Hùng Anh: Kính chào quí thính giả, tôi là Hùng Anh.

Hải Vân: Trong chương trình hôm nay, chủ đề mà Hùng Anh và Hải Vân muốn trao đổi với các bạn là: Tuổi thanh xuân của tôi cần có hành trình xa, tình hình phát triển của phong trào "gap year" (năm ngắt quãng)

Hùng Anh: Nghe đầu đề này, các bạn thính giả chắc rất khó hiểu, thế nào là "Tình hình phát triển phong trào "gap year" (năm ngắt quãng) nhỉ ?

Hải Vân: Chúng ta hãy nghe một đoạn giới thiệu để tìm ra đáp án nhé!.

"Cuộc sống trường đại học trong lòng bạn sẽ là một khung cảnh như thế nào? Giáo sư bác học, giảng đường tự do, ký túc xá đầm ấm, hay là thư viện chứa sách đồ sộ, phòng thí nghiệm huyền bí, đoàn thể sinh viên phong phú đa dạng? Đều không sai cả, những thứ này đều nằm trong trường đại học. Nhưng cuộc sống sinh viên tuyệt vời nhất ngoài chăm chỉ học tập ra, còn cần phải bước ra khỏi cổng trường đi đường ngàn dặm! Hiện nay, càng nhiều sinh viên lựa chọn bố trí cho mình một lần "gap year" (năm ngắt quãng) ngoài việc học ở trường, đi thể nghiệm thế giới phương xa và một cuộc sống mới mẻ."

Hùng Anh: Hải Vân, Hùng Anh hiểu rồi. "năm ngắt quãng" là tạm nghỉ một thời gian, đi du lịch, tăng thêm kiến thức và kinh nghiệm cuộc sống.

Hải Vân: Vâng, đại khái là như vậy. "gap year" (năm ngắt quãng) đến từ "gap year" tiếng Anh, là một khái niệm hết sức thịnh hành trong giới trẻ của các nước phát triển Âu-Mỹ. Cụ thể mà nói, là nghỉ học tạm thời, dùng một quãng thời gian khá dài để bước ra khỏi cửa nhà và cánh cửa nhà trường, đi du lịch, đi làm thuê, hoặc tham gia hoạt động tình nguyện của tổ chức công ích v.v, mục đích là mở rộng tầm mắt, tăng thêm kiến thức.

Nhạc "Tôi muốn đi du lịch"

Hùng Anh: Chúng tôi xin giới thiệu hai ví dụ có liên quan tới "ngắt quãng". Xem hai danh nhân này "năm ngắt quãng" sinh sống như thế nào. Vị danh nhân thứ nhất là Hoàng tử Anh Uy-li-am.

Hải Vân: À, Hoàng tử Uy-li-am vừa điển trai vừa giàu có, là người tình trong mộng của biết bao cô gái.

Hùng Anh: Hoàng tử Uy-li-am là nhân vật số 2 kế thừa ngôi vua nước Anh, gánh vác trách nhiệm không nhẹ nhàng. Để bản thân trưởng thành nhanh chóng, Hoàng tử sau khi thi đại học đã tự sắp xếp riêng cho mình một năm Gap Year. Hoàng tử trước tiên đi rừng rậm nhiệt đới miền trung châu Mỹ, tham gia mấy tháng huấn luyện quân sự của Lục quân Hoàng gia Anh, sau đó đến Chi-lê và châu Phi lần lượt tham gia hai lần lao động tình nguyện xóa đói giảm nghèo mỗi lần với thời gian 10 tuần. Trong thời gian này, Hoàng tử từ nhỏ ăn ngon mặc đẹp đã cùng những Người tình nguyện vận chuyển gỗ, sửa đường, đóng cọc, còn cọ rửa bô. Trải qua một năm này, hoàng tử Uy-li-am đã trưởng thành nhanh chóng, được Hoàng thất và quốc dân khen ngợi.

Hải Vân: Ví dụ thứ hai là hoàng tử Ha-li. Khác với anh trai ôn hòa, nho nhã, hoàng tử Ha-li ngỗ ngược thường gây phiền phức khi tuổi còn thơ ấu. Sau khi tốt nghiệp trung học năm 2003, hoàng tử Ha-li nghe theo lời khuyên của cha và đã trải qua một năm "năm ngắt quãng" tại Ô-xtrây-li-a và Lê-xô-thô, một nước nhỏ của miền Nam châu Phi. Anh làm người tình nguyện trong bệnh viện trẻ mồ côi nhiễm HIV/AIDS, chăm sóc cuộc sống hàng ngày của trẻ em khuyết tật và có trở ngại. Sau khi kết thúc năm ngắt quãng, anh Ha-li bắt đầu dốc sức vào việc từ thiện: anh đã cho thành lập một Quỹ từ thiện nhằm giúp đỡ trẻ mồ côi nhiễm HIV/AIDS và trẻ em khuyết tật và có trở ngại châu Phi, đồng thời đích thân tham gia công tác viện trợ xây dựng Trung tâm từ thiện của Trung Quốc tại Lê-xô-thô, làm thợ gạch cùng với người da đen địa phương, mồ hôi mồ kê dưới ánh nắng mặt trời. Người Anh tính vốn khắt khe đều thừa nhận, thông qua năm ngắt quãng, hoàng tử Ha-li đã trở thành một "hoàng tử đầy lòng thương yêu" được hoan nghênh.

Hùng Anh: Các bạn thính giả thân mến, nếu bạn ở Việt Nam nhìn thấy thanh niên Âu Mỹ hơn hai mươi tuổi, hoặc là đi du lịch, hay là Người tình nguyện, làm việc công ích.v.v..., thì họ đa số là sinh viên đang tiến hành du lịch Gap Year.

Hải Vân: Chắc có người nói, du lịch thì hay quá, còn không cần học hành, chúng tôi cũng rất mong có một năm "năm ngắt quãng" như vậy. Thực ra, nếu năm ngắt quãng toàn bộ do cha mẹ bỏ tiền, chỉ vì khoe khoang với bạn bè thì năm ngắt quãng như vậy không có còn hơn. Tốt nhất, cũng là phương thức phổ biến nhất, là vừa làm thuê vừa du lịch. Làm thuê ngắn tại nông trường nước khác, khách sạn thanh niên, tiệm thủ công, lúc nhàn rỗi đi du lịch xung quanh, tự giải quyết toàn bộ hoặc một số chi phí du lịch, thì sẽ có ý nghĩa hơn, phong cảnh cũng sẽ đẹp mắt hơn.

Hùng Anh: Đúng thế, ví dụ như có một sinh viên Mỹ, thông qua làm trợ giáo trượt tuyết ở I-ta-li-a, hoàn thành hành trình Gap Year của mình, không những kiếm được một khoản thu nhập đáng kể, mà còn nâng cao kỹ năng trượt tuyết, quả là một công đôi việc.

Nhạc "Heal the world"

Hải Vân: Quý vị và các bạn thính giả thân mến, hoan nghênh quý vị và các bạn theo dõi chương trình Trung Quốc ngày nay do Hùng Anh và Hải Vân chủ trì. Chủ đề của chương trình hôm nay là: tuổi thanh xuân của tôi cần có hành trình đi xa, tình hình phát triển của phong trào "gap year" (năm ngắt quãng) tại Trung Quốc.

Hùng Anh: Chúng ta trước hết xem qua tình hình phát triển Gap Year ở các nước trên thế giới :

1- Ôxtrâylia : Hiện nay Ôxtrâylia và những quốc gia khác có 19 dự án công việc holiday hai bên cùng có lợi. Bộ Quốc phòng Ôxtrâylia còn vận hành một dự án Gap Year, thời gian đi lính lâu nhất chỉ cần một năm.

2- Israen : Gap Year cơ bản dùng để đi du lịch. Sau ba năm quân ngũ nghĩa vụ, mọi người thông thường đi du lịch một lần. Hai tháng đầu sau khi giải ngũ thường đi làm việc và tích góp khoản tiền đi du lịch.

3- Anh quốc : Công dân Anh có thể nhờ vào ưu thế thỏa thuận ưu đãi lẫn nhau với nhiều nước Liên minh châu Âu và hải ngoại để hoàn thành một hoạt động dài hạn. Ở Anh quốc có rất nhiều người cung cấp dự án Gap Year, họ cung cấp cơ hội cho nhiều lứa tuổi.

4- Mỹ : Một số cơ cấu cung cấp cho thanh niên Mỹ dự án Gap Year có kế hoạch, cũng có công ty cung cấp cơ hội truyền bá văn hóa và dự án du lịch toàn cầu của phục vụ cộng đồng.

Hải Vân: Hùng Anh, nói hồi lâu, sao tôi cảm giác "năm ngắt quãng" giống như là độc quyền sáng chế của thanh niên các nước phát triển, có phải là chưa được phổ cập tại Trung Quốc, một nước phát triển như hiện tại?

Hùng Anh: Quả thực là chưa thật phổ biến. Tại sao nhỉ, bởi vì lịch sử của hoạt động Gap Year cũng không lâu, bắt đầu từ thập niên 60 thế kỷ 20. Lúc bấy giờ chính phủ các nước bắt đầu đề xướng thanh niên đi du lịch và giao lưu văn hóa, từ đó đã có hiệu quả tăng cường xúc tiến nhận thức chung của toàn nhân loại, để phòng ngừa tái diễn đại chiến thế giới. Anh quốc có hoạt động Gap Year sớm nhất, lúc ấy có một tốp thanh niên đi Ấn Độ bắt đầu "Du lịch độc lập", từ đó Gap Year đã được phát triển và phồn vinh. Gap Year có ba yếu tố : Du lịch độc lập, việc làm của người tình nguyện và làm việc kiêm du lịch. Nhìn từ ba yếu tố này, quốc gia đang phát triển ví dụ như Trung Quốc, do bị hạn chế về điều kiện kinh tế và quan niệm truyền thống, nên phổ biến tương đối muộn.

Hải Vân: Năm 2009, một cuốn sách mang tên "năm ngắt quãng đến muộn" lần đầu tiên giới thiệu cụm từ năm ngắt quãng cho thanh niên Trung Quốc.

Hùng Anh: Vâng, cuốn sách này đã có tác dụng thúc đẩy nhất định đối với lữ hành Gap Year của thanh niên Trung Quốc. Tác giả cuốn sách này tên là Tôn Đông Thuần, ngày 1tháng 12 năm 2006, anh chỉ mang theo tấm thẻ ngân hàng quốc tế trong có 21000 Nhân dân tệ rời thành phố mà mình đã sinh sống nhiều năm. Từ kế hoạch ban đầu là ba tháng đi mất mười ba tháng, từ kế hoạch ban đầu là đến đích Ấn Độ biến thành chuyến đi xuyên châu Á qua các nước : Thái Lan, Lào, Vân Nam Trung Quốc, Mi-an-ma, Ấn Độ, Pakixtan, Nê-pan, trên đường vừa đi du lịch vừa làm tình nguyện phục vụ Tổ chức phi chính phủ, giúp đỡ những người địa phương cần giúp đỡ... Trên đường, anh còn gặp được người vợ Nhật hiện nay, g̣ặt hái tình yêu mỹ mãn.

Hải Vân: Cuối năm 2009, trang web năm ngắt quãng đầu tiên Trung Quốc được thành lập. Địa chỉ trang wéb: www.freegapper.com. Thành viên trang wéb đều là những người có chung chí hướng yêu thích du lịch, yêu sự nghiệp công ích, họ dốc sức giới thiệu quảng bá văn hóa năm ngắt quãng tại Trung Quốc, và mong cung cấp một mặt bằng giao lưu và chia sẻ cho những người thanh niên vừa làm tình nguyện viên vừa đi du lịch và vừa làm việc vừa du lịch.

Hùng Anh: Từ đó, ngày càng nhiều thanh niên Trung Quốc bắt đầu như sinh viên Âu Mỹ, như anh Tôn Đông Thuần, trong thời gian học Đại học, đi con đường vừa du lịch vừa làm việc. Trong hành trình không mệt mỏi này, các sinh viên cũng không ngừng hoàn thiện bản thân, trở nên càng có trách nhiệm hơn. Ví dụ như cô Âu Dương Hiểu sinh viên Quảng Châu, tháng 11 năm 2010, sau khi nộp đơn, phỏng vấn... cô trở thành Nhân viên Công ty du lịch Thanh niên Quốc tế Lu-gu-hu-bian Mô-shang-hua-kai Vân Nam, phụ trách lễ tân, tuy không có lương, nhưng được cung cấp nơi ăn trốn ở. Tại đây, cô trò chuyện với du khách đến từ khắp nơi trên thế giới, còn có nhiều thời gian được sống với phong cảnh non nước tươi đẹp. Cô sinh viên Âu Dương Hiểu học chuyên ngành Xã hội học, phong tục độc đáo của người địa phương đã làm phong phú kiến thức chuyên ngành, ở đây cô còn kết bạn với một giáo sư Xã hội học Ôxtrâylia.

Hải Vân: Quả thật là thu hoạch khá nhiều.

Hùng Anh: Vâng, đến nay cô sinh viên Âu Dương Hiểu còn chưa tốt nghiệp đại học, nhưng đã bốn lần đến Công ty du lịch Vân Nam này làm việc không hưởng lương. Nghe nói Hải Vân khi lưu học ở Việt Nam đã từng đi du lịch Việt Nam, Căm-pu-chia và Thái Lan, cũng nên tính là Gap Year nhỉ ?

Hải Vân: Vâng, quả thật là năm du học ấy là du là chính, học là phụ, qua du lịch, Hải Vân cũng được mở rộng tầm mắt, nhưng nếu theo ba yếu tố năm ngắt quãng, vừa làm việc vừa du lịch, hoặc vừa làm tình nguyện viên vừa du lịch thì không coi là năm ngắt quãng, chỉ là một khách du lịch chính cống thôi.

Hùng Anh: Các bạn thính giả thân mến, mặc dù Gap Year ngày càng thịnh hành ở phương Tây, rất nhiều thanh niên Trung Quốc thời thượng cũng rất hoan nghênh hình thức tạm thời gián đoạn học tập, dùng khoảng thời gian tương đối lâu rời gia đình và giảng đường, đi du lịch, làm việc hoặc làm Người tình nguyện tham gia hoạt động của Tổ chức công ích, nhưng phải thừa nhận rằng, rất ít phụ huynh Trung Quốc đồng ý con cái của mình gián đoạn thời gian dài trong học tập.

Hải Vân: Chắc trong quan niệm truyền thống của các bậc phụ huynh, năm ngắt quãng chỉ là một cách nói, nói thật ra, là bị đúp và học lại một năm, vừa lãng phí thời gian vừa phí tiền.

Hùng Anh: Đúng vậy, học sinh ủng hộ, phụ huynh phản đối. Gap Year ở Trung Quốc có thể nói đã gặp phải tình cảnh phát triển trắc trở.

Hải Vân: Hải Vân nghĩ rằng, bất cứ sự vật mới mẻ nào, đều cần có một quá trình tiếp nhận. Năm ngắt quãng tuy có thể gián đoạn học hành, nhưng rất có lợi cho sự phát triển hướng nghiệp tương lai. Các bậc cha mẹ phản đối chỉ là chuyện nhỏ, tăng cường trao đổi ý kiến ắt họ sẽ thông cảm, quan trọng là cần phải có sự ủng hộ của chính phủ, chẳng hạn như phải được sự chấp nhận và cam kết của bộ ngành giáo dục, cho phép sinh viên tạm thời nghỉ học, cung cấp dự án năm ngắt quãng, quan niệm năm ngắt quãng mới nhận được hưởng ứng và ủng hộ của càng nhiều sinh viên Trung Quốc.

Hùng Anh: Vâng, Chính phủ Trung Quốc tương đối ủng hộ về mặt này, ví dụ như cử đi dạy học ở trường học tại khu vực nghèo khó hẻo lánh, cử đi làm Người tình nguyện, đều là chính phủ Trung Quốc nêu ra tương tự Gap Year với đặc sắc Trung Quốc. Cử đi dạy học ở khu vực hẻo lánh nghèo khó đã trở thành "Môn học tất yếu" của nhiều sinh viên, thậm chí có người cảm thán là : Không tham gia đi dạy học ở khu vực hẻo lánh nghèo khó thì cuộc sống sinh viên không hoàn chỉnh. Còn có một dự án là cử đi làm Người tình nguyện. Có trường đại học có dự án cử sinh viên đi dạy học, thường là cử sinh viên đi nước ngoài dạy Hán ngữ khoảng một năm, mỗi tháng đều có một khoản trợ cấp sinh hoạt nho nhỏ.

Hải Vân: Vâng, theo như Hải Vân được biết ở trường đại học khoa học xã hội và nhân văn, trường đại học Ngoại ngữ Hà Nội thì có bốn người tình nguyện Hán ngữ Trung Quốc đang dạy Hán ngữ cho sinh viên Việt Nam, bốn giáo viên đều là cô gái trẻ và xinh đẹp, năm thứ hai thạc sĩ khoa Trung văn trường đại học sư phạm Bắc Kinh và trường đại học Nam Khai, tháng 7 năm nay, họ sẽ kết thúc cuộc sống tình nguyện viên do nhà nước cử trong thời gian một năm, trở về trường tiếp tục học tiếp.

Hùng Anh: Vâng, sự từng trải này của họ có thể gọi là Gap Year. Một năm ở Việt Nam, họ không những thể nghiệm cuộc sống đất lạ Việt Nam, mà còn tích lũy được kinh nghiệm giảng dạy Hán ngữ đối ngoại, một công nhiều việc đấy.

Hải Vân: Quý vị và các bạn thân mến, vừa rồi Hùng Anh và Hải Vân đã giới thiệu năm ngắt quãng, phong trào đang thịnh hành tại các nước Âu-Mỹ cũng như tình hình phát triển của phong trào năm ngắt quãng tại Trung Quốc, không biết ở Việt Nam có phong trào này không, và tình hình phát triển phong trào này như thế nào, hoanh nghênh quý vị và các bạn trao đổi với chúng tôi qua hòm thư vie@cri.com.cn hoặc lưu trữ trong chuyên mục Trung Quốc ngày nay theo địa chỉ trang web: http://vietnamese.com.cn, hoặc gửi thư tay đến Chuyên mục Trung Quốc ngày nay Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc.

Hùng Anh: Các bạn thính giả thân mến, tuổi thanh xuân tươi đẹp cần hành trình xa, nếu các bạn sắp thi đại học hoặc đang học đại học, bạn nên nhân cơ hội nghỉ đông hay nghỉ hè bắt đầu một hành trình Gap Year, để lại một ký ức quí báu cho tuổi thanh xuân tươi đẹp của mình.

Hải Vân: Chương trình Trung Quốc ngày nay xin tạm dừng tại đây, Xin hẹn gặp lại quý vị và các bạn trong giờ này tuần sau.