Lang kinh 2012-4-26

Nghe Online-I            Nghe Online-II

Mới đây, người phụ trách Uỷ ban Công tác xã hội Thành uỷ Bắc Kinh cho biết, năm nay, Bắc Kinh sẽ trọng điểm thúc đẩy che phủ toàn diện dịch vụ công cộng cơ bản tại các khu dân cư. Trong hàng loạt biện pháp, việc thành lập đội ngũ hướng dẫn phân loại rác "đeo băng xanh" với khoảng 11 nghìn người đã thu hút sự quan tâm của mọi người. Đội ngũ này sẽ đi vào các khu dân cư thí điểm, giúp đỡ và hướng dẫn người dân phân loại rác, cải thiện môi trường.

Rác thải là thứ gắn liền với đô thị, con người sống ở đâu thì ở đó sẽ có rác.Lượng rác thải hàng năm của một thành phố lên tới hàng trăm triệu tấn. Cùng với tiến trình đô thị hóa và kinh tế phát triển nhanh chóng, vấn đề rác thải đô thị ở Trung Quốc đã trở thành vấn đề nổi cộm. Số liệu thống kê cho thấy, tốc độ tăng trung bình hàng năm lượng rác thải trên toàn thế giới là 8,42%, trong khi đó ở Trung Quốc lên tới hơn 10%, đã trở thành một trong những quốc gia rác thải bao vây thành phố nghiêm trọng nhất trên thế giới. Trong khi đó, tỷ lệ xử lý rác thải đô thị mới chỉ đạt khoảng 50%.

Nhắc đến từ "rác thải", dễ khiến người ta liên tưởng đến những thứ không sạch sẽ. Tuy nhiên, nó lại là thứ mà không thành phố nào có thể né tránh. Nó như một tấm gương phản chiếu bộ mặt đô thị, bởi vì nếu né tránh nó, xử lý nó một cách tuỳ tiện, nó sẽ phá hoại môi trường, huỷ diệt cuộc sống của thành phố. Nhưng nếu chúng ta nhìn nó với thái độ đúng đắn, xử lý tốt, nó không những không phá hoại môi trường, mà còn có thể biến thành "vàng", tô điểm thêm sắc màu mới cho cuộc sống của chúng ta. Bạn có quan điểm gì về vấn đề này? Hoan nghênh bạn tham gia đóng góp ý kiến với chương trình của chúng tôi theo địa chỉ email: vie@cri.com.cn. Chúng tôi mong đợi sự tham gia của các bạn.

LQ: Thưa quý vị và các bạn, LQ hoan nghênh quý vị và các bạn đến với tiết mục "Lăng kính cuộc sống" phát trong các buổi phát thanh từ 21-24 giờ và phát lại vào các buổi phát thanh từ 10-12 giờ và 18-21 giờ ngày hôm sau theo giờ Hà Nội, mong các bạn chú ý đón nghe.

SH: Sảnh Hoa xin chào quý vị và các bạn, rất hân hạnh lại gặp quý vị và các bạn trong tiết mục Lăng kính cuộc sống. Đã một tuần không gặp, quý vị và các bạn vẫn khỏe cả chứ ạ?

LQ: Các bạn thân mến, gần đây, thời tiết ở Bắc Kinh rất ấm áp, ánh nắng chan hòa, bầu trời một màu xanh biếc, tràn ngập bầu không khí của ngày xuân.

SH: Vâng, thời tiết tốt, mọi người chúng ta sẽ cảm thấy dễ chịu và thoải mái, tin rằng thời tiết ở Việt Nam cũng rất dễ chịu, chúc quý vị và các bạn có một buổi tối vui vẻ và đầm ấm.

LQ: Cùng SH và LQ tham gia buổi thảo luận hôm nay còn có chị Huyền, xin mời chị Huyền.

TH: Thu Huyền xin chào quý vị và các bạn.

SH: Hoan nghênh chị Huyền tham gia chương trình hôm nay. Các bạn thân mến, thực ra mỗi buổi sáng thức dậy là chúng ta bắt đầu quá trình "sản xuất" rác. Tất cả việc ăn, ở, đi lại, .... hàng ngày của chúng ta hầu như đều sản sinh ra rác. Đối với người dân bình thường mà nói, cho rác vào túi, vứt túi rác vào thùng thì coi như là kết thúc việc xử lý rác của mình. Thế nhưng, sau đó, các bạn có biết rác thải sẽ được đưa đi đâu không?

LQ: Các bạn thân mến, mỗi một thành phố đều có những nơi hoang vắng không mấy ai để ý tới, đó là bãi rác. Hầu như rất ít người biết đến những nơi này, càng không ý thức được sự tồn tại của bãi rác. Thế nhưng, phải đối mặt với đủ các loại rác thải chất cao như núi là công việc hàng ngày của nhân viên môi trường đô thị làm việc ở đây. Và có một ngành tồn tại song song với nó đó là: Ngành xử lý rác thải. Do tiến trình đô thị hóa phát triển quá nhanh, dân số tăng trưởng nhanh chóng, nên rác thải đô thị cũng ngày càng trở nên đa dạng và phức tạp.

SH: Để xử lý rác thải sinh hoạt, ngày càng có nhiều người tham gia vào ngành xử lý rác thải, thiết bị xử lý rác thải kiểu mới ngày càng phát triển, từ đó kéo theo sự phát triển của chuỗi ngành nghề này. Nhưng mặc dù thiết bị không ngừng được đổi mới, nhân viên môi trường đô thị ngày càng nhiều, nhưng lượng rác thải đô thị vẫn ngày càng tăng. Làm thế nào để xử lý các loại rác thải này, hiện nay vẫn là một vấn đề nan giải của các đô thị. Chị Huyền có nhận xét gì về vấn đề này ạ?

TH: Rác là các chất thải rắn bị loại ra trong quá trình sinh hoạt, hoạt động sản xuất của con người và động vật, do lượng thải ra nhiều, thành phần phức tạp đa dạng nên gây khó khăn cho việc xử lý và tái sử dụng, nếu không xử lý kịp thời hoặc xử lý không thoả đáng sẽ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng vệ sinh môi trường. Xử lý rác thải chính là nhanh chóng dọn sạch rác, đồng thời tiến hành xử lý không gây ô nhiễm, sâu đó tái sử dụng một cách hợp lý.

LQ: Theo LQ được biết, hiện nay, biện pháp xử lý rác thải được ứng dụng rộng rãi nhất tại các thành phố trên thế giới là chôn lấp, ủ nhiệt độ cao để làm phân bón và đốt. Vậy thì xin chị Huyền cho biết hiện nay các thành phố của Trung Quốc đã xử lý rác thải bằng kỹ thuật gì ?

TH: Công nghệ xử lý rác thải đô thị ở Trung Quốc hiện nay chủ yếu là chôn lấp hợp vệ sinh và công nghệ ủ nhiệt độ cao làm phân bón, ngoài ra hiện nay TQ cũng đang kêu gọi các thành phố có điều kiện đặc biệt là khu vực kinh tế phát triển ven biển Trung Quốc phát triển công nghệ đốt rác. Do đốt rác đòi hỏi phải có lò đốt, sử dụng và bảo dưỡng lò đốt cần có tiền và công nghệ, giá thành khá cao. Tuy nhiên, nếu không đề cập đến nhân tố giá thành và phân tích một cách khách quan, thì mấy năm qua rác thải đô thị ở Trung Quốc đã có sự biến đổi, có thể nói, cùng với kinh tế phát triển nhanh chóng và đời sống người dân không ngừng được nâng cao, thành phần vật chất trong rác thải đô thị ngày càng phức tạp, chôn lấp đơn giản đã không còn tác dụng, vì rất nhiều thành phần không thể phân huỷ sẽ tiếp tục gây ô nhiễm môi trường, cuối cùng đương nhiên sẽ phương hại đến cuộc sống của mọi người.

SH: Vì vậy, ngoài dốc sức phát triển công nghệ đốt rác, mỗi một người chúng ta nên làm tốt việc "phân loại rác" đơn giản. Phân loại rác, tức là phân các loại rác ngay từ đầu nguồn trước khi bỏ vào thùng rác. Thông qua phân loại và thu gom, công tác xử lý rác sẽ thuận tiện hơn.

LQ: Đúng vậy, có một số loại rác thải thậm chí có thể " biến thành vàng", tái chế thành nguồn nguyên liệu mới có thể sử dụng. Đối với cả một thành phố mà nói, xử lý rác thải là biện pháp cần thiết để duy trì quá trình vận hành thông suốt, mà một đô thị sạch sẽ mang lại lợi ích cho mỗi một người chúng ta. Thế nhưng, theo chị Huyền thì rác thải nên phân loại như thế nào ?

TH: Xét từ các biện pháp phân loại rác thải sinh hoạt ở các thành phố trong và ngoài nước, phần lớn đều căn cứ vào thành phần và khối lượng rác thải, kết hợp với việc tái sử dụng tài nguyên và phương pháp xử lý rác thải của địa phương để tiến hành phân loại. Ví dụ như ở Đức thường phân loại thành giấy, thuỷ tinh, kim loại, nhựa; Ô-xtrây-li-a thì lại phân thành loại có thể ủ làm phân, loại có thể tái chế, loại không thể tái chế; còn ở Nhật thì phân rác thành loại có thể đốt, loại không thể đốt; v.v.

Hiện nay, rác thải sinh hoạt của Trung Quốc chia thành 4 loại lớn, gồm rác có thể tái chế, thức ăn thừa, rác độc hại và các loại rác thải khác. Biện pháp xử lý rác thải chủ yếu thường dùng hiện nay là chôn lấp hợp vệ sinh, đốt phát điện, ủ làm phân bón và thu hồi năng lượng.

LQ: Sau khi thảo luận sôi nổi, bây giờ chúng ta tạm nghỉ đôi phút thưởng thức bài hát: "Những ngày tháng tốt đẹp" do ban nhạc Thủy mộc Niên Hoa, Ban nhạc nổi tiếng Trung Quốc với vai trò sứ giả của cuộc thi "Tiếng hát Hữu nghị Trung-Việt" thể hiện, sau đó chúng ta sẽ tiếp tục thảo luận.

**************

LQ: Trên đây chúng ta vừa thưởng thức bài hát "Những ngày tháng tốt đẹp". Mời các bạn tiếp tục theo dõi tiết mục "Lăng kinh cuộc sống".

Sảnh Hoa này, bây giờ LQ xin hỏi một câu xem Sảnh Hoa có quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường không nhé: Sảnh Hoa có biết loại rác thải nào có thể thu gom tái chế không?

SH: À, vấn đề này không làm khó Sảnh Hoa được rồi vì hàng ngày ở nhà Sảnh Hoa vẫn gom các loại rác có thể tái chế lại với nhau, gồm 5 loại chính là giấy, nhựa, thủy tinh, kim loại và vải, có đúng không ạ?

LQ: Ồ, Sảnh Hoa quả là người rất có ý thức trong vấn đề bảo vệ môi trường, thông qua việc xử lý tổng hợp, tận dụng phế thải, có thể giảm ô nhiễm, tiết kiệm tài nguyên.

SH: Vâng ạ. Thí dụ, thu gom 1 tấn giấy phế liệu có thể tái chế 850 ki-lô-gam giấy, có thể tiết kiệm 300 ki-lô-gam gỗ, tức là có thể giảm thiểu ô nhiễm tới 74％; nếu thu gom 1 tấn vỏ chai đồ uống làm bằng nhựa, chúng ta có thể tái chế được 0,7 tấn nguyên liệu cấp 2; thu gom 1 tấn sắt thép phế thải, chúng ta có thể luyện lại được 0,9 tấn thép, có thể giảm 47％ giá thành so với luyện từ quặng, như vậy sẽ giảm được 75％ ô nhiễm không khí, giảm 97％ ô nhiễm nguồn nước và rác thải rắn.

LQ: Đúng là đã mang lại rất nhiều lợi ích cho chúng ta. LQ xin bổ xung một chút, các loại rác thải sau khi nấu nướng, bao gồm thực phẩm thừa như: cơm thừa canh cặn, xương các loại, gốc và lá rau, vỏ hoa quả ..., qua áp dụng công nghệ sinh học xử lý ngay tại chỗ có thể làm phân bón, mỗi tấn rác có thể sản xuất 0,3 tấn phân hữu cơ. Các loại phế thải độc hại như: pin, đèn tuýp, cặp nhiệt độ thủy ngân, các loại thuốc quá hạn ... đều là những loại rác thải cần áp dụng biện pháp xử lý an toàn đặc biệt. Ngoài những loại phế thải trên, những loại phế thải khác khó tái chế còn có: Gạch ngói, sành sứ, đất cát, giấy ăn, giấy vệ sinh đã qua sử dụng ..., thông thường sẽ căn cứ vào đặc tính của rác thải mà áp dụng biện pháp xử lý như đốt hay chôn lấp hợp vệ sinh. Chị Huyền có thể cho biết, hiện nay, Trung Quốc đã xử lý rác thải bằng những biện pháp gì?

TH: Vâng, phân loại rác mang lại nhiều tiện ích. Xử lý rác thải ở Trung Quốc hiện nay đa phần sử dụng biện pháp chôn lấp hợp vệ sinh hoặc chôn lấp qua loa, chiếm dụng hàng vạn mẫu đất, đầy ruồi nhặng, bốc mùi hôi thối nồng nặc, gây ô nhiễm nghiêm trọng môi trường và nguồn nước. Vì vậy, tiến hành phân loại rác từ đầu nguồn có thể giảm khối lượng rác phải xử lý và thiết bị xử lý, giảm giá thành xử lý rác, giảm tiêu hao tài nguyên đất, có hiệu quả về 3 mặt xã hội, kinh tế và sinh thái.

SH: Vậy thì, phân loại rác có những ưu điểm gì? Tại sao chúng ta phải tuyên truyền và hướng dẫn người dân phân loại rác?

TH: Phân loại rác có những ưu điểm sau:

1- Giảm diện tích đất dử dụng.

Trong rác thải sinh hoạt có một số vật chất khó phân huỷ, khiến đất bị xói mòn. Phân loại rác, có thể tách loại có thể tái chế và khó phân huỷ, giúp giảm hơn 60% khối lượng rác thải.

2- Giảm ô nhiễm môi trường

Trong pin phế thải có các chất độc hại đe doạ nghiêm trọng đến cuộc sống của loài người như thuỷ ngân, ca-đi-mi (Cd)...; Nhựa phế thải trong đất sẽ dẫn đến giảm sản lượng cây trồng nông nghiệp; thỉnh thoảng còn có vụ động vật chết do ăn nhầm nhựa phế thải. Vì vậy tận dụng rác có thể tái chế có thể giúp giảm nguy hại.

3- Biến rác thành vàng

Mỗi năm Trung Quốc sử dụng khoảng 4 tỷ chiếc hộp nhựa đựng thức ăn nhanh, bát đựng mì ăn liền từ 500-700 triệu chiếc, đũa dùng một lần lên đến con số hàng tỷ đôi, những thứ này chiếm từ 8-15% rác thải sinh hoạt. 1 tấn nhựa phế liệu có thể nấu lại được 600kg dầu ma-dút; 1500 tấn giấy phế liệu có thể ngăn chặn việc chặt phá rừng để sản xuất 1200 tấn giấy; Trong rác sản xuất, có từ 30-40% thành phần có thể tái sử dụng, chúng ta nên quý trọng nguồn tài nguyên nhỏ nhưng lợi lớn này.

LQ: Xem ra, không phải tất cả rác thải đều là vô dụng. Trong rác thải, có khoảng 50% là chất hữu cơ sinh học, khoảng 30% - 40% có giá trị tái chế và tái sử dụng. Nếu như, chúng ta chú ý đến những loại phế thải này, rồi thu gom để tái sử dụng, thì rác thải không còn là những thứ bỏ đi mang lại phiền phức cho mọi người, mà sẽ trở thành thứ có giá trị khiến cuộc sống của chúng ta càng thêm tươi đẹp.

　 SH: Hiện nay, tỷ lệ thu gom túi ni-lông ở Trung Quốc chưa tới 10%, vì phần lớn đồ nhựa phế thải đều bị vứt lẫn cùng rác thải sinh hoạt, khiến các loại rác có thể thu gom tái chế bị chôn lẫn cùng các loại không thể thu gom, gây lãng phí rất lớn.

LQ: Đúng vậy, rác thải là thứ mà các thành phố trên thế giới đều không thể né tránh, mà càng là các thành phố kinh tế phát triển, thì lượng rác thải lại càng nhiều. Vì vậy, chúng ta nên tham khảo những biện pháp và kinh nghiệm xử lý rác thải của những thành phố lớn trên thế giới, để phương thức sinh hoạt bảo vệ môi trường này không ngừng tiến bộ và đổi mới. Như vậy mới có thể thực sự làm được như khẩu hiệu của Hội trợ Triển lãm Thế giới Thượng Hải, đó là "Đô thị khiến cuộc sống càng thêm tươi đẹp".