Giải mã các con số trong Báo cáo công tác chính phủ của Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo; Tâm sự của một Đại biểu Quốc hội Trung Quốc

Nghe Online-I           Nghe Online-II

Hùng Anh: Đây là Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc, hoan nghênh quý vị và các bạn theo dõi chương trình Trung Quốc ngày nay do Hải Vân và Hùng Anh chủ trì, tôi là Hùng Anh.

Hải Vân: Hải Vân xin kính chào quý vị và các bạn.

Hùng Anh: Trong thời điểm này, cả Trung Quốc đang hân hoan chào đón hai kỳ họp quan trọng: Kỳ họp thứ 5 Quốc hội Trung Quốc khóa 11 và Kỳ họp thứ 5 Chính Hiệp Trung Quốc khóa 11, cũng là sự kiện chính trị quan trọng nhất trong năm.

Hải Vân: Vâng, bởi vì hai kỳ họp là mặt bằng quan trọng nhất để tập trung phản ánh ý chí, nguyện vọng của dân cũng như là mặt bằng nhân dân tham gia quản lý đất nước. Hơn nữa, kỳ họp năm nay là kỳ họp cuối cùng của Quốc hội và Chính hiệp khoá 11, có một số đề tài được thảo luận tại hai kỳ họp lần này thu hút sự quan tâm của toàn thế giới.

Hùng Anh: Trong đó, Kỳ họp Thứ 5 Quốc hội Trung Quốc khóa 11 được cả thế giới quan tâm đã khai mạc sáng ngày 5-3, Thủ tướng Quốc Vụ viện Trung Quốc Ôn Gia Bảo thay mặt Chính phủ trình bày bản Báo cáo Công tác Chính phủ trước Đại biểu Quốc hội. Trong chương trình hôm nay, chúng tôi sẽ giới thiệu Báo cáo công tác chính phủ của Thủ tướng cũng như một số nhận xét đối với báo cáo của chuyên gia học giả Trung Quốc.

Hải Vân: Sau đó, chúng tôi sẽ mời quý vị và các bạn làm quen với một vị Đại biểu Quốc hội nông dân-Vu Đích Na, lắng nghe tiếng nói của nông dân Trung Quốc.

Hùng Anh: Vâng, trước hết chúng tôi xin giới thiệu sơ qua về bản Báo cáo công tác Chính phủ của Thủ tướng Ôn Gia Bảo. Báo cáo của Thủ tướng chia làm ba phần, phần một là Nhìn lại công tác năm 2011, phần hai là Bố trí tổng thể công tác năm 2012, phần ba là Nhiệm vụ chính của công tác năm 2012. Báo cáo của Thủ tướng rất tường tận, để tiện cho các bạn tìm hiểu, chúng tôi đã lựa chọn 10 con số cốt lõi trong Báo cáo, các bạn có thể thông qua 10 con số này nắm bắt định hướng phát triển của kinh tế-xã hội Trung Quốc trong năm 2012.

Hải Vân: Trước hết xin mời các bạn xem con số đầu tiên: 7,5%, tức đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2012 ở mức 7,5%. Con số này lần đầu tiên ở mức dưới 8% trong 8 năm qua. Trong 9 nhiệm vụ nêu ra trong báo cáo, "thúc đẩy kinh tế phát triển bình ổn và khá nhanh" cũng được xếp hàng đầu. Thủ tướng Ôn Gia Bảo nhấn mạnh, giảm mức tăng GDP nhằm từng bước gắn với mục tiêu Quy hoạch "5 năm lần thứ 12", hướng dẫn đặt trọng điểm công tác vào đẩy nhanh chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế.

Hùng Anh: Con số thứ 2 đáng chú ý là: 4%, tức chỉ số giá tiêu dùng (CPI) kiểm soát ở mức 4%. Năm 2011, sau khi CPI Trung Quốc lên đến mức trần rồi bắt đầu có đà giảm, cả năm tăng 5,4% so với cùng kỳ. Báo cáo nêu rõ, mục tiêu 4% đã xem xét tổng hợp đến sự tác động của các nhân tố lạm phát bên ngoài, giá thành sản xuất leo thang cũng như sức chịu đựng của cư dân, cũng đã dành không gian nhất định cho cải cách giá cả.

Hải Vân: Con số thứ ba: 9 triệu, tức là tạo thêm trên 9 triệu việc làm mới, tỷ lệ đăng ký thất nghiệp ở thành thị khống chế dưới mức 4,6%; Con số này ngang bằng với năm ngoái, thế nhưng trong thời điểm sự phục hồi của nền kinh tế thế giới đang gặp khó khăn, thì ổn định việc làm có thể nói là có ý nghĩa quan trọng đối với Trung Quốc.

Hùng Anh: Con số thứ 4 là 50%, tỷ lệ đô thị hóa Trung Quốc vượt 50%. Đây là một thay đổi mang tính lịch sử của kết cấu xã hội Trung Quốc. Thủ tướng Ôn Gia Bảo yêu cầu, các cấp chính quyền thành phố càng phải chú trọng chuyển một cách có trật tự lao động nông dân làm công có việc làm và cư trú ổn định tại thành thị thành cư dân thành thị. Đồng thời quan tâm chu đáo tới trẻ em, phụ nữ và người già ở lại nông thôn.

Hải Vân: Con số thứ 5 đáng chú ý là 800 tỷ, tức năm 2012 Trung Quốc dự định bội chi ngân sách 800 tỷ Nhân dân tệ. Trong đó bội chi ngân sách Trung ương 550 tỷ Nhân dân tệ, phát hành công trái cho địa phương 250 tỷ Nhân dân tệ. Những con số này đều giảm so với năm 2011. Thủ tướng Ôn Gia Bảo yêu cầu tăng cường quản lý và đề phòng rủi ro của nợ công của chính quyền địa phương, xử lý ổn thỏa dư nợ, kiểm soát nghiêm ngặt nợ mới của chính quyền địa phương, đưa phân loại thu chi nợ công chính quyền địa phương vào quản lý dự toán ngân sách.

Hùng Anh: Con số thứ 6 đáng chú ý là 14%, tức là chỉ số M2 dự kiến tăng 14%. Chỉ số này có phần giảm so với mục tiêu 16% đưa ra trong báo cáo công tác chính phủ năm 2011, nhưng cao hơn mức tăng thực tế 13,6% của chỉ số M2 năm 2011. Điều này thể hiện chính sách tiền tệ năm 2012 sẽ chiếu cố đến "tăng trưởng ổn định", "kiểm soát vật giá" và "đề phòng rủi ro".

Hải Vân: Con số thứ 7 là 10%, báo cáo nêu rõ mức tăng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2012 vào khoảng 10%, tình hình thu chi quốc tế tiếp tục được cải thiện. Mở cửa đối ngoại Trung Quốc đã bước vào giai đoạn mới, vai trò và vị thế của thương mại xuất nhập khẩu, đầu tư hai chiều đã thay đổi sâu sắc.

Hùng Anh: Con số thứ 8 đáng chú ý là 2,5, lần đầu tiên đưa PM2,5 tức bụi lơ lửng vào Báo cáo công tác chính phủ. Trong nửa năm ngắn ngủi, PM2,5 đã hoàn thành sự chuyển biến từ cụm từ nóng dân gian đến tiêu chuẩn chính phủ. Thủ tướng Ôn Gia Bảo nhấn mạnh, Trung Quốc tuyệt đối không đổi lấy tăng trưởng kinh tế bằng giá hy sinh môi trường sinh thái và sức khỏe nhân dân.

Hải Vân: Con số thứ 9 là 7 triệu, xây mới trên 7 triệu căn hộ chính sách. Điều tiết thị trường nhà đất Trung Quốc đang ở vào giai đoạn then chốt. Việc mở rộng xây dựng căn hộ chính sách vừa có thể thúc đẩy giá nhà trở về mức hợp lý, vừa có thể lôi kéo đầu tư và trở thành lực lượng quan trọng giúp "ổn định tăng trưởng".

Hùng Anh: Con số thứ 10 là 1200 tỷ, tức Ngân sách Trung ương dự kiến đầu tư 1228,7 tỷ Nhân dân tệ cho lĩnh vực "Tam Nông". Năm 2011, tổng sản lượng lương thực Trung Quốc thực hiện "liên tục tăng 8 năm", liên tục 5 năm vượt 500 triệu tấn. Đầu tư "Tam Nông" tiếp tục tăng phản ánh giải quyết vấn đề ấm no cho 1,3 tỷ dân vẫn là công việc hàng đầu mà Chính phủ Trung ương cần phải giải quyết.

Nhạc

Hùng Anh: Hoan nghênh quý vị và các bạn tiếp tục theo dõi chương trình Trung Quốc ngày nay, vừa rồi chúng tôi đã thông qua 10 con số cốt lõi trong Báo cáo công tác chính phủ, đã chỉ rõ định hướng phát triển kinh tế-xã hội Trung Quốc năm 2012. Trong báo cáo, chúng tôi thấy mục tiêu tăng trưởng 7,5%, năm ngoái là 8%, như vậy là xu thế giảm, tại sao như vậy?

Hải Vân: Về vấn đề này, Giáo sư Viện Nghiên cứu chính sách công trường Đại học Nhân dân Trung Quốc Mao Thọ Long cho rằng, đây chủ yếu là xem xét từ góc độ ổn định phát triển kinh tế. Ông cho rằng, nếu giữ ở mức 8%, thì sẽ cảm thấy sức ép lạm phát lớn, hơn nữa lượng cung ứng tiền tệ cũng sẽ vượt mức bình thường, không bình ổn cho lắm. Nếu định ở mức dưới 6%, đối với các nước phát triển thì rất tốt, nhưng đối với các nước đang phát triển nhất là nền kinh tế mới nổi mà nói, giảm xuống nhanh quá không tốt.

Hùng Anh: Giáo sư Mao Thọ Long cho rằng, hiện nay các nước kinh tế mới nổi là động cơ tăng trưởng kinh tế của thế giới, xét từ góc độ này nếu định mức tăng quá thấp, thì có lợi cho duy trì ổn định tiền tệ và làm giảm sức lạm phát, hơn nữa có lợi cho điều chỉnh kết cấu ngành nghề, nhưng đối với sự bình ổn của cả nền kinh tế và tạo thêm việc làm mà nói, không phải là chuyện tốt, nếu thấp quá thì sẽ dẫn đến tình hình việc làm gay cấn. Do vậy, không thể cao quá, cũng không thể thấp quá.

Hải Vân: Trong Báo cáo công tác chính phủ, Thủ tướng Ôn Gia Bảo nhấn mạnh cần phải coi đảm bảo và cải thiện an sinh xã hội làm nhiệm vụ quan trọng của công tác chính phủ. Trong một năm qua, vấn đề dân sinh cũng là cụm từ nóng của chính phủ Trung Quốc, vậy trong năm tới, chính phủ nên làm thế nào để bảo đảm an sinh xã hội?

Hùng Anh: Phó Chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu chính sách xã hội Viện Khoa học-xã hội Trung Quốc Dương Đoàn cho rằng, bảo đảm an sinh xã hội, quan trọng nhất là đảm bảo an sinh xã hội của nông thôn. Bởi vì dân số nông thôn rất đông, trong khi đó những người nằm trong diện bảo đảm chỉ là số ít người ở thành phố, còn phần nhiều đều không nằm trong diện chính sách. Hiện nay nông dân có bảo hiểm y tế, có bảo hiểm dưỡng lão, nam đến 60 tuổi, nữ đến 55 tuổi thì đều có thể lĩnh tiền dưỡng lão do chính phủ và địa phương cấp, điều này khiến nông dân rất hài lòng. Cho nên từ góc độ này mà nói an sinh quan trọng nhất là chiếu cố đến lợi ích toàn thể, phải mang lại lợi ích cho tất cả mọi người, chứ không phải là chỉ đảm bảo một số ít người. thứ hai là chiếu cố đến những nhóm người quan trọng, một là nông dân, hai là lao động nông dân làm công, ba là người già. Đương nhiên trong người già cũng có người già thành phố và nông thôn, vấn đề người già nông thôn nổi cộm nhất. Cho nên, nói đi nói lại, tất cả vấn đề của Trung Quốc, nếu xét từ góc độ xã hội, vấn đề trọng điểm nhất vẫn là nông thôn và nông dân.

Hải Vân: Ông Dương Đoàn cho rằng, muốn giải quyết vấn đề nông thôn và nông dân đầu tiên phải phát triển kinh tế, cần phải nâng thu nhập cho nông dân. Chẳng hạn như Trung Quốc đang có một đề cương xóa đói giảm nghèo nông thôn 10 năm tới, nâng tới 92% chuẩn xóa đói giảm nghèo và chuẩn nghèo, hiện nay đã đến 2300 tệ, trên thực tế là muốn nâng thu nhập cho nông dân chiếm đông nhất trong dân số Trung Quốc. Vấn đề then chốt là đề cương này sẽ thực hiện bằng cách nào, bằng phương thức cho không là không được, phải làm sao để cho nông dân có tính tự chủ, để họ có động lực và năng lực để phấn đấu. Cho nên mô hình tổ chức nông thôn phải thay đổi, không thể chỉ là hợp tác xã chuyên môn, với quy mô lớn, mà là để cho nông dân đều có thể tham gia vào tổ chức hội nông dân. Điều này đã có hơn chục năm lịch sử tại Nhật, Hàn Quốc và Đài Loan, bởi vì chúng tôi đã tìm kiếm rất nhiều con đường, không tìm được lối thoát thì phải tìm kiếm con đường mới. Cho nên muốn thật sự nâng cao thu nhập của nông dân, bảo đảm an sinh xã hội, điểm mấu chốt tại cải cách và đổi mới thể chế, chế độ, tổ chức.

Hùng Anh: Điều thứ hai là vấn đề nông dân làm công. Báo cáo công tác chính phủ nhiều lần nhắc đến vấn đề nông dân làm công, nhất là đề xuất chú trọng chuyển lao động nông dân làm công có việc làm ổn định tại thành phố thành cư dân thành thị, đồng thời đề cập đến phải tiến hành cải cách hộ tịch một cách tích cực và ổn thỏa. Đối với những khu vực ven biển, nhất là khu vực phát triển sớm nên nhanh chóng nhập hộ khẩu cho những lao động nông dân làm công có việc làm ổn định hơn 10 năm.

Hải Vân: Ông Dương Đoàn còn nhắc nhở một vấn đề đáng quan tâm là: vấn đề giáo dục của con cái lao động nông dân làm công. Tuy vấn đề này tốt hơn trước nhiều, nhưng vẫn còn nhiều con em lao động nông dân làm công phải học ở những trường tiểu học nghèo, không đủ đội ngũ giáo viên, lớp học rất tồi tàn, mà còn không được học yên ở 1 trường. Ông cho rằng, về vấn đề này có thể học hỏi kinh nghiệm của Thượng Hải, Thượng Hải cho con em lao động nông dân làm công được hưởng đãi ngộ dân thành phố, chính quyền chi 5 nghìn tệ cho mỗi một em học sinh con lao động nông dân làm công, dùng khoản tiền này nâng cấp cơ sở hạ tầng nhà trường, bất kể là trường công lập hoặc tư lập đều cấp tiền, nhưng phải làm theo yêu cầu của chính quyền, phải nâng cao chất lượng mới được.

Nhạc

Hùng Anh: Hoan nghênh quý vị và các bạn tiếp tục theo dõi chương trình Trung Quốc ngày nay, vừa rồi chúng tôi đã giới thiệu Báo cáo công tác chính phủ của Thủ tướng cũng như một số nhận xét đối với báo cáo của chuyên gia học giả Trung Quốc. Bây giờ xin mời quý vị và các bạn làm quen với một Đại biểu Quốc hội nông dân-Vu Đích Na đến Bắc Kinh dự hai Kỳ họp thứ 5 Quốc hội Trung Quốc khóa 11, lắng nghe tiếng nói của nông dân Trung Quốc.

Hải Vân: Bà Vu Đích Na là một phụ nữ nông thôn mộc mạc, chất phác, trên gương mặt không giấu được sự mệt mỏi lo âu. Bà là Bí thư chi bộ Đảng thôn Hồng Xuyên thị trấn Bạch Địa, đại biểu Quốc hội huyện Tinh Đức tỉnh An Huy. Kể từ năm 1994, bà đã làm việc 20 năm trên cương vị bí thư chi bộ đảng của thôn.

Hùng Anh: Khi nói đến tình hình phát triển của quê hương, bà nói, "làng chúng tôi là khu vực miền núi, hơn 1400 người, chỉ có 900 mẫu ruộng đất, bình quân mỗi người chỉ có 6 sào ruộng, trồng lương thực chỉ đủ cho nông dân tự ăn." Bà nói, những năm qua nhà nước đầu tư rât nhiều vào nông nghiệp, các sự nghiệp nông thôn tiến bộ rất nhanh, "nhưng so với thành phố, nông dân vẫn vất vả, thu nhập vẫn còn thấp".

Hải Vân: Bà nói, nếu so với người già ở thành phố thì người già ở nông thôn vẫn tương đối vất vả. Bởi vì người già ở thành phố đến 60 tuổi là về hưu và được hưởng niềm vui tuổi già, nhưng ở nông thôn các cụ 60,70 tuổi vẫn phải làm ruộng. Nói thật là làm ruộng không có lãi, trừ giá thành thì thu nhập kiếm được chẳng là bao, cho nên thế hệ trẻ đều ra thành phố tìm việc làm, chỉ còn lại người già ở nhà làm ruộng.

Hùng Anh: Khi nói đến trách nhiệm của Đại biểu Quốc hội, bà nói, "tôi là đại biểu của nông dân, nếu không phục vụ cho nông dân, nông dân chọn mình làm gì? Trong những năm làm đại biểu quốc hội, kiến nghị hàng năm của tôi đều liên quan đến nông thôn".

Hải Vân: Năm nay, kiến nghị của bà vẫn mang hơi thở nông thôn, mỗi kiến nghị đều chứa chan tấm lòng của nông dân. Bà mong nhà nước có thể dành quan tâm và hỗ trợ nhiều hơn cho cơ sở hạ tầng nông thôn, xây dựng y tế, chính sách mang lại lợi ích cho dân v.v. Bà nói, "giao thông nông thôn không được tiện. Huyện chúng tôi còn chưa có đường sắt, chưa có đường cao tốc, chưa có đường thủy, còn là trở ngại lớn đối với xây dựng kinh tế nông dân."

Hùng Anh: Còn về y tế nông thôn, hiện nay cơ bản thực hiện che phủ toàn bộ, nhưng chế độ bảo hiểm y tế nông thôn và bảo hiểm y tế thành thị tách ra, tại sao không tính toán tổng thể cư dân nông thôn và cư dân thành phố? "Làm cán bộ thôn chả dễ gì." Bà Vu Đích Na 62 tuổi nói, "chúng tôi thường xuyên đi các đơn vị của huyện xin kinh phí, phải đi từng đơn vị một, đơn vị này cấp 5000 tệ, đơn vị kia cấp 10 nghìn tệ. Thực ra hiện nay khoản vốn dành cho nông dân rất nhiều, Bộ nông nghiệp, thủy lợi đều có kinh phí, nhưng không thể tổng hợp lại sử dụng, hiệu ích kinh tế tương đối thấp".

Hải Vân: Bà còn nói, "Nhà nước rộng lớn thế này, dân số đông như thế này, làm lãnh đạo cũng khó. Nhưng đối với những nơi kém phát triển nhất của nông thôn, chính phủ có thể nghĩ ra biện pháp tốt hơn không?" Bà hỏi một cách chậm rãi nhưng lại rất kiên định.

Hùng Anh: Vâng, đây chính là tiếng nói của một Đại biểu Quốc hội nông dân chất phác, cũng đại diện cho tiếng nói của nông dân. Vấn đề "Tam Nông" luôn là điểm nóng của "hai kỳ họp", cũng là trọng điểm của công tác chính phủ, tin rằng thông qua mặt bằng "hai kỳ họp", chính phủ sẽ hiểu hơn nhu cầu của nông dân, từ đó dành quan tâm và hỗ trợ nhiều cho cho nông dân, nông thôn của chúng ta sẽ được xây dựng tốt hơn, cuộc sống của nông dân cũng sẽ ngày một tốt đẹp hơn. Vâng, chương trình Trung Quốc ngày nay xin tạm dừng tại đây, cảm ơn quý vị và các bạn đã dành thời gian theo dõi, xin hẹn lại quý vị và các bạn vào giờ này tuần sau.

Hải Vân: Xin chào và hẹn gặp lại.