"Đầu cơ nhà đất" tiếp tay cho khủng hoảng vay vốn của Ôn Châu, trở lại phát triển kinh tế thực thể là giải pháp cơ bản thoát khỏi khủng hoảng

Nghe Online-I               Nghe Online-II

"Đoàn đầu cơ nhà đất" Ôn Châu

Ôn Châu, với vị thế con chim đầu đàn trong lĩnh vực kinh tế dân doanh, luôn được coi là nơi tạo lập xu thế phát triển kinh tế của Trung Quốc trong gần 20 năm qua. Ý thức kinh doanh, tinh thần mở mang và cần cù tiết kiệm của người Ôn Châu khiến người Trung Quốc thậm chí cả người nước ngoài phải khâm phục, "đoàn đầu cơ nhà đất" bức xạ khắp toàn quốc của người Ôn Châu lại khiến người Trung Quốc vừa hâm mộ vừa đố kỵ. Thế nhưng trong những tháng qua, liên tiếp có tin về các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ nhảy lầu, chạy trốn hoặc mất tích, nhiều người cho vay nặng lãi bị công an bắt giữ... Tạo sao người Ôn Châu lại rơi vào bế tắc vay tín dụng dân gian? Tại sao vay tín dụng dân gian lại thịnh hành tại Ôn Châu? Biện pháp thoát khỏi khủng hoảng vay tín dụng Ôn Châu nằm ở đâu? Xin mời quý vị và các bạn theo dõi chương trình Trung Quốc ngày nay do Hùng Anh và Hải Vân chủ trì...

Hùng Anh: "Câu chuyện hàng ngày, tiêu điểm truyền thông, điểm nóng xã hội, giới thiệu về một Trung Quốc chân thực", hoan nghênh quý vị và các bạn theo dõi chương trình Trung Quốc ngày nay, tôi là Hùng Anh.

Hải Vân: Trung Quốc ngày nay, bắt nhịp hơi thở xã hội Trung Quốc. Cảm ơn các bạn đã có mặt bên máy thu thanh đón nghe chương trình của Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc. Tôi là Hải Vân.

Hùng Anh: Trong chương trình hôm nay, xin mời quý vị và các bạn theo dõi cuộc khủng hoảng vay vốn tín dụng của Ôn Châu, Trung Quốc và chia sẻ những bài học từ cuộc khủng hoảng này.

Hải Vân: Sau đó, chúng tôi xin giới thiệu vài tiểu blog hot nhất trong tuần qua.

Hải Vân: Anh Hùng Anh này, hôm nay chúng ta nói về Ôn Châu, vậy Hải Vân muốn hỏi ấn tượng của anh Hùng Anh đối với người Ôn Châu là như thế nào?

Hùng Anh: Vâng, cứ nói đến người Ôn Châu, là Hùng Anh cảm thấy người Ôn Châu rất giàu, rất giỏi về đầu tư, rất có đầu óc kinh doanh. Hải Vân cũng thấy rồi đấy, trong những năm qua, "đoàn đầu tư nhà đất" của người Ôn Châu hầu như đi khắp đất nước Trung Quốc; phải công nhận họ là các nhà sản xuất kinh doanh tài năng, những đồ dùng sinh hoạt hàng ngày liên quan tới ăn, ở, đi, lại... đều gắn với hoạt động thương mại của người Ôn Châu, những sản phẩm nhỏ do Ôn Châu sản xuất có mặt ở khắp mọi nơi trong và ngoài nước.

Hải Vân: Vâng, anh Hùng Anh nói rất đúng. Nhưng Hải Vân muốn hỏi tại sao người Ôn Châu có thể giàu như vậy, họ làm giàu bằng cách nào?

Hùng Anh: Đầu tiên người Ôn Châu đi lên con đường làm giàu là nhờ phát triển sản xuất các mặt hàng nhỏ. Ôn Châu nằm ở miền đông nam Trung Quốc, là thành phố cửa cảng duyên hải có lịch sử lâu đời. Kể từ 30 năm trước Trung Quốc thực thi chính sách cải cách mở cửa đến nay, Ôn Châu phát triển theo phương thức công nghiệp gia đình và thị trường chuyên nghiệp hóa, hình thành mô hình phát triển "sản phẩm nhỏ, thị trường lớn". Sản phẩm nhỏ với sản xuất quy mô, hàm lượng công nghệ và giá thành vận chuyển thấp như kính mắt, cúc áo, bật lửa v.v có thể coi là "ngành trụ cột" của Ôn Châu, đi đôi với ngành sản xuất, người Ôn Châu đã xây dựng nên mạng lưới thị trường khắp toàn quốc thậm chí cả thế giới.

Hải Vân: Vâng, dựa trên ưu thế địa lý và chính sách mở cửa, đương nhiên cũng không thể tách rời với sự cần cù tiết kiệm và đầu óc kinh doanh nhạy bén và tinh thần mở mang của mình, người Ôn Châu đã dần dần trở thành "đại gia" trong con mắt người Trung Quốc. Vậy thì Hải Vân thấy khó hiểu là đương nhiên họ đã trở thành "đại gia", nhưng sao giờ đây lại bị rơi vào khủng hoảng vay vốn tín dụng vậy?

Hùng Anh: Vâng, điều này liên quan chặt chẽ với chiến lược đầu tư cũng như lịch sử vay vốn tín dụng dân gian của họ. Đầu tiên người Ôn Châu giàu lên là nhờ phát triển thực nghiệp. Sau khi trong tay đã có tiền, thì muốn tìm kênh đầu tư khác cho tiền sinh lợi nhanh hơn, nhiều hơn, với đầu óc kinh doanh nhạy bén, họ hướng con mắt về thị trường nhà đất; mặt khác là vì thị trường vay tín dụng dân gian của Ôn Châu rất sôi động, người Ôn Châu có thói quen đầu tư cho vay dân gian. Đặc biệt trong những năm gần đây, các doanh nhân Ôn Châu từng bước từ phát triển thực nghiệp chuyển sang con đường đầu cơ nhà đất, đầu cơ vay nặng lãi. Thế nhưng, cùng với biến đổi của môi trường chung quốc tế và Chính sách thắt chặt tiền tệ của chính phủ Trung Quốc, xu thế tiêu thụ nhà đất bị hạn chế, từ đó sản sinh phản ứng dây chuyền. Chu chuyển vốn của các doanh nhân xuất hiện áp lục, cộng với cường độ điều tiết thị trường nhà đất của nhà nước không giảm, không có dấu hiệu nới lỏng, do vậy, mong muốn lợi dụng vay tiền nặng lãi để đầu cơ nhà đất của doanh nhân Ôn Châu bị thất bại. Nghiên cứu viên Trung tâm Nghiên cứu kinh tế Trung Quốc và thế giới thuộc Trường Đại học Thanh Hoa Viên Cương Minh trực tiếp nói rõ mối quan hệ giữa đầu cơ nhà đất với khủng hoảng vay vốn Ôn Châu.

"Một khi anh đã vay tiền nặng lãi thì anh bị lỗ rồi, không thể nào trả nổi khoản vay nặng lãi bằng kinh doanh bình thường được, về chuyện vay nặng lãi, thường thì ngành bình thường không chi trả nổi. Cho nên có thể nói nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng vay vốn lần này có liên quan chặt chẽ tới giá nhà quá cao, nhưng mà vẫn còn rất nhiều người muốn lao vào đầu cơ nhà đất."

Hải Vân: Có thể nói, điều này đã phản ánh bế tắc thiếu chiến lược phát triển đúng đắn của rất nhiều doanh nghiệp địa phương. Do thiếu sự phán đoán độc lập trước sự thay đổi của chính sách và môi trường chung, doanh nhân Ôn Châu có biểu hiện đầu tư theo xu thế đám đông. Phó Giám đốc Học viện Tài chính tiền tệ trường Đại học Nhân dân Trung Quốc Triệu Tích Quân bày tỏ lo ngại:

"Nếu nói doanh nghiệp này không có chiến lược phát triển rõ ràng, chỉ muốn sống được ngày nào hay ngày ấy, hoặc không có hướng đúng trong phát triển nghiệp vụ kinh doanh chính của mình, chỉ muốn kiếm tiền nhanh, thì tình hình như vậy về sau sẽ khó tránh khỏi".

Hùng Anh:Tất nhiên, "đầu cơ nhà đất" của doanh nhân Ôn Châu không phải nguyên nhân duy nhất gây bế tắc vay vốn ở Ôn Châu. Điều này có liên quan chặt chẽ với các doanh nghiệp vừa và nhỏ Ôn Châu dựa dẫm quá mức vào thị trường vay vốn tín dụng dân gian.

"Đại ý: Diện tích nhà hơn 200 mét vuông, có khác biệt gì về có vay tiền ngân hàng và không vay tiền ngân hàng? Nhà vay tiền ngân hàng có thể thế chấp được không? Thế chấp nhà phải trả lãi suất bao nhiêu?"

Hải Vân: Cuộc trao đổi sôi động như vậy hầu như diễn ra từng giờ từng phút tại Ôn Châu. Tại các đường phố Ôn Châu, trong phạm vi không đầy một cây số đã có ba đến bốn hiệu cầm đồ. Chị Vương Đăng Hiền là người gốc Ôn Châu. Ở Ôn Châu có truyền thống vay tính dụng dân gian, chị Vương Đăng Hiền bắt đầu cuộc đời cho vay vốn tín dụng dân gian với khoản vốn đầu tiên 20 nghìn nhân dân tệ sau khi tốt nghiệp đại học.

"Lúc tôi mới tốt nghiệp đại học, tôi nhớ lúc ấy chỉ có 20 nghìn Nhân dân tệ, những năm đầu thập niên 90, lãi suất gửi tiết kiệm của ngân hàng là 10,8%, lãi suất vay tín dụng dân gian là 24%, tôi nhờ anh chị tôi đem 20 nghìn nhân dân tệ cho vay, một năm lãi 4800 Nhân dân tệ. Dần dần, tiền lương, đầu tư, mỗi ngày một nhiều, tôi lấy một phần đi đầu tư, một phần cho vay tín dụng dân gian".

Hùng Anh: Hiện nay, vốn cho vay tín dụng dân gian của chị Vương Đăng Hiền đã lên tới 10 triệu Nhân dân tệ, lãi suất hàng năm mà chị kiếm được lên tới 1,8 triệu Nhân dân tệ. Trong con mắt của nhiều người, đây là một vụ buôn bán chỉ có lãi không thể lỗ, nhưng trên thực tế, đằng sau lợi nhuận to lớn lại thai nghén một khủng hoảng gây tác động mạnh tới kinh tế Ôn Châu.

Hải Vân: Xem ra, việc vay tín dụng dân gian rất thịnh hành tại Ôn Châu, tại sao lại có truyền thống như vậy?

Hùng Anh: Vâng, lâu nay Ôn Châu đã có truyền thống vay tín dụng dân gian. Tại Ôn Châu, thị trấn quan trọng kinh tế dân doanh lấy ngành tập trung truyền thống làm trụ cột, nguồn vốn dân gian luôn là bộ phận cấu thành quan trọng cho sự ra đời và phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chủ tịch Hội Xúc tiến phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ Ôn Châu Chu Đức Văn cho biết, không có vay tín dụng dân gian thì không có kinh tế dân doanh Ôn Châu, vay tín dụng dân gian đóng vai trò hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế Ôn Châu.

"Vay tín dụng dân gian luôn tồn tại tại Ôn Châu, từ thời kỳ đầu cải cách mở cửa khi Ôn Châu bắt đầu phát triển kinh tế dân doanh, thành lập nhà máy gia đình đã xuất hiện vay tín dụng dân gian. Cho nên vay tín dụng dân gian phát triển theo sự phát triển của các doanh nghiệp dân doanh. Không có vay vốn tín dụng dân gian, thì không thể có kinh tế dân doanh Ôn Châu ngày nay. Tôi cho rằng vay vốn tín dụng dân gian đã đóng vai trò tích cực trong sự phát triển của cả nền kinh tế dân doanh, thể chế tài chính quốc gia Trung Quốc không hoàn thiện hiện nay đã cần có sự tồn tại của vay vốn tín dụng dân gian, có nhu cầu thị trường khổng lồ, trước tình hình này, vay tín dụng dân gian trong thời gian dài đã ủng hộ sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ là doanh nghiệp siêu nhỏ".

Hải Vân: Theo thống kê, vốn dân gian Ôn Châu đã vượt 600 tỷ nhân dân tệ, hơn nữa mỗi năm tăng 14%, trong đó khoảng 110 tỷ vốn đã tham gia vào vay tín dụng dân gian. Những khoản tiền này chủ yếu đến từ chủ doanh nghiệp dân doanh và tiền dôi dư của những gia đình bình thường, đã chảy vào thị trường vay tín dụng thông qua nhiều hình thức như vay tín dụng bạn bè người thân, công ty bảo lãnh, cầm đồ...

Hùng Anh: Kể từ đầu năm đến nay, tình hình kinh tế trong và ngoài nước đã tác động mạnh đến kinh doanh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Ôn Châu lấy xuất khẩu làm chính, khiến kinh doanh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp rất nhiều khó khăn, có rất nhiều tin về các doanh nghiệp vừa và nhỏ phá sản. Bên cạnh đó, cùng với chính sách thắt chặt tiền tệ của nhà nước, kênh hùn vốn dựa vào vay tiền ngân hàng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp khó khăn về hùn vốn lâu nay hầu như bị cắt đứt, bắt buộc phải vay tín dụng dân gian nặng lãi. Thế nhưng vay tín dụng dân gian thiếu giám sát quản lý, lãi suất cao khiến các doanh nghiệp đứng trước sức ép sống còn càng lớn hơn. Ông Chu Đức Văn nói:

"Đương nhiên vay tín dụng dân gian là con dao hai lưỡi, về mặt lãi suất cao hơn rất nhiều so với ngân hàng chính quy. Sau khi các doanh nghiệp vừa và nhỏ vay tín dụng dân gian sẽ tăng thêm giá thành huy động vốn, thậm chí có những doanh nghiệp chủ yếu dựa vào vay vốn. Trước tình hình thiếu sự giám sát quản lý của nhà nước, lãi suất leo thang nhanh chóng, gây sức ép ngày càng lớn về giá thành, huy động vốn, lúc lên tới mức trần tối đa có thể chịu đựng thì sẽ dẫn đến đứt dây chuyền nguồn vốn, dẫn đến một số doanh nghiệp phải đóng cửa, một số ông chủ phải chạy trốn, xảy ra những hiện tượng như vậy".

Hải Vân: Xem ra trước sự tác động của tình hình kinh tế trong và ngoài nước, sự phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp rất nhiều khó khăn, vậy nhà nước có đưa ra chính sách gì để hỗ trợ sự phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ?

Hùng Anh: Vâng. Có đấy. Đầu tháng 10, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã đến Chiết Giang khảo sát tình hình phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong thời gian ở thăm, Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã khẳng định vai trò không thể thay thế trong mặt tạo việc làm, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế v.v của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhấn mạnh "hỗ trợ sự phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ có ý nghĩa quan trọng mang tính toàn cục và chiến lược", đồng thời đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, ngăn chặn khuynh hướng vay nặng lãi. Rất nhanh, sự ủng hộ từ chính phủ đã trở thành biện pháp cụ thể trong tài chính, thuế.

Tại hội nghị thường vụ Quốc vụ viện diễn ra ngày 12/10, Chính phủ Trung Quốc yêu cầu các cơ quan tài chính nâng cao một cách vừa phải có thể chịu đựng đối với lãi suất nợ xấu vay tín dụng của các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Hội nghị đưa ra nhiều biện pháp tài chính như hỗ trợ vay tín dụng, mở rộng kênh huy động vốn, hoàn thiện giám sát quản lý tài chính và quy phạm vay tín dụng dân gian, để cải thiện vấn đề khó khăn trong huy động vốn đặt ra cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ; đồng thời đề xuất các biện pháp tăng cường hỗ trợ tài chính thuế và mở rộng quy mô hỗ trợ nguồn vốn, để giảm gánh nặng thuế cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.

Hải Vân: Vậy thì liệu các doanh nghiệp vừa và nhỏ có cần đưa ra điều chỉnh tương ứng đối với mô hình phát triển cũng như chiến lược phát triển của mình hay không?

Hùng Anh: Vâng, cần chứ. Rất nhiều chuyên gia kinh tế đưa ra lời khuyên đối với doanh nhân Ôn Châu là: Trở lại phát triển kinh tế thực thể. Ôn Châu có rất nhiều doanh nghiệp đối ngoại, một số doanh nghiệp đã có ảnh hưởng quốc tế, do vậy ông Triệu Tích Quân cho rằng, các chủ doanh nghiệp Ôn Châu nên tiến hành điều chỉnh để mở rộng ưu thế này. Ông nói:

"Trong khi điều chỉnh kết cấu ngành nghề, ngành nào là cần phải hạn chế và hạn chế phát triển, ngành nào cần phải hỗ trợ phát triển, tôi nghĩ về mặt chính sách ngành nghề, là người đầu tư thì phải hiểu rất rõ về mặt này. Các doanh nghiệp hướng ngoại, nhất là doanh nghiệp xuất khẩu, cần phải tiến hành điều chỉnh kết cấu sản phẩm xuất khẩu, phải đầu tư cho sự phát triển lâu dài của nghiệp vụ kinh doanh chính, chứ không nên làm một số dự án ngắn hạn, nhanh chóng để trục lợi nhanh. Cá nhân tôi kiến nghị như vậy, đối với những nhà đầu tư có tiền vốn dư dôi mà nói, phương hướng đầu tư của anh nên nhất trí với chính sách ngành nghề nhà nước, nhất trí với phương hướng phát triển của tương lai thị trường, như vậy trong không gian phát triển tương lai, có thể mưu cầu lợi ích nhiều hơn, lâu dài hơn."

Hùng Anh: Hoan nghênh quý vị và các bạn tiếp tục theo dõi chương trình Trung Quốc ngày nay, vừa rồi Hùng Anh và Hải Vân đã giới thiệu khủng hoảng vay vốn mà người Ôn Châu phải đối mặt trong những tháng qua, chia sẻ những bài học từ vấn đề này.

Hải Vân: Bây giờ, chúng tôi xin giới thiệu vài tiểu blog hot nhất trong tuần qua.

Liệu đào tạo hàng loạt "con hiếu thảo" có hợp lý không?

Hùng Anh: Mới đây, công trình đào tạo trẻ em hiếu thảo Trung Quốc được khởi động tại Trung tâm Nhi đồng Trung Quốc. Hội Nghiên cứu Luân lý học Trung Quốc dự định trong thời gian 5 năm đào tạo một triệu trẻ em có tấm lòng hiếu thảo ở độ tuổi 4 đến 6 tuổi trong cả nước, đồng thời đề xướng các bậc phụ huynh cần phải bồi dưỡng tấm lòng hiếu thảo của trẻ từ khi chúng còn nhỏ, làm gương sáng về phẩm chất hiếu thảo cho trẻ.

Hải Vân: Về việc này, cộng đồng cư dân mạng có người ủng hộ, có người phản đối. Người ủng hộ cho rằng, tiến hành giáo dục văn hóa truyền thống cho trẻ em có thể bồi dưỡng lòng hiếu thảo cho trẻ; người phản đối lại cho rằng, nhân tố quyết định trẻ có lòng hiếu thảo hay không là tại lời ăn tiếng nói của các bậc phụ huynh.

Hùng Anh: Bên ủng hộ: Giáo dục đóng vai trọng quan trọng trong sự trưởng thành của trẻ em, thông qua giáo dục có thể bồi dưỡng lòng yêu thương và hiếu thảo cho trẻ, cũng giống thông qua giáo dục có được kiến thức. Giáo trình của Công trình trẻ em hiếu thảo Trung Quốc đa phần là tư tưởng của đức Khổng Tử và Mạnh Tử và quan niệm tiên tiến và của các chuyên gia thanh thiếu niên và kinh nghiệm đào tạo thành công con em thành người hữu ích của các bậc phụ huynh xuất sắc trong và ngoài nước, có lợi cho trẻ em từ nhỏ kế thừa và tôn vinh văn hóa truyền thống, để quan niệm kính già, hiếu thảo cha mẹ, yêu thương mọi người trở thành quan niệm thời thượng.

Hải Vân: Bên phản đối: Sự ảnh hưởng của giáo dục gia đình rộng và sâu xa hơn giáo dục nhà trường, muốn để con em biết hiếu thảo thì trước tiên các bậc phụ huynh phải làm tròn đạo hiếu của mình. Nếu các bậc cha mẹ còn chưa làm tốt, thì không có tư cách yêu cầu con em phải hiếu thảo. Nếu muốn đào tạo hàng loạt con em hiếu thảo, thì chi bằng trước tiên đào tạo "hàng loạt" cha mẹ chuẩn mực.

Lý do không yêu đương

Hùng Anh: Ngày 11 tháng 11 là Ngày Độc thân của giới trẻ Trung Quốc, một ngày lễ vừa buồn lại vừa vui của các chàng trai và cô gái còn độc thân. Trong quan niệm xã hội và tình yêu, rất nhiều người đã từ bỏ tình yêu vì bánh mì, đồng thời cũng có người đang tiếp tục chờ đợi, chờ đợi tình yêu riêng của mình... Vậy lý do không yêu đương của các bạn trẻ Trung Quốc là gì? Một cuộc thăm dò ý kiến của cư dân mạng do Tiểu blog Sina tổ chức cho thấy:

Hải Vân: Có 23% cư dân mạng được hỏi cho rằng, phạm vi xã giao quá hạn hẹp; 9% cho rằng, sức ép quá lớn, không đủ khả năng yêu đương; 38% cho rằng, chưa gặp được người lý tưởng; 5% cho rằng, đã bỏ lỡ thời gian yêu đương thích hợp nhất; 26% cho rằng, sống một mình rất tốt, quen rồi.

Trung Quốc đang tiến hành điều tra chống độc quyền đối với dịch vụ băng thông rộng của hai Tập đoàn China TeleCom và China Unicom

Hùng Anh: Ủy ban Phát triển và Cải cách nhà nước Trung Quốc đang điều tra vấn đề độc quyền trong lĩnh vực kết nối băng thông rộng của hai Tập đoàn China TeleCom và China Unicom, nếu điều tra rõ hai tập đoàn này tồn tại hành vi tận dụng chi phối thị trường tiến hành độc quyền giá cả trên lĩnh vực kết nối băng thông rộng, thì hai Tập đoàn này có thể sẽ phải trả khoản tiền phạt khổng lồ lên tới hàng tỷ Nhân dân tệ. Là nhà kết nối băng thông rộng lớn nhất cũng như nhà cung cấp Trung tâm Dữ liệu In-tơ-nét của Trung Quốc, chiến lược phát triển của Tập đoàn China TeleCom nếu tiến hành điều chỉnh bởi điều tra chống độc quyền sẽ gây ảnh hưởng lớn cho bố cục phát triển của ngành In-tơ-nét Trung Quốc.

Hải Vân: Bộ ngành hữu quan dự tính, nếu có thể thúc đẩy hình thành cạnh tranh lành mạnh, trong 5 năm tới có thể khiến giá truy cập mạng giảm xuống khoảng 27% đến 38%, sẽ tiết kiệm chi phí lên mạng 10 đến 15 tỷ nhân dân tệ cho người tiêu dùng. Về liệu hai Tập đoàn China TeleCom và China Unicom có tồn tại độc quyền hay không, có tới 97% cư dân mạng cho rằng hai tập đoàn tồn tại độc quyền.

Hùng Anh: Quý vị và các bạn thính giả thân mến, chương trình Trung Quốc ngày nay đến đây tạm dừng, Hùng Anh và Hải Vân xin chào và hẹn gặp lại các bạn vào giờ này tuần sau.

Hải Vân: Xin chào và hẹn gặp lại.